Rzecz gustu, czyli subiektywny wybór festiwali i wydarzeń kulturalnych, które zespół „Pisma” poleca Czytelniczkom i Czytelnikom na listopad i grudzień 2024 roku.
Przygotowaliśmy dla Was zestawienie festiwali filmowych i literackich, wystaw oraz koncertów, w których warto wziąć udział jeszcze w tym roku. Na naszej liście znalazły się wydarzenia, na które można również zabrać dzieci i młodzież.
Odbędą się one w Warszawie, Trójmieście, Toruniu, Łodzi, Krakowie, Katowicach, we Wrocławiu, ale również online.
Do zobaczenia!
Masz przed sobą otwarty tekst, który udostępniamy w ramach promocji „Pisma”. Odkryj pozostałe treści z magazynu, także w wersji audio. Wykup prenumeratę lub dostęp online.
Zapraszamy!
Tadeusz Baranowski. Śmieszy, tumani, przestrasza
wystawa, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej w Łodzi, wystawa potrwa do 2 marca 2025 roku
Malarz, który z przypadku został artystą komiksowym, czy artysta komiksowy, który chciałby być przede wszystkim malarzem? Tadeusz Baranowski najbardziej czuje się samotnym wilkiem. Nonkonformistą w kwestiach formy i treści w sztuce, ale też „depresyjnym pesymistą”, którego twórczość bawi kolejne pokolenia czytelników i czytelniczek – tak pisał o nim Paweł Kicman w swoim tekście Z Pismem u Tadeusza Baranowskiego, taty Smoka Diplodoka (przeczytajcie ten tekst, jeśli jeszcze nie mieliście okazji!).
A my zapraszamy na wystawę do Łodzi, na której (wspólnie z dziećmi), oprócz komiksów i malarstwa, odkryjemy pozostałe pasje artysty, nauczymy się rysować postaci z jego komiksów, weźmiemy udział w minizabawach, na przykład „Którym bohaterem trylogii Orient Men jesteś?”. Ważnym elementem ekspozycji są motywy z najnowszego filmu na podstawie komiksów Baranowskiego – Smok Diplodok (reż. Wojciech Wawrzak, 2024 r.).
Więcej na: ec1lodz.pl
Wystawa Józef Chełmoński
wystawa, Muzeum Narodowe w Warszawie, wystawa potrwa do 26 stycznia 2025 roku
Czy byliście już na wystawie poświęconej twórczości Józefa Chełmońskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie? Nam ta wystawa jest szczególnie bliska – obrazem Babie lato zilustrowaliśmy tekst Niższe amory Kacpra Pobłockiego. Tekst pochodzi ze świetnej książki tegoż autora Chamstwo z 2021 roku. Warto przeczytać przed wizytą w muzeum.
Natura, wiejskie widoki, sceny z życia mieszkańców Polski pozamiejskiej – to przez lata stanowiło kwintesencję „polskości”. W ostatnim czasie znowu chcemy wracać na wieś, chcemy odkrywać swoje wiejskie korzenie, a przy tym coraz częściej interesujemy się perspektywą prostego człowieka wobec wielkiej historii.. Przyszedł czas „chłopomanii”, dlatego też twórczość malarza warto odkryć na nowo. A my polecamy oczywiście powrót do kilku naszych tekstów, które mogą być doskonałym uzupełnieniem oglądanych obrazów: rozmowy z prof. Rochem Sulimą Nadchodzi nowa chłopomania, no i oczywiście fragment Chłopek Joanny Kuciel-Frydryszak. Więcej artykułów, podcastów i zdjęć znajdziecie w naszej sekcji Polska pozamiejska.
Zwróćcie uwagę na program wydarzeń towarzyszących – w każdą niedzielę można wybrać się na zwiedzanie z przewodnikiem; 17 listopada w ramach Rodzinnych niedziel odbędą się warsztaty dla dzieci (5–12 lat) Pędzel w dłoń i na koń!, na których młodzi uczestnicy i uczestniczki spróbują między innymi, czy łatwo jest narysować konie w galopie; 19 i 26 listopada Muzeum Narodowe zaprasza na spotkanie wielozmysłowe dla seniorek i seniorów. Będzie też sporo innych wydarzeń, animacji i wykładów.
