Dobre biografie nie tylko opowiadają historie ludzi, ale też zarysowują szerszy kontekst ich życia – danych czasów, środowiska, uwikłań historycznych… Odsłaniają tym samym historię przez duże i małe „h” splecione w jedną opowieść. Tylko w ten sposób można zbliżyć się do zrozumienia drugiego człowieka; pokazując go niejednoznacznie, w wielogłosie, z naciskiem na przybliżenie jego motywacji, przemyśleń, dokonań i postaw. Ale biografia to również niebezpieczny grunt, dający przestrzeń do zawłaszczania cudzej historii, rzucania na nią światła pod konkretnym kątem, z nieuchronnie obecnym filtrem własnych wrażeń i poglądów.
Czy zatem w ogóle możliwe jest opowiedzenie historii drugiego człowieka w obiektywny sposób? Na czym polega problematyczna relacja biografisty i bohatera biografii? Jakie formy przyjmują biografie? I co nieznane biografie znanych postaci kultury i sztuki mówią nam o kulisach ich twórczości, a co o sztuce i procesie twórczym jako takich? O tym wszystkim opowiadam w podcaście À propos nieznanych biografii znanych postaci, polecając biografie z nieco innej strony.
Na początek:
✎ Artur Domosławski Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana
Odkrywanie biografii poprzez… nietypową formę:
✎ Artur Domosławski Kapuściński non-fiction
✎ Remigiusz Grzela Podwójne życie reporterki. Fallaci. Torańska
✎ Magdalena Grzebałkowska Beksińscy. Portret podwójny i film Ostatnia rodzina reż. Jan P. Matuszewski
✎ Słuchowisko Komeda/Mazolewski (Audioteka) i Magdalena Grzebałkowska Komeda. Osobiste życie jazzu
Odkrywanie biografii poprzez… odkopywanie z niepamięci:
✎ Angelika Kuźniak Papusza i film Papusza, reż. Joanna Kos-Krauze, Krzysztof Krauze
✎ Izolda Kiec Ginczanka. Nie upilnuje mnie nikt
✎ Agnieszka Dauksza Jaremianka. Biografia
✎ Portal Muzyki Polskiej i Danuta Gwizdalanka Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim
Odkrywanie biografii poprzez… listy:
✎ Ignacy Jan Paderewski Listy do ojca i Heleny Górskiej (1872–1924) i Magdalena Oliferko Fontana i Chopin w listach
✎ Audiobook Fryderyk Chopin. Listy
✎ Stanisław Lem, Sławomir Mrożek Listy
✎ Wisława Szymborska, Kornel Filipowicz Najlepiej w życiu ma twój kot. Listy
Odkrywanie biografii poprzez… szczególną relację biografa i bohatera:
✎ Michał Rusinek Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej
✎ Wojciech Mann Artysta. Opowieść o moim ojcu
✎ Tadeusz Konwicki Iwan Konwicki, z domu Iwaszkiewicz. Biografia i Zofia Turowska Gustaw. Opowieść o Holoubku
Na koniec:
✎ Katarzyna Surmiak-Domańska Kieślowski. Zbliżenie
Partnerem odcinka jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, wydawca Portalu Muzyki Polskiej.
Podcastu À propos, który jest rozwiniętą wersją felietonu, możesz słuchać w kanale „Pismo do słuchania”. Publikujemy tu wybrane nagrania tekstów z miesięcznika, poezję, podcasty z cyklu Premiera Pisma, Jak naprawić przyszłość?, prowadzony przez Barbarę Sowę, Wiersz na poniedziałek autorstwa Magdaleny Kicińskiej oraz Śledztwo Pisma.
Znajdziesz nas również w swoich ulubionych aplikacjach podcastowych:
⋅ Spotify
⋅ Lecton