Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Esej Kultura

Śmierć jutra. O wielkim kryzysie polskiej wyobraźni fantastycznej

Niegdyś marzenia o przyszłości napędzane były mitologią postępu – dziś przez wielu dekonstruowaną 
i poddaną surowej krytyce. Co nam zostało z przyszłości?W jakiej kondycji znajduje się polska fantastyka? O czym fantazjujemy?
rysunki Wojtek Koss
POSŁUCHAJ

PPP

 

Przed Rokiem Zero wszystko uległo zmianom, zapalało się i gasło, rodziły się nowe trendy, młodzi interesowali się innymi rzeczami niż starzy. A potem życie zamarzło na kość.  

(Cezary Zbierzchowski , Holocaust F )

 

Według Stanisława Lema fantastyka naukowa miała pokazywać „to, co dowolnie mało prawdopodobne, lecz jednak w zasadzie ziszczalne”, imituje więc ontologię realnego świata i „uempirycznia cuda”, jak podpowiadała Barbara Stepnowska, komentując słynny esej Fantastyka i futurologia z lat 70. Tymczasem powoli od lat 90. pojęcie utopii znikało z horyzontu XXI wieku. Przestaliśmy wierzyć, że jesteśmy w stanie wymyślić – nawet w bardzo odległej przyszłości – projekt nowego systemu, takiego, który opierałby się na sprawiedliwości, solidarności i równości społecznej. Polska wyobraźnia fantastyczna, najpłodniej realizująca się w rozmaitych podgatunkach science fiction , przeżywa obecnie głęboki kryzys.  

 


gorączka romantyczna: związki chemiczne, piłsudski i sny o potędze. Obserwując polską fantastykę – zarówno literaturę, jak i inne teksty kultury – ostatniej dekady, możemy dostrzec wyraźną dominację historii alternatywnych. Narracje te, rozgrywające się w światach, w których wydarzenia historyczne mają przebieg inny niż w rzeczywistości, twórczo rozwijają odpowiedź na pytanie: „Co by było, gdyby…”. Mechanizm spekulacji jest tu więc podobny do tego, jaki zachodzi w fantastyce naukowej, jednak materiał, z którego budowane jest powieściowe uniwersum, stanowią realia historyczne. Według Andrzeja Niewiadowskiego i Antoniego Smuszkiewicza celem historii alternatywnej jest „poznanie ukrytych …

Chcesz przeczytać do końca? Wykup dostęp online

Zapewnij sobie dostęp do ulubionych tekstów, nagrań audio, a także miesięcznika w wersji na czytniki.

Wykup dostęp online

Ewa Drygalska była jednym z gości debaty zorganizowanej 26 maja przez Pismo podczas Międzynarodowego Festiwalu Literatury Apostrof. Rozmowę poprowadził Jakub Majmurek. 

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00