Więcej na: mnw.art.pl
Eufonie. Echa i pogłosy
festiwal, Warszawa, Kraków, Katowice, Lublin, Lusławice, Dębica, 2 listopada – 8 grudnia
Festiwal Eufonie, w tym roku z podtytułem Echa i pogłosy, to muzyczna podróż po Europie Środkowo-Wschodniej. Podczas wydarzenia usłyszymy muzykę dawną i współczesną, eksperymenty, transformacje i nowoczesne interpretacje, a to wszystko w ramach trzech sekcji: Alterfonie, Wielkie Dzieła i Muzyka Przeszłości.
Większość festiwalowych koncertów odbędzie się w Warszawie. My szczególnie zachęcamy do tych, które wiążą się z twórczością kobiet (pamiętacie zapewne esej Dlaczego nie było wielkich artystek? Lindy Nochlin): Heroiny polskiej muzyki 16 listopada w Muzeum POLIN oraz 20 listopada Dobrawa Czocher i Goście w Małej Warszawie.
W tym roku Eufonie po raz pierwszy pojawią się również w innych miastach. Symfonię Siedem bram Jerozolimy, która rozpoczęła tegoroczną edycję festiwalu, będzie można usłyszeć również w Krakowie, Lusławicach (23 listopada) i Dębicy (8 grudnia), czyli mieście urodzenia autora utworu, Krzysztofa Pendereckiego.
A w Lublinie (20 listopada) będzie okazja do wysłuchania zespołu La Tempete, który połączy Całonocne czuwanie Siergieja Rachmaninowa z bizantyjskimi pieśniami.
W ramach wydarzeń specjalnych w warszawskim Nowym Teatrze będziemy mogli zobaczyć operę Have a good day! na 10 kasjerów, dźwięki supermarketu i fortepian, czyli opowieść o życiu wewnętrznym kasjerów w centrum handlowym.
Oprócz muzyki na Eufoniach pojawi się też element wizualny – wystawa Muzyka Alternatywna. Spekulatywne historie muzyki grupy „panGenerator”. Ekspozycję możemy oglądać od 8 listopada do 1 grudna w Galerii Okno na Kulturę w Warszawie.
Więcej na: eufonie.pl
Pięć smaków
festiwal, Warszawa 13–20 listopada oraz online 13 listopada – 1 grudnia
To już osiemnasta edycja jednego z naszych ulubionych festiwali filmowych – Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków. Tym razem w programie znalazło się siedem sekcji tematycznych – Portret: Stanley Kwan; Tokijskie Opowieści; Focus: Środowisko; oraz Nowe Kino Azji, Asian Cinerama, Odrestaurowana Klasyka i Polskie Akcenty.
Oczywiście Pięć Smaków to nie tylko filmy – 16 listopada odbędzie się dyskusja (realizowana wspólnie z wydawnictwem Tajfuny) o Tokio w literaturze, tu punktem wyjścia będzie obraz Love & Pop (reż. Hideaki Anno), czyli adaptacja prozy Ryū Murakamiego. Nie zabraknie też kulinarnych nawiązań – 19 listopada rozmowa Marcinem Wojtasikiem, współtwórcą restauracji Yatta Ramen, o kulinarnej mapie stolicy Japonii, w kontekście obrazu Dryfując przez Tokio. 16 listopada prawdziwa gratka dla miłośników wysokobudżetowego koreańskiego kina – monumentalne dwuczęściowe dzieło Alenoid (reż. Choi Dong-hoon), a w przerwie między seansami możliwość posmakowania koreańskiej kuchni.
Dodatkowo kilka pięciosmakowych filmów zobaczymy we wrocławskim Kinie Nowe Horyzonty, a także w łódzkim Kinie Narodowego Centrum Kultury Filmowej. Dodatkowo festiwalowy akcent również w Kinie Pod Baranami w Krakowie.
Pamiętajcie, że jak co roku festiwal ma również swoją odsłonę online – tym razem aż 30 festiwalowych filmów będzie można oglądać bez konieczności wychodzenia z domu.
