Kto powiedział, że wakacje to sezon ogórkowy w kulturze? Fakt, na teatralne i operowe premiery przyjdzie nam poczekać do jesieni, ale to wcale nie oznacza, że tego lata nie zobaczycie żadnych inspirujących spektakli.
Nie przegap: Redakcja poleca: 10 filmów na Nowych Horyzontach 2025
Lipiec to miesiąc festiwali, dlatego – oprócz tych, gdzie główną rolę odgrywa muzyka (najciekawsze koncerty tego lata polecałem w poprzedniej odsłonie cyklu) – zachęcam was także do przyjrzenia się w najbliższym czasie inicjatywom, które skupiają się na kinie i sztukach performatywnych. Tak się składa, że część wydarzeń odbywa się nad morzem (kolejny argument za tym, by ruszyć w drogę).
Do zobaczenia na kulturalnym szlaku!

OPERA
Baltic Opera Festival
Gdańsk i Sopot
10–16 lipca
Jeśli w lecie najbardziej brakuje wam odrobiny dramatyzmu (lub po prostu jesteście zagorzałymi fanami i fankami opery), koniecznie odwiedźcie w lipcu Trójmiasto. Motywem przewodnim trzeciej edycji Baltic Opera Festival jest wędrówka i poszukiwanie własnego miejsca w świecie. Dlatego w programie znalazły się między innymi Głos Potwora, czyli najnowsza opera Alka Nowaka – inspirowana filmem Europa, Europa Agnieszki Holland – pod batutą Yaroslava Shemeta i w reżyserii Agnieszki Smoczyńskiej, oraz Salome Richarda Straussa osadzona w realiach trwającego od dawna konfliktu na Bliskim Wschodzie (dodatkowo, jak zapowiada reżyser Romuald Wicza-Pokojski, częścią przedstawienia, które zaprezentowane zostanie na deskach Opery Leśnej, ma stać się również okoliczna przyroda).
Kolejna gratka: inscenizowany koncert pieśni kaszubskich (niech dodatkową zachętą będzie dla was powyższe zdjęcie).
więcej: balticoperafestival.pl

KINO
All Inclusive Film Festival 2025
Kino Żeglarz, Jastarnia, Półwysep Helski
24–27 lipca
A może by tak podczas wizyty na Półwyspie Helskim wybrać się na film, a potem zostać w kinie na dyskusję lub warsztaty? Pod koniec lipca, podczas trzeciej edycji festiwalu zainicjowanego przez Ane Piżl, w Kinie Żeglarz czekają na was między innymi hit zeszłorocznego Berlinale Wszystko będzie dobrze (w reżyserii Raya Yeunga) i zaprezentowany po raz pierwszy na festiwalu Millennium Docs Against Gravity poruszający dokument Karoliny Domagalskiej o działaniach Aborcyjnego Dream Teamu – Nie jesteś sama. Mnie jednak najbardziej ciekawią rozmowy przewidziane w programie. W tym roku odbędzie się chociażby spotkanie poświęcone społeczności romskiej w Polsce i dyskusja o tym, jak patriarchat negatywnie wpływa na postrzeganie męskości.
Koniec All Inclusive zapowiada się z przytupem – po gali zamknięcia festiwalowy team zaprasza na wspólną kąpiel w Bałtyku.
więcej: aiff.pl

TEATR
29. Festiwal Szekspirowski
Gdański Teatr Szekspirowski i inne sceny teatralne Trójmiasta
25 lipca–3 sierpnia
Hasłem, które towarzyszy tegorocznej edycji gdańskiego festiwalu, jest słynna sentencja z Hamleta: „Słowa, słowa, słowa”. Organizatorzy zastanawiają się nad tym, czy w dobie informacyjnego przesytu pochodząca sprzed niemal pięciu wieków twórczość Szekspira jest w stanie nas jeszcze poruszyć. Odpowiedź na to pytanie znajdziecie w spektaklach, które startują w konkursie o nagrodę Złotego Yoricka. Ja najbardziej czekam na Juliusza Cezara w reżyserii Błażeja Biegasiewicza z Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy. Spieszcie się, biletów coraz mniej. A na spóźnialskich czekają wejściówki.
więcej: festiwalszekspirowski.pl

