Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
Można właściwie powiedzieć, że ceną, jaką płaci Murzyn za przyznanie mu prawa do mówienia, jest – w dłuższej perspektywie – odkrycie, iż nie ma o czym mówić.
– James Baldwin
Oto przełom wydawniczy – a przynajmniej trend. W 2019 roku, wraz z ukazaniem się Zapisków syna tego kraju Jamesa Baldwina – znanego amerykańskiego eseisty, powieściopisarza i dramatopisarza – w tłumaczeniu Mikołaja Denderskiego, polscy wydawcy zainteresowali się czymś, co na Zachodzie nazywane było (i prawdopodobnie wciąż jest) literaturą rasową lub „murzyńską”. (Gdy w 1956 roku Baldwin przywiózł z Paryża Mojego Giovanniego – który miał stać się jedną z jego najbardziej znanych powieści – wydawcy ostrzegali go, jako „młodego, murzyńskiego pisarza”, przed publikowaniem książki tak odważnie poruszającej temat homoseksualizmu). W ciągu dwóch ostatnich lat w Wydawnictwie Poznańskim doczekały się publikacji aż trzy książki Toni Morrison, w tym debiut sprzed ponad półwiecza – Najbardziej niebieskie oko i nowe tłumaczenie najsłynniejszej bodaj powieści noblistki – Umiłowanej . Podobny los spotkał brytyjską pisarkę Bernardine Evaristo , która debiutowała w 1994 roku, ale pierwsze tłumaczenie jej powieści na język polski ukazało się dwadzieścia siedem lat później. Właśnie wydano u nas jej trzecią książkę: Mr Loverman .
Dalej: Czarna skóra, białe maski Frantza Fanona, jeden z kamieni węgielnych ruchu antykolonialnego, czekała prawie siedem dekad na publikację w Polsce. Angela Davis i jej niezbędna dla współczesnego czarnego feminizmu oraz w ogóle zrozumienia relacji między rasą, płcią a klasą społeczną Kobiety, rasa, klasa z 1981 roku – została wydana w zeszłym roku przez Karakter. Pierwsza część autobiografii Mayi Angelou, Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak , doczekała się wznowienia. Esej Między światem a mną Ta-Nehisi Coatesa (nazywany czasem współczesną wersją Następnym razem pożar Baldwina) ukazał się w 2021 roku. Abdulrazak Gurnah musiał, co prawda, zostać laureatem literackiej Nagrody Nobla, aby doczekać się polskiego tłumaczenia, ale jego Raj właśnie pojawił się w księgarniach, a zaraz po Noblu – jego debiut: Powróceni .
Mało? Nagłe zainteresowanie czarnym pisarstwem nie ominęło również debiutantki – w czerwcu 2023 roku polski czytelnik dostał do rąk Przyjęcie Natashy Brown. Jeśli wziąć pod uwagę także Afropejczyków. Zapiski z czarnej Europy Johny’ego Pittsa czy rodzimą Odejdź . Rzecz o polskim rasizmie Agnieszki …