Fotoreportaż
Jak zostać królową
Dlaczego wstydzicie się mówić do dzieci w poqomchi’? Dlaczego nie uczycie ich, jak wygląda nasz strój, nasze ozdoby? – dziewczęcy głos Angie Yahairy łamie się w powietrzu przesyconym zapachem rytualnego kadzidła. – Nie wolno nam o tym zapominać! – krzyczy do zgromadzonych pod sceną mieszkańców San Pablo Tamahú. Nastolatka beszta dorosłych, poucza staruszki i staruszków – a ci biją brawo. Po to przyszli – posłuchać, co ma im do powiedzenia, ona i inne kandydatki. Jedna z nich zostanie dziś wieczór ich królową na najbliższy rok.
Podobne wybory odbywają się w całej Gwatemali – we wsiach i miastach, gminach i departamentach – wszędzie tam, gdzie żyją Majowie, stanowiący prawie połowę mieszkańców kraju. Przypominają konkursy piękności, ale nie o urodę w nich chodzi. Kandydatki muszą znać lokalne zwyczaje, zaprezentować tradycyjny strój i taniec, a przede wszystkim – pięknie i mądrze przemawiać. Zwykle na niełatwe tematy: o prawach kobiet, zanikaniu kultury, walce o tożsamość.
Ich wystąpienia, wygłaszane po hiszpańsku i w jednym z dwudziestu rdzennych języków, układają się w listę majańskich trosk i krzywd.
Niektóre królowe nie poprzestają na słowach, przecież oczekuje się od nich zaangażowania w życie społeczności. Lily Ixkotz’ij Saloj na spotkaniach z nastoletnimi sąsiadkami przestrzegała je przed niechcianą ciążą, która mogłaby przeszkodzić im w ukończeniu szkoły. Marily López przygotowuje billboardy dokumentujące wielość kultur swego departamentu, gdzie Majowie wciąż spotykają się z rasistowskimi zaczepkami. Sara Elisabeth Mesia w serii spotów zachęca mieszkańców Santiago Atitlán do dbania o czystość jeziora, nad brzegiem którego żyją. Nade wszystko królowe powinny jednak być ambasadorkami swoich społeczności: jeździć na konkursy do innych miejscowości i reprezentować tradycje swej własnej. Większość dziewczyn robi to chętnie, jeśli tylko stać je na takie podróże. Świat ich rówieśniczek ogranicza się często do rodziny, sąsiadów, cotygodniowego targu w pobliskim miasteczku. One mogą poznać nowe miejsca, smaki, przyjaciółki. Ten rok będą wspominać przez całe życie.
Kandydatki do tytułu majańskiej królowej San Pablo Tamahú uroczystym tańcem żegnają poprzedniczkę, która kończy swe roczne panowanie. Na zdjęciu Enma Esperanza Chiquin Já.
Zapewnij sobie dostęp do ulubionych tekstów, nagrań audio, a także miesięcznika w wersji na czytniki.