TEATR
Carnaval Sztukmistrzów 2025
Stare Miasto i Błonia, Lublin
24–27 lipca
Jeśli do tej pory sztuka cyrkowa kojarzyła wam się głównie ze straumatyzowanymi zwierzętami i wątpliwej jakości humorem, w te wakacje do waszej kulturalnej mapy koniecznie dołączcie Lublin. Pod koniec lipca w mieście odbędą się pokazy uliczne, przedstawienia teatralno-cyrkowe, warsztaty i fire show uznanych artystów i artystek z całego świata. Waszej uwadze polecam szczególnie spektakl Summer Heat – OnTestosterOn czeskiej BoCirk Company. Artyści dekonstruują w nim stereotypową męskość. Zastanawiają się, czy bycie „prawdziwym” mężczyzną musi sprowadzać się do uwielbienia walki, adrenaliny i szybkich samochodów.
Ponadto w ramach Carnavalu odbywa się także Urban Highline – najstarszy i zarazem największy na świecie festiwal slackline (chodzenia po taśmach). A więc głowy w górę!
więcej: carnavallublin.eu/pl

MUZYKA
Adi Oasis live
Jassmine, Warszawa
1 i 2 sierpnia
Jej brzmienie to połączenie soul, funku i R&B. Francusko‑karaibska wokalistka i basistka Adi Oasis po raz kolejny zawita do Polski. Na dwóch koncertach w warszawskim klubie Jassmine zaprezentuje między innymi materiał ze swojego najbardziej osobistego albumu Lotus Glow (szczególnie polecam Serenę i The Water), na którym porusza tematy związane z dyskryminacją i doświadczeniem migranckim w USA. Liczę, że w trakcie koncertu usłyszymy też niewydane wcześniej kawałki.
A co na początek? Posłuchajcie wykonu live singla Whisper My Name na youtube’owym kanale COLORSxSTUDIOS.
więcej: jassmine.com

SZTUKA
Odłamki rzeczywistości. Berlin – Trójmiasto
Państwowa Galeria Sztuki, Sopot
do 24 sierpnia
Na tej grupowej wystawie zobaczycie dzieła artystek związanych z Trójmiastem i z Berlinem, z których część ma za sobą doświadczenie migracji (pochodzą między innymi z Turcji, Meksyku, Iranu, Afganistanu czy Rumunii). Wiele prac dotyka tematu opresji wobec kobiet. Dzieła mają skonfrontować odbiorców zarówno z wielką światową polityką, jak i tym, co wyobrażone, co pozostaje w sferze snów i marzeń. Tytuł ekspozycji odnosi się do fragmentu Pawia królowej – powieści Doroty Masłowskiej. Czy sztuka może nam pomóc poskładać świat rozpadający się na naszych oczach? Czy możemy dzięki niej oswoić lęki i zrozumieć perspektywę Innego?
więcej: pgs.pl

SZTUKA
Sto nocnych zjaw
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków
do 31 sierpnia
Męczyło mnie sumienie, że do tej pory, polecając wam kulturalne wydarzenia, tak rzadko spoglądałem w stronę Krakowa. W tej odsłonie planera postanowiłem się więc zrehabilitować! W muzeum Manggha do końca wakacji możecie oglądać ekspozycję, na której yōkai (czyli różnego rodzaju nadnaturalne istoty z ludowych wierzeń Kraju Kwitnącej Wiśni) spotykają się z demonami i zjawami znanymi z podań i legend dawnej Słowiańszczyzny. Zobaczycie tam więc nie tylko japońskie drzeworyty z kolekcji Feliksa Jasieńskiego, ale też obrazy olejne, pastele, rzeźby, instalacje i grafiki europejskich twórców oraz twórczyń, między innymi Ferdynanda Ruszczyca, Zofii Stryjeńskiej, Stanisława Wyspiańskiego czy Francisca Goi. Wystawie towarzyszy publikacja i istnieje spora szansa, że wychodząc z muzeum, będziecie mieć ją pod pachą.
więcej: manggha.pl

