Co robisz, czytając ten tekst? Siedzisz na krześle lub w fotelu? Jak wygląda to siedzisko? Jest nowoczesne? Staromodne? Miękkie? Twarde? Przystosowane do pracy czy raczej do leniwego zaczytywania się w książce? A teraz się zastanów, z jakiego materiału zostało wykonane? Z jak daleka je przywieziono? Ile litrów wody wykorzystano do jego produkcji? I czy każdej współtworzącej go osobie zapewniono uczciwe i bezpieczne warunki pracy?
Wszystkie te pytania – od wyglądu przedmiotu, przez jego użyteczność, po ślad węglowy jego transportu – składają się na dizajn, czyli sposób, w jaki dana rzecz, usługa lub proces zostały zaprojektowane. To właśnie projekt, mniej lub bardziej odpowiedzialny, określa też wpływ danej rzeczy na otoczenie – od zachowania użytkownika, przez stan środowiska, po kulturę. Kluczem do zrównoważonego dizajnu jest więc świadomość tego, że za każdą decyzją estetyczną i użytkową (a na końcu również konsumencką) stoją zawsze wybory etyczne. Nie trzeba chyba dodawać, że świadomość ta (jakże potrzebna!) rośnie wraz z przerażeniem i wiedzą na temat skali globalnych kryzysów, z katastrofą klimatyczną na czele.
W tym odcinku podkastu À propos… opowiem wam, co przeczytać, co obejrzeć i czego posłuchać o zrównoważonym, a więc świadomym swojego wpływu na świat dizajnie. A ponieważ siła oddziaływania dizajnu nie zawsze daje się w pełni przewidzieć, zacznę od tego, jak może on kształtować tok historii, a więc od opowieści o pewnej… czcionce. Będzie też o tym, jak krój pisma kształtuje odbiór zapisanego nim komunikatu i jak się nauczyć myślenia projektanta. Opowiem o materiałach tkanych przez przyrodę w nowojorskim muzeum MoMA oraz o ocenianiu książki po okładce. A to wszystko na podstawie następujących rekomendacji:
✎ książki Wystrzegaj się Futury Douglasa Thomasa,
✎ trylogii dokumentalnej o dizajnie Gary’ego Hustwita,
✎ serialu dokumentalnego Netflixa Abstrakt: Sztuka designu,
✎ wystawy Material Ecology Neri Oxman w MoMA (dostępnej online),
✎ książki Podaj dalej. Dizajn, nauczanie, życie. Rozmowa Ewy Satalskiej z Krzysztofem Lenkiem,
✎ książki Oceń to Chipa Kidda,
✎ książki Jak przestałem kochać design Marcina Wichy,
✎ festiwalu Gdynia Design Days (4-11 lipca, w tym roku online).
Podcastu À propos, który jest rozwiniętą wersją felietonu, możesz słuchać w kanale „Pismo do słuchania”. Publikujemy tu wybrane nagrania tekstów z miesięcznika, poezję, podcasty z cyklu Premiera Pisma, Jak naprawić przyszłość?, prowadzony przez Barbarę Sowę, Wiersz na poniedziałek autorstwa Magdaleny Kicińskiej oraz Śledztwo Pisma.
Znajdziesz nas również w swoich ulubionych aplikacjach podcastowych:
⋅ Spotify
⋅ Lecton
Partnerem tego odcinka jest festiwal Gdynia Design Days.
