Rzecz gustu, czyli subiektywny wybór filmów podczas Millennium Docs Against Gravity 2024, które zespół „Pisma” poleca Czytelniczkom i Czytelnikom.
Zaczyna się właśnie jeden z naszych ulubionych festiwali filmowych: Millennium Docs Against Gravity (10–19 maja). Podobnie jak rok temu, dokumenty zobaczymy zarówno w kinach warszawskich (Kinoteka, Luna, Muranów, Iluzjon, Atlantic, Multikino Złote Tarasy), jak i w sześciu innych miastach (we Wrocławiu, Gdyni, Katowicach, Poznaniu, Bydgoszczy i Łodzi), a w dniach 21 maja – 3 czerwca potrwa edycja dostępna całkowicie online (pamiętajcie, że w internecie będziemy mieli okazję oglądać tylko niektóre z filmów).
My wybraliśmy dla Was te, które nawiązują do tematów poruszanych przez nas na łamach „Pisma”. Zachęcamy do przeczytania (czasem ponownie) tekstów przed projekcją lub już po niej – dzięki lekturze Wasza perspektywa dotycząca konkretnych zagadnień, osób lub miejsc będzie jeszcze pełniejsza. A przecież o to tu chodzi, by poprzez dokumenty i reportaże lepiej poznawać świat – ten blisko nas i ten po drugiej stronie globu.
Poniższy wybór podzieliliśmy według najciekawszych – naszym zdaniem – sekcji tegorocznej edycji festiwalu.
A jeśli już wyjdziecie z kin, a nadal będziecie spragnieni kultury, sprawdźcie, jakie wystawy warto odwiedzić tej wiosny, które książki przeczytać i na jakie spektakle teatralne się wybrać.
Masz przed sobą otwarty tekst, który udostępniamy w ramach promocji „Pisma”. Odkryj pozostałe treści z magazynu, także w wersji audio. Wykup prenumeratę lub dostęp online.
Zapraszamy!
Bohaterowie_ki są wśród nas
Po pierwsze zwróćcie uwagę na filmy opowiadające o zwykłych-niezwykłych ludziach i ich heroicznej walce. Tu polecamy szczególnie dwie polskie produkcje. Las (reż. Lidia Duda) to film, dzięki któremu poznajemy Asię i Marka mieszkających z trójką dzieci w Puszczy Białowieskiej. Decydują się oni na pomoc uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej. O migracjach, problemie uchodźczym i dramatycznych sytuacjach na granicy przeczytacie teksty, zobaczycie fotoreportaże, a także wysłuchacie naszych podcastów.
Drugi film to Nie jesteś sama (reż. Karolina Domagalska), który opowiada o codziennej pracy aktywistek działających w Aborcyjnym Dream Teamie.
Zobaczcie komiks Przyjaciółki w aborcji, przeczytajcie studium o polskim prawie do aborcji (dowiecie się z niego, dlaczego nawet dopuszczalna przepisami jest tak trudno dostępna), poznajcie drogę Irlandek, Hiszpanek i Argentynek do legalnego przerywania ciąży.
Warto również zobaczyć australijskich Zielonych gigantów (reż. Laurence Billiet, Rachael Antony) o działalności aktywisty i ekologa, Boba Browna, który walczył o ocalenie lasu pierwotnego w latach 70. i 80. XX wieku.
My zachęcamy Was do przeczytania tekstów opowiadających o lasach podmiejskich, polskich puszczach i parkach narodowych, ochronie przyrody i wielkiej potrzebie zbliżenia się człowieka do natury.
Klimat na zmiany
W tej sekcji szczególnie bliski jest nam film Przynoszę ci dzikość (reż. Dyba Lach), którego głównym bohaterem jest Michał Zygmunt (sam siebie nazywa twórcą muzyki i łowcą dźwięków). Dzięki dokumentowi możemy towarzyszyć mu w czterdziestodniowej podróży (nie tylko) po najbliższej mu Odrze tradycyjną, drewnianą łodzią.
Tekst o Michale znajdziecie w wydaniu specjalnym „Pisma” – „Wokół Wody”, a jego samego (oraz jego muzyki) wysłuchacie w podcaście Jak naprawić przyszłość?. O katastrofie na Odrze w 2022 roku przeczytacie w rozbudowanym studium Pic na wodę.
Zobaczcie również Czarny śnieg (reż. Alina Simone), opowiadający o walce lokalnej społeczności na Syberii (a szczególnie gospodyni domowej, która zostaje dziennikarką) z wielkim przemysłem, który doprowadza do katastrofy ekologicznej. Ta historia bardzo przypomina nam jedną z Soczewek Pisma, którą poświęciliśmy sytuacji Mirocina Dolnego i „rekultywacji”, która doprowadziła do skażenia sporego obszaru.
Z kolei Architekton (reż. Viktor Kossakovsky) to refleksja nad architekturą, ale też historia materiałów budowlanych – kamieni i betonu. Reżyser pyta: jak wrócić do złotych, antycznych zasad architektury, zanim będzie za późno? A my zachęcamy Was do podążania za pytaniami, które wspólnie z Filipem Springerem zadajemy w cyklu Architektura 2.0.
