Pieniądze w służbie chińskiej dyplomacji

Mimo że rosnąca ekonomizacja życia dosięga nas na każdym kroku, na stosunki międzynarodowe często patrzymy przez pryzmat wiedzy sprzed kilkudziesięciu lat. Zagrożenie naszego bezpieczeństwa wyobrażamy sobie jako czołgi nieprzyjaciela pod Warszawą, choć poważniejsze ryzyko jest związane z aktywnością terrorystów i armii internetowych hakerów. Obserwujemy prawie trzy miliony Chińczyków pod bronią, budowane przez nich lotniskowce oraz zamorskie bazy wojskowe i już wyobrażamy sobie amerykańsko-chiński konflikt zbrojny. A przecież Chiny wcale nie opierają swojej potęgi i możliwości oddziaływania na świat na zdolnościach militarnych. Chcą zmienić zbudowany i zdominowany przez Amerykanów globalny porządek, stosując instrumenty ekonomiczne. Rząd w Pekinie w polityce zagranicznej sprawnie wykorzystuje kontrolowane przez siebie firmy i fundusze majątkowe, gra państwowymi inwestycjami i pomocą gospodarczą.

Przez znaczną część swojej historii Chiny były najpotężniejszym państwem na świecie, ale w XIX wieku straciły ten status po klęsce w wojnach opiumowych. Upokorzone przez mocarstwa zachodnie, zmuszone do przyjęcia narzuconych im zasad handlowych, pogrążyły się w politycznym chaosie. Kraj słabł, państwa europejskie odkrajały sobie co bardziej atrakcyjne kąski, w portach powstały eksterytorialne enklawy. Osłabione Chiny padły w końcu łupem imperialnej Japonii, a potem pogrążyły się w krwawej wojnie domowej. Dziś, choć z wieloma trudnościami, wracają do dawnej świetności. Jak celnie zauważył politolog Edward Haliżak, od momentu powstania w 1949 roku Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) władze tego państwa nieprzerwanie dążyły do przezwyciężenia sprzeczności pomiędzy pełną chwały …