Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
Jeśli letnie miesiące kojarzą mi się głównie z festiwalami muzycznymi, to maj zdecydowanie upływa pod znakiem kina. Staram się jak najszybciej uporać z bieżącymi tematami w redakcji i zamknąć laptopa, by popędzić na seans. A potem zostać na kolejny. I jeszcze jeden (no chyba że już zamykają Kinotekę). Wszystko za sprawą festiwalu filmowego Millennium Docs Against Gravity. Hasło tegorocznej, 22. edycji brzmi: „Między nami cały świat” i odnosi się do poczucia wspólnoty.
Nie przegap: Premiera Pisma. Kogo i dlaczego nie widzi medycyna?
Skoro już o niej mowa, czuję się w obowiązku dodać, że miłośników kina dokumentalnego w naszym zespole jest więcej. Dlatego – jak co roku – wspólnie przygotowaliśmy dla Was zestawienie dziesięciu festiwalowych filmów, które warto zobaczyć. Mam też dobrą wiadomość dla tych, którzy preferują seans w domowym zaciszu, z herbatą i psem lub kotem na kolanach – wiele produkcji będzie dostępnych online na mdag.pl od 20 maja do 2 czerwca. Dokładny program poznamy w połowie miesiąca.
A gdy dokumentalna uczta dobiegnie końca i nadal będziecie spragnieni kultury – sprawdźcie, co jeszcze czeka na was tej wiosny.
Do zobaczenia na kulturalnej trasie!
KINO
Shelley (w tej roli Pamela Anderson, po raz pierwszy w karierze nominowana – w moim odczuciu totalnie zasłużenie – do Złotego Globu) poznajemy, gdy dowiaduje się, że jej show w Las Vegas wyczerpało już swoją formułę i wkrótce zostanie zdjęte z afisza. Wtedy dociera do niej, że świat, w którym dotąd żyła, ma coraz mniej wspólnego z rzeczywistością. Czy jest w nim jeszcze miejsce dla 57-letniej showgirl?
Gia Coppola obala mit pełnego blichtru miasta, które nigdy nie śpi. Ukazuje Las Vegas w świetle dnia, od zaplecza, odarte ze splendoru, a obiektyw kamery kieruje ku swojej bohaterce, kreśląc intymny portret dojrzałej kobiety, która na przekór wymaganiom show-biznesu i obyczajowym konwenansom nie godzi się na to, aby zejść ze sceny. Filmowe doświadczenie dopełnia ścieżka dźwiękowa. W The Last Showgirl słyszymy nostalgiczne przeboje z lat 80. Total Eclipse of the Heart Bonnie Tyler i Shadows of the Night Pat Benatar, które zapowiadają zmierzch pewnej epoki. Ale w tej historii jest też miejsce na nadzieję, nowy początek, co najpełniej wybrzmiewa w finałowej scenie, przy dźwiękach poruszającego Beautiful That Way Miley Cyrus.
więcej: gutekfilm.pl
MUZYKA
Pitchfork pisał, że jego muzyka otula, uzdrawia i przypomina o tym, co naprawdę ważne. W swojej twórczości łączy elementy klasyki, folku i free jazzu. Alabaster DePlume (pod tym pseudonimem kryje się brytyjski jazzman, poeta i aktywista Angus Fairbairn) to jedno z moich największych muzycznych odkryć w ostatnim czasie, dlatego z przejęciem odliczam dni do 16 maja, gdy będę miał okazję usłyszeć go na żywo – zwłaszcza że każdy jego koncert przypomina rytuał, balansuje na granicy performansu i obfituje w improwizacje.
W warszawskim Niebie artysta zaprezentuje materiał ze swojego ostatniego studyjnego albumu A Blade Because A Blade Is Whole. A od czego zacząć? Szczególnie polecam instrumentalny Oh My Actual Days oraz przejmującą kompozycję zamykającą płytę – That Was My Garden.
więcej: fkpscorpio.pl
TEATR
Gejowska bojówka po raz kolejny szturmem wdziera się na scenę Nowego Teatru, by dać nam lekcję z queerowej historii Polski. Markus Öhrn i Karol Radziszewski łączą siły i w groteskowym spektaklu – utrzymanym w stylistyce slashera – opowiadają o pozornej tolerancji i zinternalizowanych uprzedzeniach, z jakimi wciąż mierzy się społeczność LGBT+ w naszym kraju (przy okazji polecam moją rozmowę z twórcami Fobii w zaprzyjaźnionym MINT Magazine).
