Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Historia osobista

O strachu nie w porę

Strach to uczucie-plastelina, najłatwiej podlegające sugestiom, na wielką – społeczną i małą 
– towarzyską czy rodzinną skalę. Powiem ci, że masz się bać, a zobaczę, kim jesteś.
rysunki Hania Oloś
POSŁUCHAJ

Wśród opowiadań o strachu jednym z tych najbardziej przejmujących są Mordercy Ernesta Hemingwaya. Może dlatego, że strachu w nim nie ma; jest rezygnacja. W barze, w miasteczku, w którym mieszka młody Nick, pojawia się dwóch nieznajomych. Czekają na niejakiego Olego Andersona, który ma zwyczaj przychodzić tu na kolację. Krępują sznurem kucharza i Nicka; nie kryją się z tym, że chcą Olego zabić. Ole jednak nie przychodzi. Nick wymyka się z baru i biegnie do domu, w którym Ole mieszka, chcąc go uprzedzić. Ale Ole leży od rana w łóżku i nie chce uciekać, jest znużony, nalegania Nicka na nic się zdają. Nick wraca do baru, informuje barmana George’a o sytuacji. Kończący opowiadanie dialog brzmi:

Nie mogę nawet myśleć o tym, że on tam leży w swoim pokoju i czeka, i wie, że prędzej czy później go zabiją. To okropne.

– Cóż – powiedział George – lepiej wcale nie myśl o tym.

Jednak trudno jest wraz z Nickiem nie myśleć, nie wyobrażać sobie chwili, gdy uczucie strachu opuszcza Olego, a jego miejsce zajmuje już tylko znużenie. Z punktu widzenia „normalnego” życia jest to niepojęte, gdyż to, co stanowi sedno owego życia, czyli instynkt przetrwania, zostaje zanegowane. Znużenie przezwycięża naszą naturę, układa nową postać bytu, uwalnia nas od strachu, tyle że za najwyższą cenę. Takiej wolności młody Nick nie potrafi pojąć. A czytelnik czuje strach niejako w imieniu Olego; smutny, otchłanny strach wobec ostateczności.

Nic dziwnego, wszyscy jesteśmy asystentami strachu. Jednym z pierwszych słów, którego się uczymy, jest powtarzane za matką słowo „uważaj”. Bo każda możliwość ruchu od pierwszych chwil obwarowana jest ryzykiem. Przez całe życie, od rana do wieczora, trzeba na coś uważać, jak najrzadziej spadać z wąskiej kładki, którą idziemy przez czas aż do śmierci; jesteśmy pod wiecznym obstrzałem. Uważaj, uważaj na siebie, czyli bój się, strzeż i pilnuj.

Wróciłem do opowiadania Hemingwaya, gdyż miałem pisać o strachu spokojny esej – trochę literatury, trochę historii – zamówiony przez redakcję w chwili, gdy co prawda nastroje były od dawna bardzo zmierzchowe, …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

Dołącz do społeczności „Pisma”.

Ten artykuł powstał również dzięki osobom takim jak Ty. To nasi prenumeratorzy i subskrybentki przyczyniają się do wydawania magazynu. Cenisz wysokiej jakości dziennikarstwo i chcesz czerpać wiedzę ze sprawdzonych źródeł?
Zamów dostęp online.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00