Fotoreportaż

Aftershock

autor
Mateusz Matuszczak

3.09.2019

Giumri to drugie największe miasto Armenii. W najlepszych latach mieściły się tu pięćdziesiąt cztery zakłady przemysłowe, które zatrudniały niemal pięćdziesiąt tysięcy pracowników. 7 grudnia 1988 roku o godzinie 11:41 ziemia zatrzęsła się na kilkanaście sekund, dokonując nieodwracalnych zniszczeń.

[Widok z okien na gruzy każdego dnia przypomina mieszkańcom Gyumri o tragedii sprzed trzydziestu lat.]

Kilkadziesiąt tysięcy osób straciło życie, a pół miliona dach nad głową. Po mieście bogatym w ośrodki naukowe, kulturalne i przemysłowe pozostały gruzy, a konsekwencje katastrofy dosięgną kolejnych pokoleń.

[Natalie obcina włosy najmłodszemu synowi.]

– Z prawej strony była fabryka szkła, a tuż za nią zakłady metalurgiczne – wskazuje ręką Sergey Ginosyan. – Z lewej była fabryka mebli, naprzeciwko niej jednostka wojskowa, a przed nią mój dom – mówi, mijając kolejne gruzowisko. Zanim pokona trzy kilometry do placu Niepodległości, zdąży wymienić jeszcze siedem innych ośrodków przemysłowych.

[Clara w mieszkaniu przyjaciółki Gayane.]

Clara niedowidzi, a Gayane ma problem ze słuchem. Razem wychowały się w domu dziecka. W trakcie trzęsienia ziemi spały w sąsiadujących mieszkaniach, po nocnej zmianie w fabryce tekstyliów.

[Metalowa fontanna zdobiła centrum miejskiego parku. W tle budynek politechniki.]

edna trzecia bloku się zawaliła. Mieszkają w nim do dziś, same. – Niedawno był pożar w budynku. Dach się palił i przyjechała straż pożarna – wspomina z uśmiechem na twarzy Gayane.

[Kobiety zmierzają w kierunku centrum Gyumri. W tyle pozostałości po hotelu Shirak.]

– Ogień stopił papę, a ta zasklepiła dziury w murze. Od tego czasu, gdy leje deszcz, woda nie cieknie nam po ścianach – dodaje wyraźnie uradowana.

[Martin i Milena bawią się w walkę na miecze.]

Natalie samotnie wychowuje trójkę dzieci. Od prywatnego właściciela wynajmuje metalowy kontenerowiec, który miał służyć jako tymczasowe schronienia dla ofiar trzęsienia ziemi.

[Ściany domu Rafika Harutyunyana zdobią medale sportowe jego i jego dzieci.]

Nie może podjąć regularnej pracy, bo zajmuje się domem i opiekuje synem, który cierpi na rodzinną gorączkę śródziemnomorską – rodzaj choroby genetycznej.

[Ślady trzęsienia ziemi.]

Przeciekający dach, szczury, wilgoć w lato i chłód zimą nie są największymi zmartwieniami rodziny: – Mąż udał się za pracą do Rosji. Od czterech lat nie mam z nim kontaktu – mówi Natalie.

◥ ◥