Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Reportaż

Polskość na Litwie przegrywa z Putinem

Litwinów prawie nie znamy, ale jeszcze mniej wiemy o mieszkających na Litwie Polakach. Pardon, Pulakach.
Rysunki Tomek Majewski
POSŁUCHAJ

Jeżdżąc po Wschodzie, nie szukam kontaktu z miejscowymi Polakami. Stykałem się z nimi w wielu miejscach: w Abchazji, Kazachstanie, Mołdawii, Armenii, Rosji, na Białorusi czy Ukrainie. Na ogół ich losy były trudne, lecz powtarzalne. Ich polskość zaś zakonserwowana w symbolach. Zwracała się ku przeszłości i często miała usprawiedliwiać trudną teraźniejszość. Znaczna część owych Polaków była żywcem wyjęta z TV Polonia – nawet młodsi, choć ci marzyli o MTV. Nic nie mogłem poradzić na to, że we mnie nie drgało, gdy słuchałem ich historii. A w reporterze wibrować musi.  

Ze wszystkich miejsc w byłym Związku Radzieckim tylko na Litwie odnalazłem u Polaków coś wyjątkowego. I zadrgało.

 


nigdzie na świecie Polacy nie stanowią tak dużej części społeczeństwa jak na Litwie – według spisu z 2011 roku co piętnasty obywatel tego państwa był Polakiem. Gdyby odwrócić sytuację, to nasz kraj zamieszkiwałoby dwa i pół miliona Litwinów: to całe Podlaskie, Lubuskie i kawał Opolszczyzny. W Wilnie Polakiem był co szósty mieszkaniec miasta.

Najpierw o wyobrażeniach, one w tej historii są ważne.

Stereotyp Litwina o Polaku z Korony (tak złośliwie powie o Polsce; o jej mieszkańcu – Koroniarz): Polak to Rosjanin, któremu wydaje się, że jest Francuzem i dlatego wyżej dupę ma niż sra. I może jeszcze trochę na Polaka patrzy Litwin jak Czech: że Irańczyk Europy Środkowej, fundamentalista religijny. Ten ostatni stereotyp karmią też miejscowi Polacy, gdy intronizują Jezusa na króla rejonu wileńskiego czy w swoich postulatach idą dalej niż miejscowy Kościół.

U Polaka Litwin nie zapracował sobie nawet na stereotyp. Według badań CBOS z 2015 roku niemal trzy czwarte Polaków nie potrafi wskazać ani jednej cechy Litwinów, co czyni z nich najmniej znanego spośród naszych sąsiadów. A ci, którzy potrafią, najczęściej widzą nacjonalistów uciskających polską mniejszość.

Z kolei Polak z Polski rodaka na Litwie wyobraża sobie często jako bidoka, co jak Panna Święta w Ostrej świeci Bramie, uciskanego przez Litwina, a gdy akurat Litwin nie uciska, to pod portretem marszałka śpiewającego pieśni o rozmarynie.

Stereotyp Litwina o Polaku z Korony (tak złośliwie powie o Polsce; o jej mieszkańcu

– Koroniarz): Polak to Rosjanin, któremu …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.

Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.

Reportaż ukazał się w styczniowym numerze miesięcznika "Pismo. Magazyn opinii" (01/2019) pod tytułem Rzeczpospolici.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00