Artyści poddają krytyce nie tylko heteronormatywne, nuklearne rodziny czy korporacje uprawiające pinkwashing, ale też elity świata kultury i sztuki – czyli również samych siebie. Teraz z ręką na sercu – zdalibyście ten egzamin na piątkę?
więcej: nowyteatr.org
KINO
Czy istnieje przepis na dobre życie? Odpowiedzi na to pytanie po raz kolejny szukają Michael Dweck i Gregory Kershaw (twórcy podnoszących na duchu Truflarzy). Tym razem podróżują do północno-zachodniej Argentyny i przyglądają się codzienności gauchos – południowoamerykańskich pasterzy bydła, których świat powoli znika na naszych oczach. Film ten (premiera w kinie 6 czerwca), zrealizowany pośród zapierających dech krajobrazów, nakręcony w czerni i bieli, opowiada o odnajdowaniu radości w małych rzeczach, prozaicznych czynnościach. Gauchos czują się wolni, kiedy mogą galopować na końskim grzbiecie przez niekończące się pampasy. Tak rozległych równin w Polsce wprawdzie nie uświadczymy, ale kto wie, czy do nabrania nowej perspektywy nie wystarczy nam po prostu lekki powiew wiatru we włosach gdzieś z dala od miejskiego zgiełku. Dodajcie do tego uzależniającą ścieżkę dźwiękową z filmu – argentyńskie gitarowe kawałki z lat 60. i współczesne taneczne bangery Devendry Banharta. I nawet jeśli nie tak wygląda przepis na szczęście, z pewnością jest to dobry plan na nadchodzące lato.
więcej: m2films.pl
TEATR
Nim na dobre opadnie kurz po MDAG-u, w stolicy rozpocznie się święto teatru – Warszawskie Spotkania Teatralne, podczas których będzie można zobaczyć najciekawsze realizacje z Polski i zagranicy z ostatnich lat. Punktem wyjścia dla 45. edycji stały się szeroko rozumiane biografie. Spektakle prezentowane podczas festiwalu skupią się zatem na historiach osób (Susan Sontag w reżyserii Agnieszki Jakimiak i Mateusza Atmana oraz Stella Walsh. Najszybsza osoba świata w reżyserii Jana Jelińskiego), miejsc (Wszystko na darmo w reżyserii Weroniki Szczawińskiej i Piotra Wawra jr. oraz Liberté [trigger warning] Daty Tavadzego z gruzińskiego Royal District Theatre Tbilisi), a także grup i narodów – tożsamości, które ulegają ciągłym przemianom (spektakl, na który czekam najbardziej, czyli kontrowersyjny Nowy Pan Tadeusz, tylko że rapowy w reżyserii Kamila Białaszka).
PS. Bilety szybko się rozchodzą, dlatego nie ma na co czekać. A dla spóźnialskich zawsze pozostają wejściówki.
więcej: warszawskie.org
SZTUKA
Czy powrót do miejsc i osób z przeszłości jest możliwy? I w jaki sposób miałoby się to wydarzyć? Z tymi pytaniami mierzy się w swojej najnowszej wystawie znany wam z naszych łamów artysta wizualny Patryk Różycki. Na czterech wielkoformatowych płótnach artysta kreśli czarnym tuszem opowieści o swoich pierwszych razach, tych nieistotnych i tych prawdziwie formujących. Łączy to, co prywatne, z doświadczeniem pokoleniowym. Bez wstydu, szczerze, czyli tak, jak należy mówić o życiu.
