Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
I don’t want a lot for Christmas. There is just one thing I need. I don’t care about the presents underneath the Christmas tree – wszyscy wiemy, jak brzmią kolejne wersy tego świątecznego bangera. Co roku nie dajesz nam o tym zapomnieć, Mariah. Ale mnie nie oszukasz – doskonale pamiętam zawartość twojej garderoby, którą kilka lat temu chwaliłaś się w amerykańskim „Vogue’u”. Nic dziwnego, że nie potrzebujesz żadnych prezentów pod choinką. Ja jednak nie będę odżegnywać się od swojej próżności. W końcu kiedy, jeśli nie w grudniu – po całym roku harówki – dać jej wyraz!
Nie przegap: Premiera Pisma. Dlaczego czujemy się samotni w rodzinie?
Pogodziłem się z tym, że Święty Mikołaj (Gwiazdor czy Rudolf Czerwononosy… kto właściwie przychodzi do was w Wigilię?) najprawdopodobniej nie podaruje mi diamentowej biżuterii wartej 10 tysięcy dolarów, którą nosi muzyczna Królowa Świąt Bożego Narodzenia. Ale może bilet na koncert albo do teatru? Niech ta odsłona planera posłuży wam za podpowiedź podczas poszukiwania świątecznych upominków. Bilety i vouchery to nie wszystko – gdy inni będą owładnięci zakupowym szaleństwem, idealnym prezentem może okazać się także niezobowiązujące wyjście z przyjaciółmi na wystawę lub do kina. Niezależnie od tego, jak zamierzacie spędzić nadchodzący czas, zróbcie coś miłego dla siebie i bliskich: nie zbaczajcie z kulturalnego szlaku, którym dotychczas wspólnie podążaliśmy.
Udanych wrażeń i wielu inspiracji w tym i nadchodzącym roku!
KINO
Od kilku lat początek grudnia spędzam w ten sam sposób – przed dużym ekranem. Pretekstem do tego jest organizowany przez Helsińską Fundację Praw Człowieka Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS. W tym roku, podczas jubileuszowej 25. edycji wydarzenia, będziecie mogli obejrzeć między innymi filmowy portret queerowego bułgarskiego artysty Iva Dimcheva, wczesne dokumenty szwedzkiego mistrza społecznej satyry Rubena Östlunda oraz najnowszy film laureatki Oscara, Laury Poitras, Cover-Up (reżyserka przez ponad 20 lat starała się nakłonić nagrodzonego Pulitzerem amerykańskiego dziennikarza śledczego Seymoura Hersha do zwierzeń przed kamerą).
Ponadto, jeśli nie mieliście jeszcze okazji zobaczyć polecanego przeze mnie w poprzedniej odsłonie tego cyklu przejmującego Silver w reżyserii Natalii Koniarz, na festiwalu WATCH DOCS będzie szansa nadrobić zaległości.
Część filmów wyświetlanych w warszawskich kinach (do 14 grudnia) oraz najgłośniejsze tytuły poprzednich edycji będziecie mogli obejrzeć do końca miesiąca na platformie PLAYER. Co powiecie na wieczór z dokumentem zamiast kolejnych świąt z Kevinem?
więcej: watchdocs.pl
TEATR
Od premiery scenicznej adaptacji bestsellerowej powieści Sylwii Chutnik na deskach Teatru Polonia minęły już cztery lata. Spektakl w reżyserii Agnieszki Glińskiej idealnie wpisywał się w ówczesne nastroje społeczne. Dlaczego piszę o nim akurat teraz? Bo jak czas pokazał, niewiele się od tamtej pory zmieniło: mimo politycznych obietnic w świetle polskiego prawa kobiety wciąż nie mają pełnego dostępu do legalnej aborcji, mimo rosnącej świadomości społecznej nadal doświadczają przemocy domowej oraz instytucjonalnego wykluczenia ze strony mężczyzn (liberalny feminizm jednego procenta nie zlikwidował wcale szklanego sufitu). Dobrze jest więc obserwować, jak tytułowe cwaniary biorą sprawy w swoje ręce. Było to satysfakcjonujące w 2012 roku, gdy ukazało się pierwsze wydanie książki, w 2021, kiedy po raz pierwszy ujrzeliśmy dziewczyński gang z Warszawy na scenie, i będzie równie satysfakcjonujące – gwarantuję wam – teraz, gdy wciąż tak trudno o sprawiedliwość w świecie innym niż ten przedstawiony.
