Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
Kupiłeś te okulary przed czy po tym, jak Paweł stworzył ilustrację do twojego planera? – zapytała mnie pewnego popołudnia redakcyjna koleżanka Zuzka Kowalczyk, wskazując na pomarańczowe szkła na moim nosie. Oczywiście powiedziałem, że przed, że zawsze podobał mi się ten kolor i że przecież postać na rysunku to nawet nie jestem ja (halo, ten chłopak ma włosy!). Ale chyba coś w tym jest – Paweł Smardzewski idealnie wyczuł, jaki charakter będzie miał Kulturalny planer. I kim jest jego autor – jak się właśnie okazało osobą, która siedzi w pomieszczeniu w przeciwsłonecznych okularach, mówiąc, że dzięki temu mniej łzawią jej oczy od alergii… a głównie dlatego, bo wydaje jej się, że jest wtedy bardziej cool. To właśnie zrozumienie pozornie niedostrzegalnych kodów, sprawne manewrowanie popkulturową symboliką i krytyczny namysł nad rzeczywistością (co pokazują okładka „Pisma” z maja 2024 roku, poświęconego naszej relacji z pracą, oraz ilustracja do reportażu Oktawii Kromer o ustawieniach hellingerowskich z wydania listopadowego) w moim odczuciu czyniły z niego twórcę, którego rysunek najlepiej zilustrowałby ten cykl.
Nie przegap: Premiera Pisma. Czy Strefy Czystego Transportu to dobro wspólne?
Już od 22 kwietnia w Galerii Gdyńskiego Centrum Filmowego będziecie mogli oglądać wystawę Pawła Smardzewskiego W trybach chaosu, na której zaprezentuje kolekcję swoich ilustracji. Dotyka w nich tematów związanych z przebodźcowaniem, uzależnieniem od dopaminy, nieumiejętnością stawiania granic i brakiem dbałości o dobrostan oraz izolacją będącą nieoczywistym rezultatem nadużywania błyskawicznie rozwijających się nowych technologii – a więc z bolączkami każdego z nas. Nie chcę sugerować, że obejrzenie tej wystawy sprawi, że nagle zaczniemy żyć lepiej, ale z pewnością będzie to estetyczna uczta i oderwanie od codziennej bieżączki. Mam nadzieję, że pozostałe wydarzenia, które polecam w tej odsłonie planera, również wam to umożliwią.
Udanych wrażeń!
KINO
Noc. Bezchmurne niebo. Pustą drogę rozświetlają jedynie punktowe światła samochodu. Shula wraca do domu z przebieranej imprezy. Na twarzy ma okulary przeciwsłoneczne i cekinową maskę. Jedzie powoli, w skupieniu, patrząc przed siebie. Słucha muzyki. Nagle na jezdni dostrzega leżące ciało (ta surrealistyczna scena skojarzyła mi się ze Zwierzętami nocy Toma Forda). Po chwili rozpoznaje w martwym mężczyźnie swojego wuja. Wtedy wszystko się zmienia. Tak właśnie rozpoczyna się ostatnia produkcja studia A24.
Najnowszy film zambijsko-walijskiej reżyserki Rungano Nyoni, autorki głośnego pełnometrażowego debiutu Nie jestem czarownicą, opowiada o wspólnym przeżywaniu żałoby i indywidualnej głęboko ukrytej traumie. To opowieść o zniewoleniu przez tradycję. I mechanizmach napędzających patriarchat, który w Zambii wciąż ma się dobrze.
Czy jest tam miejsce na bunt? Jak go wyrazić, by doprowadzić do zmiany? A może jedynym sposobem jest, no właśnie – zostanie perliczką?
więcej: nowehoryzonty.pl
SZTUKA
Holenderska krytyczka i teoretyczka kultury, autorka licznych publikacji poświęconych sztuce, literaturze i feminizmowi, ikona humanistyki (do dziś pamiętam jej teksty o teorii narracji, które czytałem na studiach – nie ukrywam, nie należały do najłatwiejszych) w Lublinie wystąpi w roli artystki. W Galerii Labirynt zostaną zaprezentowane jej fotografie i instalacja wideo, które nawiązują do twórczości Miguela de Cervantesa oraz postaci Don Kichota.
