Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Esej Kultura

Dekada horroru. Tam dom twój, gdzie trauma twoja

„Nigdy jeszcze film grozy nie był tak opłacalny i tak doceniany” – pisał w czerwcu zeszłego roku „New York Times”.
rysunki Tomasz Walenta
POSŁUCHAJ

Trudno się spierać z tą opinią. Pierwsza część nowej adaptacji powieści Stephena Kinga To w reżyserii Andy’ego Muschiettiego (2017) okazała się najbardziej kasowym filmem grozy w historii. Gatunek, wcześniej przez krytykę czy selekcjonerów układających programy wielkich festiwali traktowany lekceważąco, zdobywa wreszcie legitymację artystycznej jakości. Co roku w Sundance wydarzeniem jest premiera kolejnego filmu grozy. Uciekaj! (2017) Jordana Peele’a jako czwarty horror w historii – po Egzorcyście (1973) Williama Friedkina, Szczękach (1975) Stevena Spielberga i Milczeniu owiec (1991) Jonathana Demme’a – został nominowany do Oscara w kategorii „najlepszy film” i jako pierwszy wygrał w kategorii „najlepszy scenariusz oryginalny”.  

 


horror społeczny. Krytycy piszą o fali „nowego horroru”, „nadhorroru” ( elevated horror ) czy posthorroru. Denerwuje to fanów, którzy we wszystkich tych określeniach widzą przejaw głęboko protekcjonalnego podejścia do gatunku. Jaką etykietą nie określilibyśmy jednak współczesnego kina grozy, to z pewnością nie tylko jest ono na fali wznoszącej, ale także dotyka – lepiej niż jakikolwiek inny gatunek – nastrojów naszych czasów. Dwa lata temu na łamach „Los Angeles Timesa” amerykański krytyk Justin Chang zastanawiał się, czy horror stał się gatunkiem najlepiej wyrażającym ducha Ameryki Trumpa. Można zaryzykować tezę, że nie tylko jej, ale wręcz całej dekady, która zaczęła się od recesji spowodowanej wielkim kryzysem finansowym 2008 roku, a kończy wśród eksplozji prawicowych populizmów. Współczesny film grozy oddaje aktualne nastroje, podobnie jak paranoiczny thriller spiskowy ( Trzy dni Kondora , Wszyscy ludzie prezydenta ) oddawał klimat Ameryki leczącej kaca po aferze Watergate.

Dlaczego to właśnie film grozy stał się zwierciadłem dekady? Szukając odpowiedzi na to pytanie, warto pamiętać, że gatunek ten – mimo wpisanego w konwencję eskapizmu – zawsze zdolny był w metaforycznej formie wyrażać istotne kwestie społeczne. Czołowe monstra i wątki z horroru to oczywiste alegorie polityczne. Wampiry symbolizują dekadencką klasę wyższą, która – choć już …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.

Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.

Esej ukazał się w majowym numerze miesięcznika "Pismo. Magazyn opinii" (05/2019) pod tytułem Dekada horroru.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00