Łapcie bilety, dopóki jeszcze są, jeśli dotąd nie widzieliście spektaklu.
więcej: teatrpolonia.pl
KINO
Najnowszy film Lynne Ramsay był jednym z moich największych zaskoczeń podczas tegorocznej edycji TAURON American Film Festival. Przez większość seansu czułem taką frustrację, że miałem ochotę rzucić czymś w ekran.
Zgiń kochanie jest ekranizacją głośnej argentyńskiej powieści Ariany Harwicz (w Polsce ukazała się kilka lat temu nakładem Wydawnictwa Pauza). To balansująca na granicy jawy i snu, kipiąca od skrajnych emocji opowieść o młodej matce zmagającej się z depresją poporodową. W rolę Grace brawurowo wcieliła się Jennifer Lawrence – bez wahania stwierdzam, że to jej najlepsza kreacja aktorska od czasu Poradnika pozytywnego myślenia. Na ekranie partneruje jej Robert Pattinson – gra Jacksona, męża głównej bohaterki, lekkoducha, który wydaje się wspierający, ale jakoś ciągle go nie ma.
Śledząc z kinowego fotela zmagania Grace, miałem wrażenie, że obserwuję nieustanną walkę o przetrwanie, w której stawką jest nie tylko szczęście bohaterki, ale też jej zdrowie psychiczne. Przekonajcie się sami, jak zakończy się ten emocjonalny survival.
więcej: monolith.pl
SZTUKA
Przyglądając się wnętrzom ukazywanym w dziełach polskiego malarstwa z ostatnich trzech wieków, możemy dowiedzieć się więcej o życiu w danej epoce niż z niejednego podręcznika do historii. I wcale nie mam tu na myśli tego, co widać na obrazach na pierwszy rzut oka. Maria Gołąb i Agnieszka Skalska, kuratorki wystawy prezentowanej od września w Muzeum Narodowym w Poznaniu, zachęcają do zgłębiania tego, co w sztuce ukryte.
Bliskie jest mi to podejście. Uważam, że właśnie dzięki poszukiwaniu w pracach kulturowych kodów, porównywaniu ze sobą środków wyrazu użytych przez twórców i twórczynie oraz analizie eksperymentów z formą możemy poznać styl życia, wartości, marzenia i obawy tych, którzy byli tu przed nami. A może nawet przejrzeć się w nich i odnaleźć coś dla siebie. Bo czy nie po to właśnie obcujemy ze sztuką?
Przy okazji zachęcam was do gry w muzealne bingo – ile prac znanych wam artystów i artystek uda się tym razem wypatrzyć? Zdradzę tylko, że lista nazwisk jest imponująca.
więcej: mnp.art.pl
SZTUKA
Z praktyką artystyczną Christelle Oyiri po raz pierwszy zetknąłem się tego lata w londyńskim Tate Modern, gdzie prezentowana była jej instalacja audiowizualna In a Perpetual Remix Where Is My Own Song? Francuska artystka interdyscyplinarna i didżejka stworzyła techno-operę poświęconą ewoluującym w zawrotnym tempie standardom piękna kobiecego ciała.