więcej: asp.waw.pl
MUZYKA
W 2022 roku wydał swój debiutancki solowy album złożony z fortepianowych interpretacji utworów Radiohead. Teraz przyszła pora na w pełni autorski materiał. Pianorizon to angielska wersja słowa Pianokrąg, które posłużyło Bartkowi Wąsikowi (jego apteczkę opublikowaliśmy w lipcowym „Piśmie” w 2023 roku) jako tytuł dla cyklu koncertów, które od kilku lat organizuje latem w warszawskiej Królikarni, oraz jako nazwa audycji prowadzonej przez niego w radiowej Trójce. Na początek polecam wysłuchać płyty w całości – najlepiej zrobić to z dala od wszystkich zbędnych bodźców, w bezruchu, z zamkniętymi oczami, by dźwięki mogły przynieść ukojenie. A 30 maja ponownie – tym razem wspólnie, w wykonaniu na żywo, w legendarnym Studiu Polskiego Radia.
więcej: bilety24.pl
SZTUKA
Nie ma niczego bardziej odprężającego niż spacer po wystawie bez kłębiących się w głowie pytań w stylu „co autor miał na myśli?”. To największa zaleta malarstwa figuratywnego. Liczą się warsztat, precyzyjne pociągnięcia pędzlem, dbałość o szczegół, głębia koloru, umiejętne operowanie światłocieniem. I nastrojowość. A w tym, jak wiemy, Józef Chełmoński był mistrzem. Przekrojowa wystawa prac malarza powstała dzięki współpracy trzech największych Muzeów Narodowych w Polsce: warszawskiego, poznańskiego i krakowskiego. Ci, którzy w ubiegłym roku w stolicy chcieli zobaczyć ekspozycję w ostatnich dniach jej trwania, musieli odstać swoje w gigantycznych kolejkach. Teraz przyszła pora na Poznań. Czasu do końca wystawy jeszcze sporo – ale kto powiedział, że musi skończyć się na jednej wizycie?
więcej: mnp.art.pl
SZTUKA
Gwiazdom można przyglądać się nie tylko z pokładu rakiety firmy Blue Origin w towarzystwie Katy Perry wysłanej na orbitę przez Jeffa Bezosa. Taniej dla Waszego portfela będzie wybrać się do wrocławskiego BWA. Trwa tam właśnie wystawa, której celem jest przepisanie powszechnie funkcjonujących narracji dotyczących ujarzmienia ciemności, podboju kosmosu i okiełznania natury powstałych w dobie nowoczesności. Temat ten w swoich pracach podejmują między innymi Witek Orski, Sarah Cameron Sunde, Iza Tarasewicz, Johan Österholm, Natalia LL i Jakub Woynarowski. Może po obejrzeniu ekspozycji również poczujecie się „super connected to love” (puszczam tu oko do wszystkich fanów memicznego uniwersum białej, uprzywilejowanej feministki, której nie było na Ziemi całe 11 minut) albo po prostu pomyślicie o kosmosie od nieco innej strony.
więcej: bwa.wroc.pl
SZTUKA
Nie trzeba wcale posiadać zamorskich włości, aby powielać kolonialne narracje. Wystawy prezentowane przez lata w polskich muzeach potwierdzają tę tezę. Kuratorzy Wybielania Witek Orski i Magdalena Wróblewska proponują inne spojrzenie na fotografie wykonane w Afryce od końca XIX wieku do dziś przez polskich podróżników, badaczy i dziennikarzy. Państwowe Muzeum Etnograficzne tym samym patrzy krytycznie na swoją przeszłość. To zresztą nie jedyna ekspozycja wyznaczająca nowe kierunki działania. Jest ona częścią programu „Wbrew stereotypom”, który obejmuje zmiany w wystawie Afrykańskie wyprawy, azjatyckie drogi oraz drugą czasową ekspozycję Afrotopie, prezentującą fotografie artystyczne autorstwa 18 twórców i twórczyń pochodzących z krajów tego kontynentu.
A jako lekturę uzupełniającą polecam manifest antykolonialny martynikańskiego psychiatry i filozofa Frantza Fanona Wyklęty lud ziemi oraz Postkolonializm. Wprowadzenie autorstwa brytyjskiego teoretyka i krytyka kultury Roberta J.C. Younga.
więcej: ethnomuseum.pl
zdjęcia: materiały prasowe