Reportaż
Jak wygląda opieka domowa nad chorymi w Polsce?
W Polsce cała opieka nad chorym zepchnięta jest na rodzinę, a w niej – na kobiety.
ilustracja JAKUB KAMIŃSKI
Wersja audio
Bożena Ziętek ma wiele talentów. Umie zdobyć granty na promocję swojej wsi, zorganizować plenerową siłownię, jarmark świąteczny, zrobić pocieszne stworki ze szmatek, wyrzeźbić gliniane anioły, namalować martwą naturę. Umie też zrezygnować z siebie.
Ma sześćdziesiąt lat. Jest techniczką farmacji i sołtyską wsi na południu Polski.
W 2010 roku jej matka w wieku sześćdziesięciu dziewięciu lat zachorowała na alzheimera. Gubiła słowa, przedmioty, wspomnienia. Myliła dzień z nocą. Rozmontowywała krany i wodomierze, a alzheimer rozmontowywał jej życie. Chowała dokumenty, ukrywała jedzenie w szafie albo za firanką. Bożena przez trzy lata próbowała ocalić dotychczasowe życie. Kursowała między domem, mamą a apteką, w której pracowała. Dowoziła obiady, robiła zakupy, sprzątała.
W 2012 roku sprzedała aptekę, która była jej marzeniem. Dziś mówi, że to głupota, wtedy twierdziła, że jedyne wyjście. Gdy okazało się, że matka wychodzi w nocy z domu, ściągnęła ją do siebie na wieś, gdzie razem z mężem kupili dom i firmę. Wydawało się, że jeśli będzie mieć mamę na oku, wszystko się ułoży. Będą razem – myślała. Ale zaczęły się nocne wędrówki starszej pani po domu. Góra – dół. Góra – dół. Córka tłumaczyła: „Mamo, jest późno. Położymy się teraz spać”. Odprowadzała matkę do pokoju. A za moment na schodach słyszała kroki.
– Nie spałam po nocach. Żyłam jej chorobą. Nie myślałam, jak to się na mnie odbije.
Domowy salon był miejscem rodzinnych spotkań. Tam wszyscy – Bożena, jej mąż, syn i przyszła synowa – jedli, rozmawiali, oglądali telewizję. Starsza pani nie rozumiała, że rodzina jest zajęta. Zachowywała się, jakby przyjmowała gości. Zagadywała: „Czego się napijecie? Co słychać? Chcecie herbaty?”. Bożena tłumaczyła: „Mamo, teraz oglądamy film”. „Czego się napijecie? Może herbaty?”.
Każdy wymykał się do swoich zajęć.
– Oddaliliśmy się od siebie. Rodzina po takiej chorobie jest wrakiem – wyznaje Bożena Ziętek. I zaczyna płakać.
Do firmy, która mieściła się na parterze, i gdzie kręcili się klienci, matka wparowywała nago. W nocy sikała koło łóżka. Na chorobę matki nałożył się wypadek samochodowy męża, potem podejrzenie choroby nowotworowej. Bożena nie wiedziała, za co się brać i gdzie szukać ratunku. Nie przyszło jej do głowy, żeby oczekiwać go od pomocy społecznej,. Na dalszą rodzinę nie mogła liczyć, jest jedynaczką. Nie wychodziło jej odpoczywanie. Nawet gdy udało się jej wymknąć z domu, zawsze miała wyrzuty sumienia, …
Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.
W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.
Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.
Masz konto?
Zaloguj się
Reportaż ukazał się w styczniowym numerze „Pisma” (1/2024) pod tytułem Matkę oddasz?.