Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Esej Kultura

Śmierć jutra. O wielkim kryzysie polskiej wyobraźni fantastycznej

Niegdyś marzenia o przyszłości napędzane były mitologią postępu – dziś przez wielu dekonstruowaną 
i poddaną surowej krytyce. Co nam zostało z przyszłości?W jakiej kondycji znajduje się polska fantastyka? O czym fantazjujemy?
rysunki Wojtek Koss
POSŁUCHAJ

PPP

 

Przed Rokiem Zero wszystko uległo zmianom, zapalało się i gasło, rodziły się nowe trendy, młodzi interesowali się innymi rzeczami niż starzy. A potem życie zamarzło na kość.  

(Cezary Zbierzchowski , Holocaust F )

 

Według Stanisława Lema fantastyka naukowa miała pokazywać „to, co dowolnie mało prawdopodobne, lecz jednak w zasadzie ziszczalne”, imituje więc ontologię realnego świata i „uempirycznia cuda”, jak podpowiadała Barbara Stepnowska, komentując słynny esej Fantastyka i futurologia z lat 70. Tymczasem powoli od lat 90. pojęcie utopii znikało z horyzontu XXI wieku. Przestaliśmy wierzyć, że jesteśmy w stanie wymyślić – nawet w bardzo odległej przyszłości – projekt nowego systemu, takiego, który opierałby się na sprawiedliwości, solidarności i równości społecznej. Polska wyobraźnia fantastyczna, najpłodniej realizująca się w rozmaitych podgatunkach science fiction , przeżywa obecnie głęboki kryzys.  

 


gorączka romantyczna: związki chemiczne, piłsudski i sny o potędze. Obserwując polską fantastykę – zarówno literaturę, jak i inne teksty kultury – ostatniej dekady, możemy dostrzec wyraźną dominację historii alternatywnych. Narracje te, rozgrywające się w światach, w których wydarzenia historyczne mają przebieg inny niż w rzeczywistości, twórczo rozwijają odpowiedź na pytanie: „Co by było, gdyby…”. Mechanizm spekulacji jest tu więc podobny do tego, jaki zachodzi w fantastyce naukowej, jednak materiał, z którego budowane jest powieściowe uniwersum, stanowią realia historyczne. Według Andrzeja Niewiadowskiego i Antoniego Smuszkiewicza celem historii alternatywnej jest „poznanie ukrytych …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.

Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.

Ewa Drygalska była jednym z gości debaty zorganizowanej 26 maja przez Pismo podczas Międzynarodowego Festiwalu Literatury Apostrof. Rozmowę poprowadził Jakub Majmurek. 

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00