Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Wokół książek

Skąd wiesz, że pies cierpi?

rysunek Tomek Pieńczak
Stawiając mur pomiędzy światem natury i naszym własnym, z każdą dołożoną cegłą zbliżamy się do końca ich obydwu.
POSŁUCHAJ

W 1974 roku amerykański filozof Thomas Nagel opublikował artykuł, w tytule którego – Jak to jest być nietoperzem? – postawił pozornie błahe, a w rzeczywistości kluczowe dla współczesnego humanizmu pytanie. Nagel stwierdził, że jest w stanie wyobrazić sobie, że ma skrzydła, je w locie owady, śpi z głową zwieszoną w dół i postrzega świat poprzez echolokację. W ten sposób jednak – pisze – „dowiaduję się tylko, co by to znaczyło dla mnie zachowywać się jak nietoperz. Nie o to wszakże pytam. Chcę wiedzieć, jak to jest dla nietoperza być nietoperzem”. Niemożność udzielenia odpowiedzi doprowadziła Nagela do przekonania, że istnieją doświadczenia „subiektywne gatunkowo”, czyli doznania dostępne wyłącznie jednemu gatunkowi, nieprzetłumaczalne na obcy zespół wrażeń oraz język. „Niezależnie od tego, jaki jest status faktów składających się na to, jak to jest być człowiekiem, nietoperzem czy Marsjaninem, zdają się to być fakty ucieleśniające pewien szczególny punkt widzenia” – podkreśla Nagel. Oznacza to, że możemy doskonale znać anatomię, zwyczaje i neurofizjologię innych ssaków, ale i tak nie dowiemy się, jak to jest być nietoperzem, słoniem lub foką, ponieważ każde z nich ma własny, unikalny sposób doświadczania świata.

Możemy doskonale znać anatomię, zwyczaje i neurofizjologię innych ssaków, ale i tak nie dowiemy się, jak to jest być nietoperzem.

Swoim artykułem Nagel chciał przede wszystkim obalić przekonanie, że wszystko, łącznie z przeżyciami mentalnymi, da się ująć w uniwersalne ramy i sprowadzić do terminów fizycznych. Zabrał też w ten sposób głos, który okazuje się bardzo ważny w …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.

Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00