Koniecznie sprawdźcie cały program festiwalu. A przed lub pomiędzy seansami sięgnijcie do azjatyckiego archiwum „Pisma” – znajdziecie tu wiele esejów, reportaży i tekstów prozatorskich.
Więcej na: piecsmakow.pl
Feminatywa
festiwal, Wrocław, 15–23 listopada
Piąta edycja festiwalu organizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Tadeusza Różewicza we Wrocławiu. Tym razem tematem przewodnim Feminatywy będzie hasło: „Wiele głosów we wspólnej sprawie”.
W piątek, 8 listopada, przygotujcie się na przedsmak festiwalu, czyli pokaz filmu, o którym wielokrotnie pisaliśmy – Siostrzeństwo świętej sauny (reż. Anna Hints).
W programie Feminatywy polecamy debatę otwierającą, czyli „Po co nam siostrzeństwo”, z udziałem między innymi Marty Majchrzak, z którą wspólnie z Sandrą Frydrysiak rozmawiałyśmy o praktykowaniu siostrzeństwa w jednym z numerów „Pisma”.
Ciekawie zapowiada się również panel dyskusyjny o sfeminizowanych zawodach, rozmowa międzypokoleniowa o perspektywach feminizmu oraz dyskusja o mizoginii (przed spotkaniem zachęcamy do przeczytania naszego tekstu Mężczyźni bez kobiet).
W programie znalazło się również wiele dodatkowych atrakcji: quiz o kobietach w popkulturze, siostrzeńska sesja zdjęciowa, wernisaż wystawy, drag show Tribute to Madonna, karaoke i spektakl teatralny.
Więcej na: biblioteka.wroc.pl
WATCH DOCS
festiwal, Warszawa 22 listopada – 1 grudnia, online
W tym roku Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS, poświęcony prawom człowieka w filmie, rozpocznie się trochę wcześniej niż zwykle, bo już 22 listopada. Oprócz projekcji w kinach organizatorzy zapewnili też dostęp online do częsci obrazów – na platformie mojeekino.pl, a po festiwalu również w aplikacji Player będzie można zobaczyć kilka hitów z poprzednich edycji festiwalu.
W programie zwróćcie uwagę na kilka sekcji – oprócz trzech konkursowych ( Konkurs Główny, Zielony Konkurs (tu zobaczymy filmy opowiadające o miejscu człowieka w ekosystemie) i Konkurs Nowe Polskie Filmy) sprawdźcie Ukraina. Inne spojrzenie; Dokument wielkiego formatu: Rumunia; oraz Republika kobiet. Filipiny Ramony S. Diaz (reżyserka jest tegoroczną laureatką Nagrody im. Marka Nowickiego za całokształt twórczości). Dodatkowo, po raz pierwszy programowi filmowemu towarzyszyć będzie sekcja VR Światy rozszerzone
A my zachęcamy Was oczywiście również do powrotu do tekstów, podcastów i zdjęć, których głównym tematem są prawa człowieka.
Więcej na: watchdocs.pl
Toruński Festiwal Książki
festiwal, Toruń, 25 listopada – 1 grudnia
Toruński Festiwal Książki to przede wszystkim spotkania z pisarzami i pisarkami – my szczególnie polecamy rozmowy z Dorotą Masłowską, Urszulą Honek, Grzegorzem Kasdepke, ale również z twórcami internetowymi, którzy wydali bestsellerowe książki – Mateuszem Witkowskim i Bartkiem Przybyszewskim z Podcastexu oraz Adamem Mirkiem, autorem Bebechów oraz Glutologii, z którym niedawno rozmawiała nasza redaktorka Zuzanna Kowalczyk podczas wydarzenia w bydgoskich Młynach Rothera – już niedługo będziecie mogli wysłuchać tej rozmowy w formie podcastu).
Polecamy również sekcję filmową. W ramach świętowania roku 2024 jako Roku Marka Hłaski zobaczymy obrazy stworzone na podstawie jego prozy: Pętlę, Ósmy dzień tygodnia i Bazę ludzi umarłych.
