Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
Marzec 2024 roku, okupowane terytoria Palestyny. Trwa ramadan, czyli muzułmański miesiąc postu. Za oknami kończy się dzień, a z głośników rozlega się nawoływanie do modlitwy. Jara zaprosiła mnie na iftar, czyli kolację ramadanową, do domu swojej teściowej w Abu Dis, palestyńskiej miejscowości oddzielonej od Jerozolimy murem. To czas po zachodzie słońca, kiedy muzułmanie przerywają post. Trochę tak, jakby przez miesiąc codziennie była wigilijna wieczerza. Tym razem jest jednak znacznie mniej świątecznie. Rodzina Jary po kolacji z przejęciem ogląda wiadomości z Gazy. Kiedy dzieci grymaszą, rodzice upominają je, że ich rówieśnicy w Gazie nie mają co jeść.
Gdy powiedziałam im, że chciałabym napisać o palestyńskich więźniach, Jara i jej mąż Mutaz od razu spojrzeli po sobie i odparli, że ich znajomy został niedawno wypuszczony. Nie musiałam nawet wyjaśniać, że chodzi mi o więźniów politycznych Izraela, a nie zwyczajnych przestępców. W Palestynie każdy o nich wie i każdy zna kogoś, kto siedział. Za co? O to się zwykle nie pyta. Wiadomo, że do więzienia okupanta można trafić bez powodu.
– Słyszałaś o areszcie administracyjnym? – pyta Mutaz.
Kilka dni przed iftarem z rodziną Jary i Mutaza spotkałam się z Andreo, który w areszcie administracyjnym spędził dziesięć miesięcy.
– Nie zrobiłem niczego złego, nikogo nie skrzywdziłem. I nigdy nie zostałem skazany: to był areszt administracyjny. Najpierw na cztery miesiące, a później znowu i znowu. Dwa razy go przedłużali – mówił mi Andreo.
Areszt administracyjny stosowany jest w Izraelu i na terytoriach palestyńskich na podstawie rozporządzenia nadzwyczajnego, uchwalonego przez Brytyjczyków w 1945 roku, czyli w czasach ich mandatu w Palestynie. Obawiali się utraty kontroli nad tym terytorium. Chcąc stłumić arabską rewoltę, a także powstanie zorganizowane przez syjonistyczne ugrupowania zbrojne, jak Hagana, uchwalili rozporządzenie. Przyznali sobie nim uprawnienia takie jak areszt administracyjny, deportacje, przepadek i wyburzanie domów oraz ogłaszanie obszarów zamkniętymi strefami wojskowymi. Wszystkie stosowane są dziś przez Izrael wobec Palestyńczyków.
Trzy lata później Brytyjczycy się wycofali, oddając mandat nad Palestyną nowo utworzonej Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), która miała wówczas jedynie 57 członków. Decyzją większości Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję o podziale Palestyny na dwa państwa. Izrael ogłosił niepodległość, a Hagana przekształciła się w izraelską armię. Izraelczycy początkowo stosowali wobec Palestyńczyków istniejące rozporządzenie, a w 1979 roku uchwalili własne przepisy o detencji administracyjnej. Wprowadziły one wprawdzie mechanizm kontroli, w …
15 stycznia 2024 roku przedstawiciele Kataru, jednego z państw mediujących między Hamasem a Izraelem, ogłosili osiągnięcie porozumienia obejmującego zawieszenie broni i wymianę więźniów.
Reportaż ukazał się w lutowym wydaniu „Pisma” (02/2025) pod tytułem Zakładnicy Izraela.