Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Esej

W poszukiwaniu polskiej klasy średniej

Dyskusja o klasie średniej jest w jakimś sensie dyskusją o nas. Choć przecież wiemy, że jest to nie do końca prawda.
rysunki DOMINIK NAWROCKI
POSŁUCHAJ

– A jak Pan szukał pracy?

– Pierwszej pracy nie szukałem. Natomiast tej [obecnej] pracy już szukałem, ale nie jakoś aktywnie. Także no, proces szukania tej pracy był chyba… dwudniowy.

– A jak szukałaś tych prac?

– Tak naprawdę to praca mnie znajdowała, a nie ja pracę. Po prostu dostawałam taką propozycję i to było w momentach, kiedy czułam pewien przesyt, czy coś mi nie pasowało.

– Myślę o zmianie pracy i założeniu firmy razem z moją najlepszą przyjaciółką. Chcemy zrealizować swoje marzenia. Jeszcze nie wiem, jak to zrobić organizacyjnie, bo ja nie mogę mieć jednego miesiąca bez pensji.

Fragmenty tych wywiadów pochodzą z książki Style życia i porządek klasowy w Polsce pod redakcją Macieja Gduli i Przemysława Sadury. To, do którego z nich jest wam najbliżej, wiele mówi o tym, w jakim miejscu struktury społecznej się znajdujecie.

Pierwsze dwie wypowiedzi to fragmenty rozmów z osobami z klasy wyższej. Cechuje je pewien rodzaj ekonomicznej beztroski. W tym świecie prace po prostu „się zdarzają”, ot tak, przychodzą w odpowiednim momencie. Nierzadko są to zajęcia od początku nieźle płatne, gwarantujące otwartą ścieżkę awansu, często bazującego na nieformalnych kryteriach, niejasnych, rozmytych, wynikających raczej z posiadania w kręgu znajomych odpowiednich osób niż z mozolnie gromadzonych doświadczeń i dyplomów.

Ostatnia wypowiedź, przywołująca kontrastujące z teraźniejszością marzenia o nieokreślonej przyszłości, to z kolei niezwykle trafny opis kondycji współczesnej klasy średniej. Jej przedstawiciele to osoby zawieszone pomiędzy obecną deprywacją a pragnieniem przyszłej stabilności ekonomicznej i awansu społecznego, biorące udział w wyścigu na staże, kursy, pisanie z przyjaciółmi biznes­planów przyszłych nigdy-firm i zalgorytmizowaną (co nie oznacza, że pozbawioną uprzedzeń) procedurę selekcji zawodowej. Różnice między klasami społecznymi nie ograniczają się więc jedynie do ekonomii, choć parametr ten jest w nich niebagatelny. Różne klasy grają w różne społeczne gry. I jest to nie bez znaczenia dla dostępnych im wyobrażeń o samych sobie i świecie.

Czujemy się średniakami

W 2020 roku w ramach badania Postrzeganie własnego miejsca w strukturze społecznej Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) zapytało Polaków o ich subiektywne poczucie przynależności klasowej. Pytanie zadawane przez ankieterów brzmiało: „Niektórzy ludzie zajmują w naszym społeczeństwie wyższe, inni zaś niższe pozycje. Gdzie umieścił(a)by Pan(i) siebie? W której klasie i na którym miejscu?”. Respondenci swoją pozycję w hierarchii społecznej mogli określać w skali od 1 do 9, gdzie „1” oznaczało warstwę (klasę) najniższą, a „9” – najwyższą. W literaturze, w ramach każdej klasy, wyodrębnia się strukturę złożoną z trzech podklas: klasa niższa niższa, …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

Dostęp do tego materiału mógłby kosztować 8,99 zł. My jednak w tej cenie dajemy Ci miesięczną subskrypcję wszystkich naszych treści. Czytaj i słuchaj do woli. Zostaniesz z nami na dłużej?

Esej ukazał się w majowym numerze miesięcznika „Pismo. Magazyn Opinii” (5/2022).

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00