Zuzana Čaputová. Słowacka Erin Brockovich

Zuzana Čaputová jest najmłodszą kobietą w historii świata, która objęła urząd szefa państwa, i pierwszą kobietą w fotelu prezydenckim w Grupie Wyszehradzkiej, bloku łączącym Czechy, Polskę, Słowację i Węgry – kraje Europy Środkowej, bardzo konserwatywne i zdominowane przez mężczyzn, zwłaszcza w polityce i biznesie. Te dwa światy wyjątkowo niebezpiecznie na Słowacji się przenikają.

Nowa rola Čaputovej już na poziomie języka wywołuje rewolucję, gdyż w polskim edytorze tekstu słowo prezydentka – istniejące przecież w słownikach słowackim i czeskim ( prezidentka ) oraz słowotwórczo dopuszczalne w każdym języku słowiańskim – autokorekta podkreśla na czerwono i uznaje za błąd.

Ale to nie jest błąd ani przypadek. Zuzana Čaputová objęła urząd 15 czerwca w konsekwencji rewolucji, która trwa na Słowacji od zimy 2018 roku. Zastała kraj podzielony, osłabiony, w połowie nastawiony przeciw niej. I zdaje się być zdeterminowana, by go uporządkować.

Dla Słowacji – kraju, wydawałoby się, dojrzałego, od 2008 roku posługującego się euro i mocno osadzonego w strukturach Unii Europejskiej – 2018 był rokiem pełnym dramatycznych wydarzeń i niepewności. Pod koniec lutego policja znalazła ciała zastrzelonych dziennikarza śledczego Jána Kuciaka oraz jego narzeczonej Martiny Kušnírovej. Zabójstwo młodych ludzi wstrząsnęło opinią publiczną, jednocześnie ukazało słabość państwa i obnażyło splot zorganizowanej przestępczości, biznesu i polityki.  

Nowa rola Čaputovej już na poziomie języka wywołuje rewolucję, gdyż w polskim edytorze tekstu słowo prezydentka podkreślane jest na czerwono i uznawane za błąd.

Po tym morderstwie Słowacja znalazła się w odmiennej rzeczywistości – z pozycji rozwiniętego państwa Europy Środkowej z dnia na dzień spadła do ligi krajów niepotrafiących zapewnić podstawowych swobód demokratycznych, w tym wolności prasy i bezpieczeństwa obywateli. Wcześniej, owszem, po cichu mówiło się o dysfunkcjach, sygnalizowali je aktywiści i raportowały organizacje międzynarodowe. Ale szczegóły przenikania się różnych sfer dla większości obywateli pozostawały sekretem i pisali o nich tylko najodważniejsi. Kuciak za swą odwagę zapłacił życiem.  

Sprawy, które poruszał dwudziestosiedmioletni dziennikarz, dotyczyły opiewających na miliony …