Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Esej Kultura

Edward Yang: opowiedzieć Tajwan

Ćwiczenia militarne, jakie na początku sierpnia tego roku przeprowadziła chińska armia w Cieśninie Tajwańskiej podczas wizyty Nancy Pelosi z Izby Reprezentantów USA, przypomina, że jeszcze długo filmy Edwarda Yanga nie stracą na aktualności.
rysunek KASIA MOCHI
POSŁUCHAJ

Jedno z wyższych pięter typowego wieżowca w centrum miasta. Żelbetowa konstrukcja wyłożona białymi kaflami jest zarazem korytarzem, którym można spacerować dookoła budynku. Podobnie jest na każdym piętrze. Po jednej stronie widzimy rozległą przestrzeń, w dole której, na wysokości ulicy, znajduje się wielki hol. Po drugiej stronie widać przeszkloną ścianę budynku, za którą rozpościera się panorama miasta. To wysokościowiec, jakich wiele w tajwańskich metropoliach.

Korytarzem idzie para – Chin, główna bohaterka filmu Historia z Tajpej (1985), oraz Pan Ke, jej przełożony i kochanek. Ich romans właśnie się kończy. Rozmawiają o tym, że firma, w której oboje pracują, będzie restrukturyzowana. Stają przy szklanej ścianie. „Spójrz na te budynki – mówi Pan Ke, patrząc na widok za oknem. – Coraz trudniej mi rozróżnić, które z nich sam zaprojektowałem. Wszystkie wyglądają tak samo”.

Dostęp online
Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Kup

Kamera przesuwa się w dół, na krajobraz miasta, odsłania kilka poziomów wiaduktów, pod nimi wielopasmową ulicę, a wzdłuż niej rzędy samochodów. Wszystko osnute jest szarą mgiełką. To dym z fabryk wytwarzających produkt krajowy brutto Tajwanu.

Rewolucja na dużym ekranie

Zanim tajwański reżyser Edward Yang zaczął kręcić filmy, chciał zostać architektem. Najpierw jednak podjął studia inżynierskie w Tajwanie. Na początku lat 70. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie studiował na wydziale informatycznym Uniwersytetu Florydy. Po zakończeniu nauki został w USA i pracował jako programista. W tym czasie zainteresował się kinematografią. Przez kilka miesięcy uczył się nawet w szkole filmowej Uniwersytetu Południowej Kalifornii.

Po dziesięciu latach spędzonych w Ameryce jego pasja do kręcenia filmów wróciła i Yang ruszył szukać szczęścia – najpierw w Hongkongu, potem w Tajwanie. Młodzieńcze zainteresowanie architekturą przerodziło się w niezwykłą wrażliwość reżysera w sposobie patrzenia na miasto – jego krajobraz, budynki i wnętrza, jego historię i zachodzące w nim zmiany, wreszcie jego symboliczny potencjał.

Takie miasto jak to z  Historii z Tajpej , ogromne i magnetyczne w swojej jednostajności, było dla Yanga ulubionym tłem opowieści o Tajwańczykach i Tajwanie – o szalejącym na wyspie kapitalizmie, o transformacji obyczajowej jej mieszkańców, o statusie politycznym Tajwanu i jego nieoczywistych relacjach z komunistycznymi Chinami, o napięciach społecznych, przemocy na ulicach, pozycji kobiet w społeczeństwie, stosunkach pomiędzy rdzennymi a napływowymi mieszkańcami, ich językach, kulturze i zwyczajach.

Kiedy Yang zaczynał pracę w kinematografii, wątki …

Chcesz przeczytać do końca? Wykup dostęp online

Zapewnij sobie dostęp do ulubionych tekstów, nagrań audio, a także miesięcznika w wersji na czytniki.

Wykup dostęp online

Grafika do festiwalu filmowego Pięć Smaków 2022

Partnerem tekstu jest organizator Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków, który potrwa od 16 listopada do 4 grudnia w Warszawie i online na piecsmakow.pl.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00