Wersja audio
Rysunek Anna Głąbicka
Należę do osób, dla których praca jest jednocześnie pasją. Mam ogromny przywilej regularnie obcować z kulturą, przede wszystkim z kompozycjami mistrzów, których cenię od lat. Mojej apteczki nie wypełniają jednak jedynie ich dzieła, bo już sam proces przygotowań do własnych występów ma dla mnie znaczenie terapeutyczne. Zobowiązuje mnie do codziennego utrzymywania dyscypliny intelektualnej i duchowej. Przygotowanie interpretacji klasyki jest za każdym razem nowym wyzwaniem, któremu próbuję sprostać. Dzięki temu lepiej poznaję siebie, swoje możliwości i granice. Dojrzewam jako artystka i jako człowiek, czerpiąc mądrość z twórczości osadzonej w realiach kulturowych poprzednich pokoleń.
Moja praca zaczyna się w ciszy. Na początku zapoznaję się z partyturą, uczę się na pamięć tekstu, dekoduję treści emocjonalne i duchowe oraz bogactwo ich znaczeń. Jednocześnie uważnie śledzę partię orkiestry rozdzieloną między poszczególne jej sekcje. Wyobrażam sobie jak brzmiałby ten dialog między nami.
Oprócz wysiłku intelektualnego w ten proces zaangażowane jest również ciało – to przez nie przepływa muzyka. Muszę zadbać o jego elastyczność i swobodę, żeby połączyć się z instrumentem. Słucham nagrań, porównuję własne koncepcje z pomysłami innych artystów. Ważne jednak, by nie zrobić tego za wcześnie, aby nie sugerować się tym, jak grają inni, traktować ich wykonania jedynie jako punkt odniesienia – szukać niuansów, które pozwolą lepiej zrozumieć kompozycję. W przypadku koncertu z orkiestrą symfoniczną na sali koncertowej mam tylko dwie próby. To dla mnie czas na zbudowanie relacji z dyrygentem i orkiestrą. Każdy dyrygent ma swoją indywidualną technikę, inaczej kieruje gestem, w ten sposób wyrażając swoją sceniczną osobowość. Moim zadaniem jest ją przechwycić i zrozumieć, by móc prowadzić własne frazy, budować napięcie i dramaturgię poprzez grę na fortepianie. Zupełnie inaczej ten proces wygląda podczas przygotowania recitalu, który przypomina trochę aktorski monodram: cała odpowiedzialność spoczywa na mnie. Muszę zadbać o to, by utrzymać zainteresowanie widowni aż do ostatniego dźwięku. To na tej relacji jestem wtedy skupiona w stu procentach.
Przygotowania do występu generują zawsze wielkie napięcie wewnętrzne, które nie pozwala mi spokojnie zasnąć. Dopiero podczas gry udaje mi się zrzucić ten balast, niewidzialne bariery ustępują i zaczyna się magia. Nie wiem, czy potrafię precyzyjnie określić, co dzieje się wtedy ze mną i moim ciałem. Poddaję się temu uczuciu, przestaję analizować stan, w jakim się znajduję, po prostu jestem i gram. Może zabrzmi to górnolotnie, ale jest to dla mnie jakaś namiastka nieba. Gdy jestem na scenie, wszystkie wątpliwości, wcześniejsze upokorzenia czy osobiste porażki przestają mieć znaczenie, bo wiem, że doprowadziły mnie właśnie do tej chwili, w której czuję się spełniona.
Uważam się za buntowniczkę. Nie pragnę jednak burzyć istniejących kanonów, sprzeciwiać się pianistycznej tradycji. Bliskie są mi słowa jednego z najwybitniejszych polskich aktorów, Romana Wilhelmiego, który w jednym z wywiadów mówił, że nie interesuje się filmem i teatrem, tylko samym sobą w roli w jaką przyszło mu się wcielić. Nie chcę, by brzmiało to egocentrycznie, ale gdy ćwiczę interpretacje klasycznej kompozycji, przede wszystkim myślę o sobie w kontekście tego dzieła, co mnie w nim dotyka i w jaki sposób to działa na moją duszę. Polerowanie czyichś pomników nigdy nie było moim celem. Grając na fortepianie, chcę lepiej zrozumieć własne emocje. Kiedy rozpoznam je w dziele Chopina czy Mozarta i utożsamię się z nimi, wtedy jestem w stanie oddać je w całym ich pięknie oraz złożoności.
Częste obcowanie z muzyką klasyczną sprawia, że łatwo zgubić rozeznanie w rzeczywistości, zatracić się w świecie duchowym, dlatego swoją podręczną apteczkę wykorzystuję też do tego, by ponownie się uziemić, poczuć swoje ciało w oderwaniu od instrumentu, przy którym spędzam wiele godzin dziennie. W wolnych chwilach ćwiczę na siłowni i tańczę. Słucham też sporo muzyki rozrywkowej – uwielbiam Ninę Simone, Solomona Burke’a, Brada Mehldau i Jeffa Buckleya. Czasem sięgam też po ostrzejszy pop oraz hip-hop. Te aktywności pozwalają mi nie utknąć w przeszłości, przypominam sobie, że życie jest tu i teraz – szybkie, rozpędzone, chaotyczne i pulsujące. Chcę żyć w rytmie współczesnej kultury, rozumieć ją. Bo 88 klawiszy to nie wszystko.
Rozmawiał Mateusz Roesler
Masz przed sobą otwartą treść. Odkryj pozostałe treści z magazynu, także w wersji audio. Jeśli nie masz prenumeraty – zarejestruj się i wykup dostęp.
Partnerem tekstu jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, który zaprasza do świętowania 20. urodzin Festiwalu Chopin i jego Europa (17 sierpnia – 8 września).
