Rzecz gustu, czyli subiektywny wybór jesiennych festiwali, które zespół „Pisma” poleca Czytelniczkom i Czytelnikom magazynu. Wydarzenia muzyczne i spotkania w październiku, listopadzie i grudniu 2023.
I to już ostatnia, trzecia część naszych jesiennych rekomendacji kulturalnych – tym razem zapraszamy na festiwale muzyczne i na wydarzenia łączące w sobie kulturę, nauki i sprawy społeczne. Warto wcześniej zarezerwować sobie na nie czas. Zabierzemy Was również do miejsc, w których zawsze znajdziecie coś dobrego dla siebie. Może będzie to inspiracja do krótkich, jesiennych wycieczek po Polsce z kulturą w tle.
Sprawdźcie również nasze dwa poprzednie materiały: ten o wydarzeniach literackich, festiwalach filmowych i inicjatywach dla rodzin z dziećmi, a także zestawienie, w którym zebraliśmy rekomendacje teatralne i dotyczące sztuk wizualnych. W przyszłym tygodniu wracamy do regularnych zestawień z propozycjami na najbliższe dni.
Masz przed sobą otwarty tekst, który udostępniamy w ramach promocji „Pisma”. Odkryj pozostałe treści z magazynu, także w wersji audio. Wykup prenumeratę lub dostęp online.
Muzycznie
Festiwale i koncerty.
Filharmonia, dwa teatry i muzeum to miejsca, w których w tym roku odbędą się koncerty w ramach krakowskiego festiwalu muzyki eksperymentalnej Sacrum Profanum (9–12.11). Motywem przewodnim tegorocznej edycji jest Multiwersum. Pozwoli nam to na usłyszenie wielu niecodziennych połączeń – podczas wydarzenia zagra między innymi Mary Halvorson, wirtuozka gitary elektrycznej, która zaprezentuje utwór przygotowany specjalnie na festiwal i wykonywany ze wsparciem orkiestry smyczkowej oraz elektroniki, a także performatywny program muzyczny o miłości – od Fukuoki, przez Luciera, aż po Korę. Małym przedsmakiem listopadowego wydarzenia będzie koncert 20 października, zaplanowany z okazji 50-lecia Studia Muzyki Elektroakustycznej Akademii Muzycznej w Krakowie.
Listopad to również czas na wydarzenie zorganizowane, by docenić specjalistów, o których rzadko się wspomina, choć bez nich wykonawcy nie mogliby święcić swoich triumfów – chodzi o Soundedit w Łodzi, czyli imprezę honorującą pracę producentów muzycznych i realizatorów dźwięku. Pierwszego dnia festiwalu wystąpi Blixa Bargeld, założyciel i wokalista zespołu Einstürzende Neubauten. 12 listopada odbędzie się za to gala wręczenia Nagrody Człowiek ze Złotym Uchem, którą w tym roku otrzymają między innymi wspomniany Bargeld oraz Hania Rani. Tego wieczoru czeka nas także koncert Rani oraz muzykę Grzegorza Ciechowskiego w wykonaniu duetu Bolewski & Tubis. W programie nie zabraknie wydarzenia dla dzieci – to koncert muzyki Karima Martusewicza, skomponowanej do serialu Kuba i Śruba.
Ten sam listopadowy weekend (11–12.11) to również pierwsza edycja gdańskiego festiwalu Inside Seaside, który ma się stać prawdziwym świętem muzyki alternatywnej. Wystąpią tu między innymi Milky Chance, Nils Frahm, Nothing But Thieves i Tom Odell, a także Brodka i Trupa Trupa. Ciekawym dodatkiem do koncertów będą pokazy filmów: zarówno najnowszych, w których muzyka odgrywa znaczącą rolę – Imago i Chłopi, jak i poświęconych biografiom muzyków, na przykład PJ Harvey. A Dog Called Money oraz Zappa.
Kolejny tydzień (17–25.11) warto z kolei spędzić w Warszawie na koncertach poświęconych muzyce Europy Środkowo-Wschodniej podczas festiwalu Eufonie. Tym razem motywem przewodnim będą tradycje ludowe. Już drugiego dnia festiwalu usłyszymy niezwykły koncert Łukasza L.U.C.a Rostkowskiego z muzyką do filmu Chłopi, na którym pojawią się m.in.takie instrumenty ludowe jak suka biłgorajska, fidel płocka, lira korbowa czy dudy. Poza tym usłyszymy muzykę chóralną z Armenii, węgierski folklor i Symfonię Ukraińską Mykhaiła Kałaczewskiego.
