Mądrość wydmy

To wszystko płynie, zmienia się, żyje własnym rytmem – mówił mi ponad rok temu Piotr Szmytkiewicz. Staliśmy na szczycie osuwającego się do morza klifu w Jastrzębiej Górze, a on tłumaczył mi, jak działa coraz bardziej rozregulowany od zmian klimatu Bałtyk. Badają to w Instytucie Budownictwa Wodnego Polskiej Akademii Nauk, gdzie Szmytkiewicz pracuje.

– Człowiek wkracza w ten nieustający ruch i zmienność, próbuje wybudować coś, co będzie trwałe. Port, hotel, molo, promenadę. Na niezmiennym trwaniu tego czegoś chce zarabiać. Nazywa to rozwojem. I tu dochodzi do fundamentalnego zderzenia. Bo nic, co nie umie się zmieniać, na brzegu morskim nie przetrwa.

Dostęp online

Zapewnij sobie dostęp online do wszystkich tekstów, nagrań audio i wersji na czytniki.

Skorzystaj z oferty

Szmytkiewicz opowiedział mi też o takich miejscach na świecie, z których ludzie świadomie już się wycofują znad morza, zostawiając tereny żywiołowi. W Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych czy Australii państwo wykupuje grunty na wybrzeżu, bo koszty walki z jego erozją przewyższają wartość działek. Po wykupie oddaje się je działaniu sił przyrody. Szmytkiewicz tłumaczył, że także w Polsce stanie się to jedynym racjonalnym rozwiązaniem. Bo Bałtyk będzie coraz groźniejszy i nieobliczalny. Ale staliśmy w samym środku Jastrzębiej Góry szykującej się do wakacyjnego najazdu letników. Pomysł, że kiedyś to albo jakiekolwiek inne miasto mogłoby się przesunąć, by zrobić miejsce morzu, wydawał się absurdalny.

Jednak taka historia już się kiedyś wydarzyła na polskim wybrzeżu.

W jej najpopularniejszej wersjistało się to nagle. „Ktoś pobiegł do kościoła, by dźwiękiem dzwonów przestrzec mieszkańców okolicznych wiosek przed grożącym niebezpieczeństwem. Nadludzkim wysiłkiem, walcząc z wichurą, udało mu się dotrzeć na miejsce. Zaledwie jednak wdrapał się na schody i dotknął sznurów, wieża runęła z łoskotem i zasypała nieszczęśnika warstwą …