Szaleństwo rycerza Mieke Bal przekłada na język współczesności: reinterpretuje je jako smutek związany z niemożliwością opowiedzenia traumy, wyraz bezsilności wobec nękanej kryzysami rzeczywistości. Artystka dostrzega jednak światełko w tunelu – sztuka staje się dla niej narzędziem badawczym, a empatia, w obliczu pogłębiającej się dehumanizacji, jedynym skutecznym orężem w walce o sprawiedliwość.
więcej: labirynt.com
TEATR
Dla tych z Was, którzy nie połknęli książkowej sagi lub jej serialowej adaptacji na HBO, krótko o tym, gdzie jesteśmy. Podążamy śladami Lenù i Lili, będących niczym ogień i woda przyjaciółek, które wychowywały się wspólnie w latach 50. ubiegłego wieku na przedmieściach Neapolu. To historia o poszukiwaniu swojego miejsca w świecie, o awansie klasowym i konsekwencjach konformistycznych wyborów. Genialna przyjaciółka Eleny Ferrante jest jednak przede wszystkim opowieścią o czułości, zazdrości i przywiązaniu, czyli o tym, co charakteryzuje relacje z bliskimi.
W teatralnej adaptacji włoskiego bestsellera Ewelina Marciniak próbuje oddać te emocje w nieco bardziej uniwersalny sposób. Choć w centrum akcji wciąż są dwie przyjaciółki, to – w odróżnieniu od literackiego pierwowzoru – reżyserka ukazuje na scenie różnorodne perspektywy innych bohaterów, którzy pojawiają się na kartach powieści (jest więc też chwila na zmierzenie się z tematem patriarchalnej męskości). Na zachętę dodam, że scenografia przywodzi na myśl malarstwo Edwarda Hoppera, a podczas spektaklu muzykę na żywo gra Wacław Zimpel.
więcej: stary.pl
KINO
Jeśli queerowe kino kojarzy wam się głównie z filmami bez happy endu, po obejrzeniu których myślicie tylko o tym, by zawinąć się w burrito z pościeli i trwać w tym stanie przez następny tydzień, mam dla Was dobrą wiadomość. W programie tegorocznej edycji największego w tej części Europy festiwalu kina LGBT+ obok zaangażowanych dokumentów i przejmujących dramatów ma pojawić się wiele produkcji komediowych. Ja najbardziej czekam na hollywoodzkie klasyki z sekcji Queer Golden Raspberry Awards i film Sebastian (reżyseria Mikko Mäkelä), który znajdzie się w bloku S€X WORK.
W pierwszej połowie miesiąca festiwalowe filmy obejrzycie w wybranych kinach studyjnych, a od 18 kwietnia będą one dostępne na Outfilm.pl.
więcej: lgbtfestival.pl
TEATR
Po Aniołach w Ameryce przyszedł czas na Anioły w Warszawie. Julia Holewińska i Wojciech Faruga, korzystając z archiwalnych świadectw i osobistych historii skutecznie wymazywanych przez lata z dyskursu publicznego, podejmują temat epidemii AIDS na rodzimym gruncie. Kreślą opowieść o strachu przed zarażonymi, nazywanymi pogardliwie adidasami, i o syrenach włóczących się ulicami stolicy. Jest to historia o potrzebie bliskości, współodczuwaniu i nadziei płynącej ze zrozumienia. I o miłości, która jako jedyna może pomóc odpędzić wampiry spod naszych drzwi (puszczam tu oko do tych, którzy znają utwór The Power of Love Frankie Goes to Hollywood – usłyszycie go w trakcie spektaklu w przejmującej interpretacji Pawła Tomaszewskiego).
więcej: teatrdramatyczny.pl
SZTUKA
Jego apokaliptyczne obrazy były w szkolnych podręcznikach jednymi z nielicznych reprodukcji, które przykuwały wzrok i wywoływały żywe dyskusje na lekcjach. Nie trzeba być koneserem sztuki, by rozpoznać charakterystyczny styl Zdzisława Beksińskiego. Ale czy wiedzieliście, że na jego twórczość składa się nie tylko malarstwo? Z okazji 20. rocznicy śmierci artysty we wrocławskim Pawilonie Czterech Kopuł odbędzie się wystawa fotografii, które tworzył w latach 50.