W tym czasie (17–26.11) zaprosimy również na Jazztopad, czyli dwudziestą edycję wrocławskiego święta jazzu. Wydarzenie rozpocznie się od koncertu poświęconego Wayne’owi Shorterowi. W programie festiwalu poza tym między innymi koncert Craiga Taborna i Lutosławski Quartet, występ zespołu /KRY z Wiednia czy solowy koncert Avy Mendozy. A na zamknięcie czeka nas muzyka w wykonaniu Charlesa Lloyda – z okazji osiemdziesiątych piątych urodzin saksofonista wystąpi wraz ze swoim trio. W ramach wydarzenia będzie też czas na muzyczną medytację w wykonaniu Marty Warelis i Franka Rosaly’ego, a także atrakcje dla najmłodszych: koncerty dla dzieci (Dawno temu w Orleanie) oraz koncerty edukacyjne dla młodzieży (Od Nowego Orleanu do Nowego Jorku).
Oprócz tego polecamy muzyczny cykl Muzyka Kinowa w nowej siedzibie Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku. Koncertem inaugurującym było wydarzenie, które skupiło muzyków wykonujących utwory legendy muzyki lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, czyli Andrzeja Korzyńskiego. Kolejne koncerty odbędą się kolejno 28 października, kiedy to muzykę filmową polskich kompozytorów zagra Bastarda Trio, oraz 1 grudnia – wtedy posłuchamy na żywo ścieżki dźwiękowej serialu Miasteczko Twin Peaks w wykonaniu The Roadhouse Band.
Kiedy mówimy o cyklach muzycznych w zaprzyjaźnionych z nami miejscach, nie sposób nie wspomnieć o wydarzeniach w warszawskim Barze Studio. Należy do nich seria Marcin Masecki spotyka się z innymi ludźmi, czyli, jak piszą sami organizatorzy, „kameralne spotkania Marcina Maseckiego z muzykami, z którymi zawsze chciał zagrać, a jeszcze nie miał okazji”. 17 października posłuchamy jego duetu z Benjaminem Glorieux, grającym na wiolonczeli, 15 listopada z perkusistą Attilą Gyárfásem, a 21 grudnia z Doronem Sherwinem, który gra na instrumencie dętym zwanym cynkiem.
W 2023 roku czeka nas jeszcze jeden duży koncert wielkiej gwiazdy muzycznej, która w Polsce ostatni raz zagrała ponad dziesięć lat temu – 18 listopada w Tauron Arenie w Krakowie wystąpi Björk, a wszystko to w ramach swojej trasy zatytułowanej cornucopia. Możemy spodziewać się wspaniałego widowiska – to będzie prawdziwy „róg obfitości”: na ekranach zobaczymy wizualizacje autorstwa między innymi Tobiasa Gremmlera, za to na scenie wraz z artystką pojawią się fleciści, klarneciści czy harfistka, ale i muzycy grający na instrumentach wykonanych na zamówienie.
Różnorodnie
Literatura, sprawy społeczne, zdrowie, nauka i technologia.
W najbliższy weekend (14–15.10) zapraszamy Was na piątą edycję Konferencji Sekson, poświęconej seksualności i rodzicielstwu osób z niepełnosprawnością ruchową. W tym roku tematem przewodnim są bliskość i relacje, a w programie między innymi rozmowy oraz wystąpienia z udziałem takich osób jak Wojtek i Agata Sawiccy (znani jako Life on Wheelz), Jan Mela, Aleksandra Popławska, Paulina Mikuła i Karolina Kosecka (współzałożycielka 2119 – protestu osób z niepełnosprawnościami i osób opiekuńczych). Spotkania odbędą się w Warszawie (obowiązuje już tylko lista rezerwowa), ale istnieje również możliwość uczestniczenia w Seksonie w wersji online. Przed wydarzeniem koniecznie przeczytajcie rozmowę nawiązującą do jednego z wątków poruszanych podczas wydarzenia, którą przeprowadziła na łamach „Pisma” Katarzyna Kazimierowska w ramach swojego cyklu Strategie przetrwania.
W sobotę w Gdańsku rozpoczyna się natomiast All About Freedom Festival (14–21.10). To siedemnasta edycja wydarzenia, które poświęcone jest tak bliskiej temu miastu wolności. W tym roku oprócz filmów (wśród nich najnowszy dokument Wima Wendersa Anselm, nagradzane Imago i Siostrzeństwo świętej sauny, a także thriller Jessiki Hausner Club Zero) będzie też okazja do spotkań (weekendowych śniadań w przestrzeni Europejskiego Centrum Solidarności) i rozmów (seminarium Miasto opiekuńcze). Nie zabraknie również wątku muzycznego – po projekcji filmu Pieśń wielorybów organizatorzy zapraszają do ogrodu zimowego ECS-u, gdzie zrelaksujecie się na miękkich poduszkach, wsłuchując się w muzykę wiolonczelistek Zofii Elwart i Barbary Misiewicz.
