Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Reportaż

Rozbieracze krajobrazu Warmii

Rysunki Tomek Pieńczak
Jeszcze w zielone gramy. I czerwone. Jak długo, nikt nie wie. O biznesie na handlu cegłą z rozbiórki, który kwitnie na Warmii.
POSŁUCHAJ

Gra kolorów to znak firmowy Warmii, jedna z najbardziej rozpoznawalnych i wyrazistych cech tutejszego krajobrazu. Zieleń to przyroda – łąki, pola, drzewa, lasy. Czerwień to zabudowania – domy, obory, stodoły. Choć nie wszystkie powstały z czerwonej cegły, ich dachy zawsze miały ceglasty kolor, od dachówki. Tak budowali Niemcy, taki krajobraz kulturowy po sobie zostawili, taki przetrwał do dziś. I to jest dobra wiadomość. Zła jest taka, że za chwilę go nie będzie. Z różnych powodów.  

Zbierając materiały do książki o Warmii i Mazurach, usłyszałam: – Wiesz, na czym robi się obecnie na Warmii świetny interes? Rozbiórki starych domów, obór, stodół. Materiał jedzie w Polskę, nawet w świat. To dobry biznes, coraz to nowi się za to biorą. I rozbierają krajobraz w przemysłowym tempie.

 


droga z lutr do reszla. Tuż przy drodze stoi ogromne gospodarstwo rolne w kształcie czworoboku. O jego dawnej świetności świadczą potężne budynki gospodarcze. Drewniana stodoła stoi równolegle do jezdni, więc łatwo policzyć, że ma siedem bram. Dwie ceglane obory usytuowane naprzeciw siebie też są ogromne. W najgorszym stanie, co rzadko się zdarza, jest dom-pałac w głębi działki. Straszy po licznych, nieudanych metamorfozach.

Gospodarstwo popada w ruinę, choć na podwórzu coś jeszcze się dzieje – w głębi stoi rozklekotany ciągnik. Na całej trasie do Reszla budynki chorują na reumatyzm – krzywią się to w jedną, to w drugą stronę, i ma się wrażenie, że wystarczy lekki podmuch wiatru, żeby runęły.

Warmia została przyłączona do Polski dopiero po drugiej wojnie światowej. Nie mieliśmy więc dużo czasu, żeby krajobraz popsuć. I długo nie psuliśmy. Właściwie nie robiliśmy nic. A budownictwo niemieckie, choć solidne, nie jest wieczne. Brak jakichkolwiek remontów w ciągu siedemdziesięciu lat spowodował, że krajobraz kulturowy dosłownie się wali.  

 


rynek zareagował bardzo szybko. W ciągu ostatniej dekady jak grzyby po deszczu pojawili się rozbieracze, którzy rozkładają stare budynki na części pierwsze. W okolicach Jezioran na Warmii jest ich dziewięciu. Tak przynajmniej mówi jeden z nich – Marcin Marynowski, właściciel firmy Oldredbrick. Kiedy …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.

Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.

Tekst jest fragmentem książki o Warmii i Mazurach, która ma się ukazać nakładem wydawnictwa Czarne. Ukazał się w lipcowym numerze miesięcznika "Pismo. Magazyn opinii" (07/2019) pod tytułem Rozbieracze.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00