Wersja audio
We wrześniowym À propos wspominałam o tym, że obok obecnej od ponad półtora roku pandemii mamy problem z jeszcze inną, nie mniej poważną plagą, czyli z epidemią teorii spiskowych. Za tymi dwiema czai się trzecia zaraza, która według Światowej Organizacji Zdrowia od wielu lat znajduje się w czołówce najczęściej występujących chorób na świecie. Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, w Polsce co roku wciąż więcej osób odbiera sobie życie w wyniku nieleczonych zaburzeń psychicznych, niż ginie w wypadkach samochodowych. Co czwarty Polak zmaga się z depresją, stanem lękowym lub innym rodzajem zaburzenia. A do tego w trakcie pandemii aż 40 procent dorosłych Polaków zauważyło u siebie pogorszenie stanu zdrowia psychicznego. Ponad połowa z nich, według badania UCE Research i SYNO Poland, nie szukała jednak wsparcia lekarskiego. Trudno się temu dziwić, skoro w przypadku osób małoletnich, według danych Narodowego Funduszu Zdrowia, w 2018 roku rocznie na jednego lekarza przypadało średnio około 570 pacjentów…
W Polsce nadal kuleje nie tylko dostępność leczenia, ale przede wszystkim świadomość zdrowia psychicznego. Na szczęście pojawia się jednak coraz więcej ekspertów i doświadczonych osób, które przełamują tabu i normalizują temat. Klasykiem i inspiratorem w tej dziedzinie jest bez wątpienia Antoni Kępiński, którego książki, utrzymane w nurcie tak zwanej psychiatrii humanistycznej, pozostają niebywale aktualne. Najmocniej polecam Rytm życia, Lęk, Melancholię oraz Poznanie chorego. To ten rodzaj literatury, który pomaga lepiej zrozumieć zarówno siebie, jak i tych, którzy się od nas różnią.
Jako punkt wyjścia do przyjrzenia się sobie i swojemu dobrostanowi psychicznemu sprawdzą się też książki Agnieszki Jucewicz, takie jak Czując. Rozmowy o emocjach czy Niepewność. Rozmowy o strachu i nadziei (napisana z Tomaszem Kwaśniewskim). To zbiory wywiadów z terapeutami i psychologami o najbardziej powszechnych stanach, doznaniach, bolączkach i niepokojach, jakie dręczą (mniej lub bardziej dotkliwie) większość z nas. Tę ostatnią pozycję dobrze jest uzupełnić kontekstem filozoficzno-kulturowym, który zapewnia wydana w tym roku książka Tomasza Stawiszyńskiego Ucieczka od bezradności. Tym, których życie zdominowało przede wszystkim doświadczenie dorastania w domu z problemem alkoholowym, gorąco polecam książkę, którą Agnieszka Jucewicz napisała wraz z redaktorką naczelną „Pisma”, Magdaleną Kicińską. Dom w butelce. Rozmowy z dorosłymi dziećmi alkoholików to niezwykle potrzebna i empatyczna konfrontacja z jednym z największych i najpowszechniejszych utrapień w naszym kraju. Jako uzupełnienie polecam też podkast Co ćpać po odwyku, w którym Jakub Żulczyk i Juliusz Strachota rozwijają i normalizują temat uzależnień i wychodzenia z nałogu w niebywale ciekawych i szczerych rozmowach ze sobą, ekspertami oraz osobami znanymi publicznie.
W przypadku tak ciężkich doświadczeń niemal zawsze najlepszym rozwiązaniem okazuje się terapia. Tym, którzy jednak z różnych przyczyn obawiają się psychoterapii, w ramach oswojenia polecam film Pawła Łozińskiego Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham, w którym reżyser inscenizuje terapię matki i córki ze znanym psychoterapeutą, Bogdanem de Barbaro. Nieprzekonanych namawiam do lektury Psychoterapia dziś (Zofii Milskiej-Wrzosińskiej), która jest zbiorem rozwiewających wątpliwości rozmów z psychoterapeutami i superwizorami psychoterapii o tym, do czego terapia służy i jak pomaga ludziom. Jeśli przed przejściem do praktyki ktoś woli zapoznać się najpierw z teorią, to ta książka z pewnością sprawdzi się w swojej roli. Najbardziej polecam jednak mądre podkasty, których na temat zdrowia psychicznego powstało w ostatnim czasie – na szczęście! – mrowie. Do moich ulubionych i słuchanych regularnie należą: O zmierzchu, Zdrowa głowa, Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS, Story to Tell oraz Można zwariować. Słucham ich, gdy idę na długi spacer z psem, i w ten sposób dbam o swoje zdrowie psychiczne. Jeśli czujecie, że też potrzebujecie tego, aby się sobą zaopiekować, to ogromnie polecam tę metodę – i z psem, i bez psa.
rysunki Ewelina Karpowiak
Podcastu À propos, który jest rozwiniętą wersją felietonu, możesz słuchać w kanale „Pismo do słuchania”. Publikujemy tu wybrane nagrania tekstów z miesięcznika, poezję, podcasty z cyklu Premiera Pisma, Jak naprawić przyszłość?, prowadzony przez Barbarę Sowę, Wiersz na poniedziałek autorstwa Magdaleny Kicińskiej oraz Śledztwo Pisma.
Znajdziesz nas również w swoich ulubionych aplikacjach podcastowych:
⋅ Spotify
⋅ Lecton