Połowa października (18–19.10) to także święto technologii i okazja do spotkania (jak mówią organizatorzy) ze światowej klasy liderami i liderkami z wizją, czyli Masters&Robots. Hasłem tegorocznej edycji jest „What matters?”. Rozmowy i prezentacje odbędą się w kilku blokach poświęconych „temu, co ma znaczenie”: ludzie, technologia, człowiek jako jednostka i zieleń. Na scenie zobaczymy między innymi Scotta Gallowaya, doktora Jana Rosenowa, Monicę Parker i Aubreya de Greya. Konferencja odbędzie na żywo w Warszawie, istnieje jednak możliwość uczestniczenia w prelekcjach online. Z gościnią zeszłorocznej edycji, Amy Webb, o dzieciach modyfikowanych genetycznie rozmawiała w podcaście Jak naprawić przyszłość? nasza redakcyjna koleżanka, Barbara Sowa – koniecznie posłuchajcie!
W listopadzie (10–17.11) warto z kolei wybrać się do Wrocławia na spotkanie, które jest prawdziwą przestrzenią dialogu kobiet, czyli Feminatywę. Wydarzenie rozpocznie rozmowa Sekretne życie dziewczynek o doświadczeniu dziewczyńskości i stereotypie dziewczynki z udziałem między innymi Weroniki Murek, następnego dnia będzie okazja do zastanowienia się nad miastem, nad geografią feministyczną i równościowym budowaniu tkanki miejskiej (to spotkanie poprowadzi redaktorka i autorka „Pisma” Zuzanna Kowalczyk, a my zachęcamy do przeczytania naszego tekstu o Wiedniu). Kolejne dni to rozmowy o kobietach nauki, o problemach kobiet wykonujących pracę opiekuńczą, o kobietach dojrzałych, o tych bez domów, a także aktywistkach walczących o sprawy klimatu.
Dobre miejsca
Zaprzyjaźnione instytucje kultury.
A jeśli szukacie dobrych miejsc, adresów, pod którymi z dużym prawdopodobieństwem odbywają się ciekawe wydarzenia – inspirujące spotkania autorskie, rozmowy o literaturze, warsztaty, spacery tematyczne, wystawy i inne inicjatywy, które bliskie są tematom podejmowanym przez nas w „Piśmie”, wpiszcie na swoją listę obserwowanych zaprzyjaźnione z nami miejsca (my jeszcze nieraz będziemy o nich przypominać, ale warto mieć ją w pogotowiu, niczym jeden z elementów kulturalnej apteczki).
W Trójmieście na pewno warto zajść do Kunsztu Wodnego – nowej siedziby Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku, w Sopocie prężnie działa Goyki 3 Art Inkubator. W Bydgoszczy na centrum nauki i kultury wyrastają Młyny Rothera. We Wrocławiu najważniejsze literackie miejsce to z pewnością Klub Proza Wrocławskiego Domu Literatury, a w Lublinie koniecznie spójrzcie na program wydarzeń organizowanych przez Warsztaty Kultury. W Warszawie nasze zaprzyjaźnione miejsca to Muzeum Sztuki Nowoczesnej (na chwilę przed przeprowadzką do nowej siedziby), Muzeum Warszawy, Staromiejski Dom Kultury wraz z Galerią Promocyjną i oczywiście STUDIO teatrgaleria.
A jeśli w jesienne wieczory wolicie jednak zostać w domu, polecamy mniej oczywiste platformy streamingowe i VOD: miejsce z prawdziwymi, zrekonstruowanymi perełkami polskiego kina, czyli 35mm.online, platforma filmów LGBT+, na której co tydzień znajdziecie premierowe obrazy: outfilm.pl, oraz niezawodne centrum dokumentów vod.mdag.pl, a także nowehoryzonty.pl/vod, gdzie zapoznacie się z filmami znanymi z festiwalu Nowe Horyzonty, ale również American Film Festival i Młodych Horyzontów. Zachęcamy Was również do odkrywania sztuki na artsandculture.google.com.
Fot.: materiały prasowe
Co na temat „Pisma” mówi Sylwia Chutnik? – dowiedz się więcej.
Jeśli organizujesz wydarzenie, które może zainteresować naszych czytelników i czytelniczki, napisz do nas na [email protected]. Może ukaże się w jednym z kolejnych naszych zestawień?