MUZYKA
Tamino. Every Dawn’s a Mountain Tour
Stodoła, Warszawa
15 września
Porównywany jest do Jeffa Buckleya. W swoich utworach łączy melancholijne brzmienia z muzyką arabską i alternatywnym rockiem. Już jego pierwszy singiel Habibi został entuzjastycznie przyjęty przez media i krytyków muzycznych. Wiosną tego roku Tamino wrócił z trzecim studyjnym albumem Every Dawn’s a Mountain, który promowany był utworem Sanctuary – transportującym słuchaczy do innego świata – nagranym w duecie z Mitski. W odróżnieniu od poprzednich krążków aranżacje na nowej płycie zamiast na dźwiękach gitary opierają się przede wszystkim na brzmieniu arabskiego udu. Już teraz daję znać o wrześniowym występie artysty w Stodole, bo bilety rozchodzą się szybko, więc łapcie je, póki jeszcze są dostępne.
W pierwszej kolejności polecam przesłuchać intensywne Indigo Night oraz przywodzący na myśl muzykę drogi utwór Fascination. Koniecznie odpalcie też teledysk.
więcej: fource.pl

SZTUKA
Przestrzenie
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
do 21 września
Najnowsza wystawa prezentowana w Zachęcie przybliża praktyki artystyczne z gatunku enviroment (rodzaj sztuki, który angażuje widza fizycznie i zmysłowo). Tematem tych realizacji jest przestrzeń – malarstwo łączy się w niej z architekturą, dźwiękiem i działaniami performatywnymi. Ekspozycja składa się z pięciu rekonstrukcji dzieł tego nurtu powstałych ponad pół wieku temu (trzy pokazywane są po raz pierwszy od ich premiery). Wystawa ma wyznaczony kierunek zwiedzania, nie ma możliwości cofania się (jeśli chcielibyście jeszcze raz obejrzeć którąś z prac, organizatorzy zachęcają, by ponownie przejść całą trasę).
Na zachętę dodam, że wśród dzieł prezentowanych na wystawie są też między innymi prace Magdaleny Abakanowicz, Wojciecha Fangora, Teresy Kelm, Marii Pinińskiej-Bereś i Henryka Stażewskiego. Klasycy polskiej sztuki współczesnej. Czego chcieć więcej?
więcej: zacheta.art.pl

SZTUKA
Dormitorium. Tomasz Górnicki
Muzeum Śląskie, Katowice
do 29 marca 2026 roku
Wchodząc do Galerii Jednego Dzieła, obserwujemy szereg pustych, pozbawionych materacy i pościeli, metalowych łóżek polowych. Pomiędzy nimi znajdują się gipsowe rzeźby dzieci. Wydaje się, jakby niektóre z nich wchodziły ze sobą w interakcje. Inne stoją zwrócone twarzą do ściany. Chodząc między łóżkami, miałem wrażenie, jakbym odwiedzał sierociniec lub szpital polowy. Miejsce naznaczone przemocą, ośrodek, w którym system zawiódł, gdzie nie udzielono odpowiedniej pomocy, a ci, co w nim zostali, muszą mierzyć się z konsekwencjami – samotnością i bliżej nieokreśloną traumą. Tomasz Górnicki, autor instalacji, tworząc Dormitorium, chciał zwrócić uwagę na to, czym grozi obojętność na krzywdę.
więcej: muzeumslaskie.pl
zdjęcia: materiały prasowe
Mecenasem kultury w „Piśmie” jest ORLEN Art&Science.
