Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

À propos

À propos debaty publicznej

POSŁUCHAJ

O tym, że wciąż mamy w Polsce problem z debatą publiczną, przekonujemy się regularnie – ostatnio przy okazji nagonki, jaką część mediów i polityków przeprowadziła na instytucję kulturalno-edukacyjną Biennale Warszawa. Oburzenie wywołał cykl warsztatów i wykładów zatytułowanych Polska Szkoła Antykapitalizmu, a dokładniej fakt, że instytucja otrzymująca finansowanie od Rady Miasta przeznacza środki na seminaria sygnowane hasłami „zatrzymania systemu”, „antyfaszyzmu” i „strajku społecznego”.

Program Szkoły porównano do „szkolenia bolszewików” i anarchistów oraz promocji „skrajnego lewactwa”, więc koordynatorzy wydali oświadczenie, w którym podjęli próbę wytłumaczenia, że program instytucji, „stojącej na gruncie wartości takich jak równość, różnorodność, sprawiedliwość społeczna, ekologia, sprzeciw wobec przemocy i dyskryminacji”, „służy poszerzaniu debaty publicznej”. Problemem polega nie tylko na tym, że wykłady z zakresu socjologii, ekonomii czy taktyk miejskich wikła się w przepychanki polityczne, ale przede wszystkim to, jak kruche, ograniczone i instrumentalne pozostaje wciąż rozumienie debaty publicznej. I to wśród osób, które z racji sprawowanej funkcji powinny niezależności tej debaty szczególnie zaciekle bronić. Dlatego z lekką przekorą, za to pełnym przekonaniem, polecam ofertę wykładów, dyskusji i warsztatów Biennale Warszawa, w ramach których realizuje się samo sedno debaty – starcie poglądów oraz twórczy dialog. Wiele z nich znajdziecie w wersji podcastowej.

rysunki Ewelina Karpowiak

Kłótnie o kształt współczesnej debaty sprowadzają się zazwyczaj do dwóch polemicznych kwestii: zakresu wolności słowa oraz poprawności politycznej. W kontekście pierwszej z nich warto sięgnąć po studium profesora Timothego Gartona Asha, zatytułowane Wolne słowo. Dziesięć zasad dla połączonego świata. To monumentalna książka będącą zwieńczeniem wieloletnich badań w ramach projektu Free Speach Debate. Jej myśl przewodnia podsumowuje spór o ramy debaty w krótkim zdaniu: „W świecie coraz jaskrawszych różnic światopoglądowych musimy zgadzać się przynajmniej co do tego, na co się nie zgadzamy”. Ash nie ma przy tym najmniejszych wątpliwości, że swoboda wypowiedzi, wraz z całym zapleczem wpisanych w jej naturę etycznych pułapek, jest kluczowa dla dobrego funkcjonowania świata i wypracowania realnego, społecznego dialogu. W podobnym duchu, koncentrując się na tych, którzy z dialogu zostali wykluczeni, wypowiada się Agata Sikora, której książkę Wolność, równość, przemoc. Czego nie chcemy sobie powiedzieć polecam w kontekście spojrzenia na niełatwy temat poprawności politycznej. Autorka, demaskując mechanizmy przemocy strukturalnej oraz ślepoty na własny przywilej, przekonuje w niej, że debata publiczna nie będzie naprawdę otwarta i sprawiedliwa tak długo, jak nie wybrzmią w niej wszystkie głosy.

O kondycji debaty mówi najwięcej to, czego w niej nie słychać. Doskonałą próbę uzupełnienia tych braków stanowi intymny esej Emilie Pine O tym się nie mówi, w którym autorka narusza tabu narosłe wokół kobiecości oraz związanej z nią przemocy. W komplecie z Pine warto sięgnąć po bliską gatunkowo książkę Marii Reimann Nie przywitam się z państwem na ulicy. Szkic o doświadczaniu niepełnosprawności. Obie lektury, pokazując perspektywy do tej pory marginalizowane lub całkiem nieobecne w przestrzeni publicznej, poszerzają pole dyskusji i dywersyfikują obecne w niej spojrzenia.

Ucieleśnieniem tych założeń w przestrzeni medialnej jest za to projekt „Spięcie”, do którego śledzenia zachęcam absolutnie wszystkich. Ideą projektu jest stworzenie dialogu pomiędzy pięcioma redakcjami, reprezentującymi całkowicie różne środowiska i poglądy. Raz na kilka tygodni magazyny podejmują ten sam temat i publikują na swoich łamach wszystkie powstałe w ramach serii teksty. W ten sposób realizuje się debata oparta nie tylko na polemice i konfrontacji, ale też wysłuchaniu każdej strony. W połączeniu z przekonaniem, sformułowanym w tytule zbioru esejów Christophera Hitchensa – że dziś niemal wszystko Podlega dyskusji – oraz otwartością i społeczną odpowiedzialnością, rysuje się z tego jedyny konstruktywny wariant rozmowy. Takiej, w której każdy może nie tylko zabrać głos, ale i mieć pewność, że zostanie wysłuchany.


Podcastu À propos, który jest rozwiniętą wersją felietonu, możesz słuchać w kanale „Pismo do słuchania”. Publikujemy tu wybrane nagrania tekstów z miesięcznika, poezję, podcasty z cyklu Premiera PismaJak naprawić przyszłość?, prowadzony przez Barbarę Sowę, Wiersz na poniedziałek autorstwa Magdaleny Kicińskiej oraz Śledztwo Pisma.

Znajdziesz nas również w swoich ulubionych aplikacjach podcastowych:

 Google Podcasts

 Spotify

 Apple Podcasts

 Lecton

 Audioteka

 Soundcloud

Tekst ukazał się w lipcowym numerze miesięcznika „Pismo. Magazyn opinii” (07/2020) pod tytułem Przypisy o debacie publicznej.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00