Reportaż
Trolejbus w Kirgistanie to kobieca sprawa
Na zdjęciu Begimaj Imanalijewa, fot. Danil Usmanov
Za kierownicą trolejbusu dobrze radzą sobie doświadczeni przez życie. Ci, którzy mieli pecha na rynku pracy, doznali niesprawiedliwości, musieli wyemigrować. Najlepiej sprawdzają się kobiety. Bo trolejbus w Kirgistanie to kobieca sprawa.
Trzeba jeździć w kamizelce. Żółtej, by być widoczną z daleka. Dlatego Guldżan Kurbanowa rzuca się w oczy. Pierwszy raz mija mnie na ulicy Abdrachmanowa, choć mieszkańcy nadal używają starej nazwy: Sowiecka. Kobieta pochyla się nad kierownicą i spogląda na chodnik, na którym stoję. Ona ma żółtą kamizelkę, ja – żółty sweter. Drugi raz wpadamy na siebie na pętli trolejbusowej. Piję kawę z dyspozytorką i czekam, aż objawi mi się bohaterka reportażu. Guldżan wpada na krótką przerwę. Jej oczy błyszczą. – Chodź ze mną! – woła rozpromieniona. Guldżan, choć Kirgizka, jest nowa w Kirgistanie. Osiemnaście lat przeżyła w Moskwie, dziś ma 48 lat. Wyjechała w celach zarobkowych. W liczącym 7,3 miliona mieszkańców kraju 877 tysięcy osób pracuje za granicą – w Rosji, Kazachstanie, Europie. To jedna trzecia pracującej populacji.
Zatrudniła się w cukiernictwie, ale robienie róż na tortach nie było różowe. Od ściskania tubek z mrożonym kremem bolały ją stawy. W porównaniu z tamtą pracą jazda trolejbusem to bułka z masłem. Nie irytują jej ani korek, ani uciążliwi pasażerowie, ani drogówka. Zawsze marzyła o tym, by jeździć. Tata był kierowcą w kołchozie, jeszcze w czasach ZSRR. Trzej bracia też są kierowcami. – Tylko mnie nigdy nie chcieli puścić za kółko. Przez to zrobiłam się zażarta. Wiedziałam, że dopnę swego – mówi Kurbanowa.
Gdy skończyła czterdziestkę, pomyślała, że to dobry moment na zmiany w życiu. Zapisała się w Moskwie – najdroższym mieście Rosji – na kurs dla motorniczych tramwajów. Nauka była wyzwaniem. Walczyła, by związać koniec z końcem, pogodzić szkołę, pracę i opiekę nad kilkuletnim synem. Jest rozwiedziona. Z ciężkim sercem wróciła do Kirgistanu, gdzie życie jest tańsze, a krewni są blisko. – W Moskwie czułam się panią samej siebie, Biszkek wydawał mi się zaściankiem – wyznaje. W Biszkeku jest jednak bezpłatne technikum i tam zapisała się na kurs jazdy trolejbusem. Uczy się w nim wiele kobiet, bo to właśnie one opanowały w stolicy Kirgistanu ten środek transportu: w 2024 roku miasto zatrudniało 200 kierowczyń. Kiedy rozmawiam z Kurbanową, jeszcze nie wiemy, że wkrótce zostaną bez pracy.
Kobiety opanowały w stolicy Kirgistanu trolejbusy: w 2024 roku miasto zatrudniało 200 kierowczyń. Kiedy rozmawiam z Kurbanową, jeszcze nie wiemy, że wkrótce zostaną bez pracy.
Jest wrzesień, początek roku szkolnego. Dzwonek w Technikum numer 20 przy ulicy Kupiańskiej w Biszkeku mógłby obudzić umarłego. Mimo zimnej podłogi i ponurych murów szkoła wygląda na bezpieczną przystań – korytarze zastawione doniczkami z bujną roślinnością, na ścianach zdjęcia szczęśliwych absolwentek i absolwentów. Można tu zdobyć zawód kucharza, ślusarza, elektryka i dyplom z architektury krajobrazu. Ponad 450 osób uczy się w trybie dziennym.
W sali na parterze 64-letni Temirkuł Ichmanalijew wykłada budowę …
Aby przeczytać ten artykuł, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.
Czytaj i słuchaj treści, które poszerzają horyzonty, inspirują do rozmów i refleksji. Wypróbuj „Pismo” przez miesiąc. Możesz zrezygnować w każdej chwili.
Dostęp online
wersja audio i na czytniki,
dostęp do aplikacji i serwisu
14,99 / miesiąc
Prenumerata
co miesiąc papierowe wydanie,
dostęp online do aplikacji i serwisu
24,99 / miesiąc
Masz konto?
Zaloguj się
Tekst ukazał się w grudniowym numerze (12/2025) „Pisma” pod tytułem Ostatni trolejbus.
Skrócona wersja reportażu została opublikowana w kwietniu 2025 roku w magazynie „Surprise” pod tytułem Die letzte Fahrt.