Numer wrześniowy
rzeczywistość
Felietony
idee
Kultura
Wokół książek
W Ogrodzie rozkoszy ziemskich, tryptyku niderlandzkiego malarza Hieronima Boscha, otoczony ciasnym tłumkiem wyznawców ogromny owoc staje się obiektem kultu, a w samym dole obrazu, blisko ramy, trupioblada postać w liściu na głowie łapczywie wgryza się w skórkę i wtula nagim ciałem w łachoczący meszek. Poziomki kwitną zwykle między kwietniem a czerwcem, chwilę później pojawiają się owoce, lekko wydłużone, ale drobne i kuliste. Wysypane z dzbana czy słoika, toczą się po stole każda w swoją stronę. Nie obracają się wokół własnej osi i nie zmieniają nagle raz obranego kierunku, jak to bywa z owocami o mniej regularnych kształtach. Zarówno w Polsce, jak i na stokach Quantock Hills w hrabstwie Somerset, których roślinność będzie nas tu przez chwilę interesować, występują dziś rzadziej niż w końcu XVIII wieku. Upodobały sobie słoneczne granice lasów i łąk, z widokiem na (w miarę upływu lat coraz mniej odległy) horyzont. W czasach, kiedy po stokach spacerowała poetka i pisarka Dorothy Wordsworth – oraz jej dwóch częściej później przez historię wspominanych towarzyszy – było ich tam w każdym razie bardzo wiele. Pojawiają się wielokrotnie na kartach dzienników, które prowadziła na przełomie wieków. Prawie dwieście lat później poziomka trafiła także na okładkę ich kolejnego wydania w edycji Oxford Paperbacks. Akwarela niemieckiej ilustratorki Elsy Felsko przedstawia wersję podręcznikową: owoce i kwiat występują równocześnie, zielone listki rozchodzą się równomiernie na wszystkie strony, a wyrwane z ziemi korzonki zostały poprawnie rozczapierzone.
Fotoreportaż
W 1991 roku The American Association of University Women (AAUW) opublikowało ankietę narodową, zatytułowaną Shortchanging Girls, Shortchanging America, która miała oszacować samoocenę, doświadczenie edukacyjne, zainteresowanie takimi przedmiotami, jak matematyka oraz aspiracje zawodowe chłopców i dziewczynek w wieku od 9 do 15 lat. Wyniki ankiety wskazały na silny związek pomiędzy „ostrym spadkiem samooceny u amerykańskich dziewcząt w wieku wczesnonastoletnim i nastoletnim a tym, czego uczą się w szkole”, dowodząc jednocześnie, że mniejsza pewność siebie u dziewcząt nie jest wrodzona, ale wyuczona.
Według ankiety dziewczęta w szkole otrzymywały znacząco mniej uwagi niż chłopcy oraz regularnie zniechęcano je do starania się o stopnie z przedmiotów związanych z matematyką czy nauką. „Budowanie szklanego sufitu zaczyna się nie w biurze kierownika, ale w sali szkolnej. (…) Do czasu, gdy dziewczęta pójdą do liceum, są systematycznie przesuwane ze ścieżki edukacji, która prowadzi do bardzo dobrze płatnych zawodów w obszarze nauki, technologii czy inżynierii. A Ameryka nie może sobie pozwolić na marnowanie połowy swojego talentu” – skomentowała wyniki ankiety Alice McKee,
prezeska AAUW Educational Foundation w 1992 roku.
Wydaje się, że od tego czasu zmieniło się bardzo niewiele. Dziewczęta nadal są niedoceniane i niedowartościowane. W 2015 roku psycholożka Wiebke Bleidorn z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis przyznała, że wspomniany brak pewności siebie nie tylko rozwija się wciąż w życiu dorosłym, ale rozpowszechnia się kulturowo – jest większy w rozwiniętych społeczeństwach zachodnich, jak Stany Zjednoczone, gdzie gospodarki kapitalistyczne i związana z nimi wizja osiągania sukcesu tresują dziewczęta i kobiety, by instynktownie porównywały siebie do mężczyzn jako głównych wzorców sukcesu.
Ashlyn Begley, lat 7, przyszła gemmolog.
Zapytana o przyszłość, Ashlyn przyznaje, że chce „badać jaskinie i szukać kamieni szlachetnych”. Ma bujną wyobraźnię. – Lubię kolorowanki, bo w nich koloruję wszystko na takie kolory, jakie chcę – mówi.
Chociaż obecność kobiet w takich obszarach naukowych jak archeologia gwałtownie wzrosła od 1997 roku, wciąż są one zdominowane przez mężczyzn. Ale ten trend się zmienia – dziś, zgodnie z danymi brytyjskimi, udział kobiet w wieku 20–29 lat na polu archeologii wynosi sześćdziesiąt pięć procent.
Adora Soliel Bricher, lat 10, przyszła komiczka. Adora przyznaje, że jej humor potrafi być rubaszny. Zapytana o swoich bohaterów, odpowiada wprost: – Jestem moim ulubionym komikiem.
Chociaż wydaje się, że coraz więcej kobiet komików występuje publicznie, dane są nieubłagane. W 2013 roku w USA dziesięciu najlepiej opłacanych komików telewizyjnych to mężczyźni.
Jazmine Elahi, lat 7, przyszła filantropka.
Od zawsze pytałam mamę, czy będę mogła pomagać bezdomnym, kiedy dorosnę. Uważam, że to bardzo ważna praca. Jestem silna, nie dręczę słabszych i lubię pomagać – opowiada Jazmine.
Według danych Women's Philantropy Institute przy Indiana University Lilly Familly School of Philantropy, niezależnie od dochodu, kobiety wciąż wspierają finansowo potrzebujących bardziej niż mężczyźni, chociaż zarabiają mniej i żyją dłużej.
Zia Nelson, lat 10, przyszła wynalazczyni, zainteresowania: robotyka.
Gdy podrosłam, moja mama powiedziała mi, że powinnam zostać naukowczynią, żebym mogła wymyślać rzeczy, które mnie interesują – opowiada Zia. – W tym roku zaczęłam myśleć, że może wynalazki i nauka są nie dla mnie, bo chłopcy zawsze mówią, że dziewczyny się do tego nie nadają. Ale ja wiem, że się mylą – dodaje.
Zgodnie z najnowszymi danymi spisu powszechnego w Stanach Zjednoczonych, w 2016 roku kobiety stanowią jedynie czternaście procent zawodowych inżynierów. W dodatku nawet w tej grupie zawodowej kobiety na wyższych stanowiskach zarabiają proporcjonalnie mniej niż ich koledzy inżynierowie.