1. tykwa. W polszczyźnie wzywają same słowa: oddech, krtań. Oddech, rzadko spotykana podwojona litera i podwojona wymowa, od-dech, z tym niejasnym prefiksem, który każe oddawać, lecz tu także pobierać (powietrze).

Krtań, silne słowo. Zwalisko spółgłosek, z którego wydobywa się otwarte „a”, dźwięk szeroki. Jest – może przez to – onomatopeją oddechu, a już zwłaszcza oddechu zagrożonego. Chrapliwy, trudny początek, po którym przychodzi otwarcie, samogłoska, tlen.

Dostęp online

Czytaj i słuchaj bez ograniczeń.

Kup

Pomyślałem o tym, czytając przekład opowiadania Williama Faulknera. Wielokrotnie: czasami wpada się w zakończenie jakiejś powieści lub noweli niczym w studnię bez dna. Czerwone liście mówią o losach czarnego niewolnika, przejętego przez indiańskie plemię od białych. Ponieważ jego nowy pan, wódz indiański Issetibbeha, umiera, zgodnie ze zwyczajem niewolnik powinien towarzyszyć władcy w drodze w zaświaty. Ucieka na bagna; zostaje złapany. Podczas ucieczki trzykrotnie kąsa go w ramię żmija, na co reaguje niepojętym okrzykiem „Olé, przodkowie moi!”. Teraz Indianie podają pojmanemu tykwę z wodą. „Patrzyli, jak jego krtań pracuje, jak świetlista woda kaskadami spływa mu z obu stron tykwy na podbródek i pierś”. Dostaje jeszcze trochę wody i „jeszcze raz patrzyli, jak jego krtań pracuje”.

A potem woda przestała spływać, chociaż pusta tykwa jeszcze przechylała się dnem coraz wyżej i wyżej, chociaż czarne gardło Murzyna wciąż …