Japan Story
Wśród dokumentów, które chcemy Wam szczególnie polecić w tej sekcji, znalazły się dwa. Dzienniki Black Box (reż. Shiori Ito) to autobiograficzna historia dziennikarki, która doświadczyła przemocy seksualnej, a w filmie opowiada o pięcioletniej walce o ukaranie wysoko postawionego sprawcy tego przestępstwa.
Przeczytajcie nasze teksty (zobaczcie również komiks) o #metoo w Polsce i za granicą, a także o cyberprzemocy wobec dziennikarek i aktywistek.
Dzięki drugiemu z filmów, Jak zostać Japończykiem (reż. Ema Ryan Yamazaki), możemy zobaczyć, jak wygląda życie w jednej z publicznych szkół podstawowych w Tokio – poznajemy uczniów szóstej klasy, ich nauczycieli, ale też system edukacji, a dzięki nim japońską kulturę.
Przed projekcją lub już po obejrzeniu filmu koniecznie przeczytajcie tekst Japońska szkoła zaciskania zębów Karoliny Bednarz. O Azji piszemy od pierwszego numeru „Pisma”. O samej Japonii znajdziecie kilka materiałów (w tym prozę japońską oraz tekst o świętej górze tego kraju).
Niezapomniane historie kobiet
Zniknięcie Shere Hite (reż. Nicole Newnham) to opowieść o edukatorce i badaczce życia seksualnego. Jej pierwsza książka o seksualności kobiet stała się bestsellerem, jednak jej kolejne badania, poświęcone mężczyznom, nie spotkały się z tak dobrym przyjęciem, a wręcz sprawiły, że Hite musiała zniknąć.
O seksualności i edukacji seksualnej przeczytacie reportaże, rozmowy i eseje, posłuchacie także podcastów (w tym szczególnie polecamy trzeci sezon Śledztwa Pisma, poświęcony seksuologowi i jego terapiom).
W tej sekcji zobaczcie również film Copa 71 (reż. James Erskine, Rachel Ramsey) – opowieść o pierwszym turnieju w piłce nożnej zespołów kobiecych, który odbył się w 1971 roku w Meksyku, a został zapomniany i wymazany z kart historii. My zachęcamy Was ponadto do obejrzenia fotoreportażu Grzegorza Pressa Po uszy w błocie, który pokazuje turniej piłki błotnej kobiet.
Skoro zaś mówimy o historiach kobiet, o których nie powinniśmy zapomnieć, polecamy teksty o kobietach-naukowczyniach – to dzięki ich badaniom, doświadczeniu i determinacji nasza rzeczywistość zmienia się na lepsze.
Pierwsze narody
W filmie Powrót do domu (reż. Suvi West, Anssi Kõmi) poznamy historię plemienia Saamów (najstarszego ludu Skandynawii), które odzyskuje swoje dziedzictwo narodowe: dzieła sztuki i przedmioty codziennego użytku, zaginione podczas wojen, kradzieży i prześladowań, a będące obecnie w posiadaniu muzeów na całym świecie.
O Saamach więcej usłyszycie w sierpniu tego roku, dzięki nowemu projektowi, nad którym obecnie pracujemy w „Piśmie”. Śledźcie nasze media społecznościowe – już niedługo pojawią się tam pierwsze informacje o tym szczególnym dla nas materiale.
Dokument Między deszczami (reż. Moses Thuranira Thiane, Andrew H. Brown) to opowieść o koczowniczo-pasterskim plemieniu Turkana-Ngaremara zamieszkującym na terenie Kenii. Postępujące zmiany klimatu sprawiają, że niezbędna im do życia ziemia wysycha.
O wodzie i jej braku na terenie Afryki, a szczególnie o panafrykańskim projekcie powstrzymania pustynnienia Sahelu opowiada Bartek Sabela w Soczewce Mur nadziei.
Przeczytajcie również tekst Beaty Szady o ludzie Wayuu, który żyje na terenie Kolumbii. W tej społeczności konflikty i decyzje o ukaraniu przestępców rozstrzygane są w bardzo specyficzny sposób – tu niepotrzebne są sądy.
Nie tylko filmy
Millennium Docs Against Gravity to nie tylko filmy, ale również dyskusje, wystawy, koncerty i imprezy. Polecamy koncert Bartek Wąsik gra Sakamoto (15 maja, klub Pardon, To Tu w Warszawie).
Koniecznie wybierzcie się na spotkanie 14 maja w warszawskiej Kinotece, które poprowadzi nasza redakcyjna koleżanka Zuzanna Kowalczyk. Będzie to dyskusja zatytułowana Czy przyszłość można przewidzieć?, która nawiązuje do filmu I w Gullspång zdarzają się cuda (reż. Maria Fredriksson), a także do książki Sama Knighta Biuro przeczuć (przeł. A. Wilga), której fragment możecie przeczytać na naszych łamach.
Zdjęcia: materiały prasowe
Jeśli organizujesz wydarzenie, które może zainteresować naszych czytelników i czytelniczki, napisz do nas na [email protected]. Może ukaże się w jednym z kolejnych naszych zestawień?