Wystawa Ghost Rider, którą możemy oglądać teraz w Zachęcie w ramach szóstej edycji „BMW Art Club. Przyszłość to sztuka”, wyrasta właśnie z tego projektu. Serię rzeźb – autoportretów wykonanych z brązu, przedstawiających ciało artystki w różnych stadiach transformacji (od naturalnego po formę postludzką, hybrydową) – dopełniają muzyka i film nawiązujące do doświadczeń zapomnianych pionierów muzyki klubowej z Detroit i Chicago: najczęściej osób czarnoskórych, pochodzących z klasy robotniczej. Centralnym punktem ekspozycji jest futurystyczna didżejska konsola – centrum sterowania, przywodzące na myśl instrument lub pojazd powstały dzięki pracy ludzkich rąk, lecz funkcjonujący niezależnie, bez udziału twórczyni.
Światło i dźwięk wydobywają się z rozmieszczonych w sali urządzeń reagujących na ruch publiczności. To właśnie ona współtworzy instalację, czyniąc ją nieprzewidywalną i podatną na ciągłe zmiany, na niezliczone czynniki zewnętrzne – plastyczną jak ciało, rytualny taniec i nasza rzeczywistość.
więcej: zacheta.art.pl
MUZYKA
Jeśli też ziewaliście, słuchając ostatniej płyty Florence + The Machine, na playliście brakuje wam mocnych rockowych brzmień rodem z wczesnych albumów PJ Harvey, a do tego tęsknicie za nutką dramatyzmu oraz teatralnej przesady, koniecznie sięgnijcie po kawałki The Last Dinner Party. Ostatnim tak ekscytującym girlsbandem na Wyspach Brytyjskich były Spice Girls.
Przełamując klątwę drugiego albumu, dziewczyny z The Last Dinner Party na From The Pyre idą o krok dalej niż na swojej debiutanckiej płycie. Ich brzmienie jest jeszcze bardziej surowe, opowiedziane historie są jeszcze mroczniejsze, a w tekstach skrywa się mnóstwo odniesień do nieposkromionych sił natury, mitologii, czarownic i płonących stosów.
Zacznijcie od kawałka Rifle. Ma on w sobie pewną przewrotność, która przywodzi mi na myśl utwory uwielbianych przeze mnie Kate Bush i Tori Amos. I oczywiście od hitów z pierwszej płyty: wiralowego Nothing Matters, przejmującej ballady On Your Side i idealnego na otwarcie każdego koncertu Burn Alive.
Będziemy razem płonąć żywcem pod sceną? Z ekscytacji, oczywiście.
więcej: fource.pl
MUZYKA
Już niebawem Christian Löffler pokaże się z nieco innej strony. Nie zagra typowego DJ setu na klubowej scenie czy letnim festiwalu. Podczas europejskiej trasy – obejmującej tak prestiżowe miejsca, jak paryska Salle Pleyel, Filharmonia w Kolonii, Müpa w Budapeszcie oraz Lucerna w Pradze – towarzyszą mu szwedzka wokalistka Adna, którą usłyszymy też na jego nadchodzącym albumie Until We Meet Again (premierę zaplanowano na 23 stycznia 2026 roku), oraz zespół muzyków grających na instrumentach klasycznych: skrzypcach, wiolonczeli i fortepianie.
Zapowiada się więc kameralnie i nastrojowo. A trudno o lepsze miejsce na muzycznej mapie Polski niż sala główna wrocławskiego NFM-u. To właśnie tam pulsująca elektronika Löfflera, tym razem bliższa melancholijnemu ambientowi niż tanecznemu house’owi, stanie się częścią emocjonalnego pejzażu dźwięków.
Przed koncertem sięgnijcie również po apteczkę artysty, którą opublikowaliśmy w zeszłym roku na naszych łamach. Dowiecie się z niej między innymi, dlaczego każdy utwór jest dla niego niczym krajobraz złożony z kolorów, symboli i znaków.
więcej: fkpscorpio.pl
zdjęcia: materiały prasowe
Mecenasem kultury w „Piśmie” jest ORLEN Art&Science.
