Wersja audio
To wydarzyło się we wtorek. Po dwóch miesiącach oblężenia, 29 maja 1453 roku upada Konstantynopol. Sułtan Mehmed II ogłasza się Kayser-i Rum, cesarzem Rzymian. Do historii przejdzie jednak jako Fatih Sultan Mehmed II, sułtan Mehmed II Zdobywca.
Po zdobyciu i złupieniu Konstantynopola Mehmed kazał odbudować miasto i uczynić je nową stolicą swojego państwa. Konstantynopol pozostanie nią przez pół tysiąca lat, dopóki prezydent Republiki Turcji Mustafa Kemal Pasza, znany później jako Atatürk, nie uzna, że czas na zmiany. Konstantynopol otrzyma wtedy także nową nazwę: Stambuł. Do tego czasu miasto zdążyło już się rozlać po obu stronach Bosforu i rozpełznąć po okolicznych wzgórzach, daleko poza granicę wyznaczoną przez mury wybudowane za cesarza Teodozjusza II. Zachowały się do dziś. Na zachód od nich dziesiątkami kilometrów ciągnie się Stambuł, a jeszcze dalej – niemal bez końca – jego przedmieścia. Historyczny Konstantynopol, położony po drugiej stronie murów Teodozjusza, jest dziś zaledwie jednym z trzydziestu dziewięciu dystryktów piętnastomilionowego miasta. Nazywa się oczywiście Fatih – Zdobywca.
Wejściu Mehmeda do zdobytego miasta towarzyszył mehter , czyli orkiestra janczarska. Maszerujący muzycy przygrywali sułtanowi w trakcie pochodu najsłynniejszą otomańską pieśń wojenną Ceddin deden . Zaczyna się ona od słów: „Spójrz na swoich przodków, na swojego dziadka, twoich następców i ojca. /Dzielny był zawsze naród turecki.” Mehter , grając co wieczór w sułtańskim pałacu, wzywał także wszystkich dworzan do modlitwy. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że zazwyczaj większość muzyków w mehterze , głównie Ormianie i Grecy, była z pochodzenia chrześcijanami.
W 2019 roku, ostatnim przed pandemią, Stambuł odwiedziło ponad trzynaście milionów turystów. Większość spaceruje trasą okalającą Błękitny Meczet, Hagię Sofię i sułtański pałac Topkapı, nieopodal którego znajdował się niewielki pałacyk Mehterhane, gdzie mieszkali sułtańscy muzycy. Stamtąd jest już tylko kilka kroków na Wielki Bazar i Most Galaty, który prowadzi pod wieżę o tej samej nazwie. Potem turyści wspinają się na ulicę Istiklal, w stronę placu Taksim. Tam mogą wsiąść do metra i linią numer dwa w kilka minut dotrzeć na stację Vezneciler przy dzielnicy Laleli, w której znajdą stambulskie zagłębie hotelowe. …