Teraz Kuba suszy skarpety przy piecu w opuszczonej sowieckiej osadzie górniczej nad zatoką Colesbukta na Spitsbergenie. „Osada” – to dużo powiedziane. Kilka niszczejących budynków i hal, z których ostatni górnicy wyprowadzili się pod koniec lat 80. ubiegłego wieku. Zabrali ze sobą nawet płyty nagrobne z małego cmentarza na wzgórzu, nad niszczejącą sortownią węgla. Z pobliskiego portu pozostały rozpadające się molo, wrak barki, porozrzucane elementy maszyn, deski i kloce betonu.  

Spod topniejącego późną wiosną śniegu wychodzą czarne łachy miału węglowego. Skarbu, dla którego włodarze Związku Radzieckiego założyli za kołem podbiegunowym kilka takich osad na mocy traktatu spitsbergeńskiego z 1920 roku i przez ponad pół wieku przysyłali tu tysiące robotników. Zgodnie z obowiązującym do dzisiaj porozumieniem cały archipelag Svalbard (którego największą wyspą jest Spitsbergen) formalnie należy do Norwegii, ale sygnatariusze mają prawo do korzystania z zasobów naturalnych i prowadzenia prac naukowych.

Dojście do Colesbukty z Longyearbyen, administracyjnej stolicy archipelagu, zajmuje dwa dni z noclegiem w namiotach na lodowcu. Teraz resztki osady należą do dwunastoosobowej grupy polskich weteranów rannych w Iraku i Afganistanie, którzy pierwszy raz spotkali się dwa dni wcześniej na lotnisku w Warszawie.  

Newsletter

Aktualności „Pisma”

Raz w miesiącu poinformujemy Cię o najważniejszych materiałach z numeru, nowych podcastach.

Zapisz się

Turyści tak nie podróżują. Każdy normalny człowiek wsiadłby na skuter śnieżny, zamiast drałować przez góry z ważącym blisko trzydzieści kilogramów plecakiem wypchanym liofilizowanym jedzeniem, namiotem, śpiworami i zapasowymi butlami z gazem.

– Wszyscy jesteśmy jebnięci – oświadcza z uśmiechem Piotr Maletka.  

Nikt „Maletowi” nie zaprzeczy po kilku godzinach marszu po śniegu, a później po lodzie w korycie zamarzniętej rzeki. W drodze ktoś nawet półżartem rzucił irytujące pytanie: „Daleko jeszcze?”. Niemal słychać było cisnące się na usta obelgi. Nic dziwnego. Każdy tego dnia dostał w skórę, a bolały nie tylko obciążone ramiona i stawy. To nie jest zwykła wyprawa miłośników przygód. Tu …