Wersja audio
Wyjąwszy dwa literackie imperia, czyli Niemcy i Rosję, ustanowiony w 2006 roku Angelus jest nagrodą małych narodów, słabo znanych języków oraz literatur, którym rzadko udaje się przebić na globalnym rynku. Spróbujmy przyjrzeć się, jakie książki wyróżnia i, co może ważniejsze, co tytuły te mówią o kondycji środkowo- i wschodnioeuropejskiej literatury.
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus – przyznawana wydanym w języku polskim książkom prozatorskim (w tej kategorii mieszczą się zarówno powieści, jak i reportaże czy eseje) autorstwa pisarek i pisarzy z Europy Środkowej – została ustanowiona w 2006 roku. Jej organizatorem jest miasto Wrocław, którego przedstawiciele widzą w Angelusie „nawiązanie do wielowiekowych tradycji Wrocławia jako miasta spotkań i dialogu”. Nagroda to czek na kwotę 150 tysięcy złotych oraz statuetka autorstwa Ewy Rossano. Od 2010 roku przyznawane jest także wyróżnienie dla tłumacza zwycięskiej książki: 40 tysięcy złotych (jeśli laureatem jest pisarz polski, nagrodę otrzymuje wskazana przez jurorów tłumaczka jednej z książek zakwalifikowanych do finału). Od 2014 roku przyznawana jest także – w drodze głosowania internetowego – Nagroda Czytelników imienia Natalii Gorbaniewskiej (trzymiesięczne stypendium pisarskie we Wrocławiu). Dziś przewodniczącym jury jest Mykoła Riabczuk, ukraiński krytyk literacki, eseista i poeta, zaś w kapitule zasiadają Marcin Cieński, Urszula Glensk, Ryszard Krynicki, Anna Nasiłowska, Małgorzata Szpakowska i Piotr Śliwiński.
Nagroda ma charakter międzynarodowy, akcentuje przy tym kulturowo-historyczną rangę Europy Środkowej jako regionu, w którym jurorzy widzą istotny i ponadnarodowy temat literacki. Na tym, zdaniem jurorów, polega wyjątkowość Angelusa. – Nagrody mają przeważnie charakter narodowy; to słowo obecnie bardzo źle się kojarzy, ale nie znajduję lepszego – mówi Urszula Glensk. – Najpopularniejszy typ nagród literackich to te przyznawane …
Zapewnij sobie dostęp do ulubionych tekstów, nagrań audio, a także miesięcznika w wersji na czytniki.
Artykuł ukazał się we wrześniowym numerze miesięcznika „Pismo. Magazyn Opinii” (9/2021) pod tytułem Głosy małych narodów.