Marzenia o długowieczności nie są charakterystyczne dla współczesności, ale bez wątpienia dysponujemy dziś nieporównywalnie większym niż kiedykolwiek zestawem narzędzi, by ziszczać je w coraz szybszym tempie.
Wersja audio
Czy jednak jesteśmy gotowi na to, jakie konsekwencje – demograficzne, społeczne, infrastrukturalne, emocjonalne – może przynieść dalsze wydłużanie ludzkiego życia?
Czy w obliczu wiedzy o zmianach klimatu, rosnących nierównościach społecznych, przeludnieniu i wyczerpywaniu się naturalnych zasobów Ziemi inwestowanie w długowieczność nie jest przejawem pokoleniowego egoizmu?
Obejrzyj transmisję z wydarzenia:
TUTAJ możesz obejrzeć transmisję na pełnym ekranie.
Co jest tu właściwie celem – odsuwanie nieuniknionego końca czy wydłużanie naszej sprawności, tak by uczynić starość bardziej godną? A jeśli to drugie, trzeba zadać pytanie: jak właściwie rozumiemy „dobre życie”? I czy właśnie długowieczność może nam je zapewnić? O tym wszystkim rozmawialiśmy podczas styczniowej Premiery Pisma.
Marząc o długowieczności, niekoniecznie mówimy o życiu długim, a sprawnym i sprawczym – tak główną ideę styczniowej premiery podsumowała Zuzanna Kowalczyk, debiutująca w roli prowadzącej. Spotkanie rozpoczęła od przytoczenia cytatu z Portretu Doriana Graya, a rozmówcy, podobnie jak bohaterowie powieści Wilda, zastanawiali się, na ile nasz stosunek do starości jest uwarunkowany aktualną życiową perspektywą. – Starość jest zjawiskiem relatywnym. – przypominał prof. Piotr Błędowski – Wiek przestaje już wyznaczać role społeczne. Dwie osoby w tym samym wieku nie muszą być tak samo zaawansowane biologicznie. Mamy różne granice i wiele zależy od tego, jak do starości się nastawiamy.
O filozoficzne podejście do dyskusji zadbała druga rozmówczyni. – Nie ma pozaegoistycznego uzasadnienia tego, dlaczego pragniemy długiego życia – mówiła dr. Karolina Lewestam. – Pragnienie odsunięcia od siebie śmierci to ekstremalny przykład ucieczki od konieczności. Gdy sama zbliżam się ku starości, zaczynam widzieć granice swojej kontroli i przestaję czuć gniew, że tej kontroli nie mam. Być może starzenie się czyni ze mnie konserwatystkę – tym znamieniem konserwatyzmu będzie myślenie o człowieku jako o kimś pokornym wobec losu, który jest mu nadany. Dlatego czuję sprzeciw, słysząc o człowieku, który całe życie poświęca temu, by je przedłużyć. Wydaje mi się to brakiem pokory.
O tym, że starość nie musi malować się w ciemnych barwach, przypominał prof. Błędowski.
– Mamy jednostronny, stereotypowy obraz starości: starość to słabość, to choroba, niesprawność, porażka. Tymczasem, skoro osób starszych jest coraz więcej, to musi być to grupa zróżnicowana. Trzeba inwestować w te osoby. Jeśli przybywa nam 6-7 lat życia, to nie w okresie młodości, a część z nich to czas, gdy wciąż jesteśmy w miarę sprawni – wyjaśniał z optymizmem. Najlepszym podsumowaniem rozmowy okazał się być kilkukrotnie przytaczany aforyzm: „Wszyscy chcą długo żyć, ale nikt nie chce być stary”, który, choć liczy 180 lat, wciąż wydaje się aktualny.
W rozmowie wzięli udział:
Prof. Piotr Błędowski – ekonomista, polityk społeczny i gerontolog. Wykłada w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Wieloletni prezes i członek zarządu Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego. Zajmuje się m.in. badaniem sytuacji życiowej osób starszych oraz organizacją i finansowaniem usług dla seniorów i osób niesamodzielnych.
Dr. Karolina Lewestam – etyczka, dziennikarka i redaktorka, członkini redakcji „Pisma”. Obroniła doktorat z filozofii na Uniwersytecie Bostońskim. Wielokrotnie nominowana do nagrody Grand Press w kategorii „Publicystyka”. W 2021 roku opublikowano jej debiut prozatorski Mała Księżniczka, a w 2022 roku wydała zbiór esejów Pasterze smoków. Obecnie pracuje m.in. nad publikacją dotyczącą starzenia się kobiet, która ukaże się nakładem Wydawnictwa Czarne.
Debatę poprowadziła Zuzanna Kowalczyk, redaktorka prowadząca w „Piśmie”, dziennikarka, kulturoznawczyni, autorka esejów i podcastów.
Premiera Pisma to cykl rozmów poświęconych przewodniemu tematowi wydania magazynu. Zapraszamy do debaty ekspertów i ekspertki z różnych światów i pokoleń. Na magazynpismo.pl udostępniamy transmisję na żywo z rozmowy. A tydzień po każdej debacie publikujemy podcast w kanałach Pisma do słuchania.
Więcej rozmów z cyklu znajdziecie TUTAJ.