Beksiński fotograf to poszukiwacz, badacz granic medium. Klasyczna fotografia i dokumentowanie rzeczywistości go nie interesowały – od początku traktował zdjęcia jako formę plastycznej kreacji. Prace, które będą prezentowane na wystawie, pochodzą z bogatej kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu, któremu w 1977 roku artysta podarował znaczną część swoich zbiorów.
więcej: mnwr.pl
SZTUKA
Od razu uprzedzam: próg wejścia na tę wystawę jest wysoki, ale zdecydowanie warto poświęcić jej czas i uwagę. Nikt tak jak Andrea Fraser nie demaskuje bowiem mechanizmów, które tworzą współczesny rynek sztuki. W Zachęcie możecie oglądać prace amerykańskiej artystki obejmujące ponad trzy dekady jej analitycznych badań ekonomicznych zależności, sposobów wytwarzania władzy i reprodukcji dóbr w tym sektorze. Wystawa składa się głównie z materiałów wideo. Obejrzenie ich wszystkich zajmuje kilka godzin, dlatego organizatorzy proponują zakup specjalnego biletu umożliwiającego ponowny wstęp na wystawę (kolejnym plusem są bardzo przejrzyste opisy prac – mogą okazać się szczególnie pomocne, jeśli wpadniecie do Zachęty tylko na chwilę).
Jako lekturę uzupełniającą polecam książkę Ekonomika kultury Doroty Ilczuk. Wprawdzie nie dotyczy ona jedynie rynku sztuki, ale może być ciekawym punktem wyjścia do rozmowy na temat szeroko pojętej kultury i jej roli we współczesnej gospodarce rynkowej.
więcej: zacheta.art.pl
MUZYKA
Jeśli brakuje wam okazji do tańca, koniecznie wybierzcie się na poznański koncert francuskiej grupy L’Impératrice. Jej brzmienie to mieszanka disco, funku, house’u i electropopu, która sprawdza się podczas jazdy samochodem, w trakcie domowych porządków oraz jako soundtrack dla plenerowych imprez w gronie znajomych. Od czego zacząć? Szczególnie polecam ostatni album Pulsar, z którego pochodzą uzależniający Danza Marilù czy Any Way (electroballada z Maggie Rogers na wokalu). I oczywiście najlepiej oddający ducha gorących letnich wieczorów na Riwierze Francuskiej utwór Agitations tropicales. Gwarantuję wam, to właśnie ten kawałek będziecie najgłośniej śpiewać 23 czerwca.
więcej: malta-festival.pl
MUZYKA
Nie boi się muzycznych eksperymentów, każdy jej koncert to modowo-dźwiękowe widowisko, a ją samą cechuje taka charyzma, że trudno wam będzie choć na chwilę oderwać wzrok od sceny. Na pewno znacie ją z takich szlagierów, jak Overpowered czy wydane przez jej zespół Moloko The Time Is Now i Sing It Back. Róisín Murphy po raz kolejny wraca do Polski (co oczywiście jako jej fana bardzo mnie cieszy). Podobnie jak L’Impératrice będziecie ją mogli zobaczyć na Malta Festival w Poznaniu.
Ja najbardziej czekam na utrzymany w klimacie disco Something More i pochodzący z ostatniej płyty Hit Parade singiel You Knew (o kulisach powstawania tego utworu przeczytacie w apteczce artystki, którą opublikowaliśmy w sierpniowym „Piśmie” w 2024 roku).
więcej: malta-festival.pl
SZTUKA
U-jazdowski wraca do formy. Koniec z wywołującymi refluks wystawami promującymi nacjonalizm (nazwijmy rzeczy po imieniu), czyli takimi jak zeszłoroczna ekspozycja prac Ignacego Czwartosa Polonia bez cenzury 2. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (w którym stery po odwołanym w połowie zeszłego roku Piotrze Bernatowiczu przejęła Anna Łazar) prezentuje pierwszą od dłuższego czasu tak dużą przekrojową wystawę polskiej fotografii. Znajdziecie na niej zdjęcia aż 46 artystów i artystek, w tym kilku znanych wam z naszych łamów, między innymi: Agaty Grzybowskiej, Witka Orskiego, Rafała Milacha czy Karola Radziszewskiego.
Nie ma jednego motywu przewodniego, kierunków jest wiele, a interpretacja dowolna. Dlatego idźcie i chłońcie.
więcej: u-jazdowski.pl
zdjęcia: materiały prasowe