Będą też warsztaty tworzenia Silent Book, czyli książek, które „mówią” obrazem. Podczas jubileuszowej edycji festiwalu powróci kultowy cykl RapToPoezja – wieczór recytacji tekstów polskich raperów.
Sprawdźcie cały program wydarzenia!
Więcej na: artus.torun.pl
Euroshorts
festiwal, Gdańsk, 2–16 grudnia oraz Warszawa, 14–16 grudnia
Trwają kilkadziesiąt sekund, kilka minut, a czasem prawie pół godziny. Filmy krótkometrażowe. Pojawiają się zazwyczaj jako dodatek do festiwali filmów pełnometrażowych. Dzięki Euroshorts mamy możliwość pełnego wejścia w ten rodzaj sztuki. Ten festiwal od 1992 roku to prawdziwe święto zarówno krótkich form, jak i twórczości młodych artystów.
Podczas wydarzenia zobaczymy kilkadziesiąt filmów z 29 krajów. Wśród nich obrazy fabularne, animacje i dokumenty, a także filmy eksperymentalne. Będą one prezentowane od poniedziałku do piątku w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Gdańsku. Finał i uroczyste rozdanie nagród przewidziane są na 7 grudnia. Zobaczymy wtedy Amerykański Film Reklamowy 2024, wysłuchamy koncertu i oczywiście będziemy mogli podziwiać nagrodzone filmy.
Warszawska odsłona festiwalu to weekendowe warsztaty (14–15 grudnia), a także pokaz najlepszych filmów w Kinie Kultura 16 grudnia.
Więcej na: euroshorts.eu
Festiwal Puls Literatury
festiwal, Łódź, 5–15 grudnia
Najstarszy łódzki festiwal literacki odbędzie się w tym roku pod hasłem „Korzenie”. Jak zapewnia organizator, czyli Dom Literatury, będziemy mogli „przyjrzeć się wnikliwie kulturowym, historycznym i tożsamościowym fundamentom”.
Jeszcze nie ogłoszono szczegółowego programu, ale jestesmy pewni, że jak zawsze spędzimy w Łodzi bardzo intensywny czas. Na pewno spotkacie wiele autorek i autorów znanych z „Pisma” – przed nami spotkania autorskie, dyskusje, wystawy, performansy i koncerty.
Festiwal to również dwie ważne nagrody: Nagroda Literacka im. Juliana Tuwima oraz nagroda w ramach Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina. W tym roku pojawi się nowy laur – powołano bowiem Nagrodę Translatorską im. Ireny Tuwim (to dzięki niej możemy czytać w polskiej wersji takie dziecięce hity jak Fernando Munro Leafa, Mary Poppins Pameli Travers oraz Kubusia Puchatka i Chatkę Puchatka A.A. Milne’a).
Więcej na: facebook.com/FestiwalPulsLiteratury
Kolekcja otwarta
wystawa, Pawilon Czterech Kopuł, Wrocław, 6 grudnia 2024 – 3 marca 2025
Na razie o tej wystawie wiemy niewiele, ale już teraz zaintrygowało nas jedno zdanie, które pojawiło się w opisie: „Ważną częścią ekspozycji będzie pokazanie istotnej, a często niewidocznej dla zwiedzających, pracy osób, które stoją za opieką nad zbiorami wrocławskiego Muzeum Narodowego, ich nieustannym rozwojem, zabezpieczeniem i udostępnianiem publiczności”.
A wśród dzieł zakupionych przez Muzeum w ostatnich dziesięciu latach, które pojawią się na wystawie, zobaczymy prace między innymi Joanny Rajkowskiej, Doroty Nieznalskiej, Bożenny Biskupskiej (jej wystawa była niedawno prezentowana w Pawilonie), Natalii LL, Jerzego Kosałki i Krzysztofa Wodliczki.
Więcej na: mnwr.pl
Zdjęcia: materiały prasowe
Jeśli organizujesz wydarzenie, które może zainteresować naszych czytelników i czytelniczki, napisz do nas na [email protected]. Może ukaże się w jednym z kolejnych naszych zestawień?