Podnieś ręce do góry – mówi Ana, a ja się cieszę, że geometryczne awatary, które właśnie nas reprezentują, nie oddają jeszcze mimiki twarzy. Gdyby tak było, lewitujący, pomarańczowo-niebieski robot, który chwilowo odgrywa rolę alter ego Any, rozpoznałby moją konsternację – moją, czyli zawieszonej w powietrzu różowej sprężyny, z unoszącą się nad spiralnym ciałem głową.

Dostęp online

Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Kup

Wykonuję polecenie nieśmiało, niepewna, co mnie spotka, naciskam wskazane przez Anę przyciski. Aż zauważam, że mój awatar – a wraz z nim tak jakby i ja – unosimy się do góry wzdłuż kilkunastometrowej rzeźby. – Sterujesz lotem rękami, o tak – awatar Any zaczyna kreślić w cyfrowym „powietrzu” ósemki, po czym wlatuje w środek potężnej, wielobarwnej instalacji. – Tylko uważaj na błędnik, może ci się zakręcić w głowie.

Specjalistka od sztuki cyfrowej

Rzeźba, w którą miałam okazję „wlecieć” i obejrzeć dosłownie z każdej strony, to Devalaya Rupanam (2020), w sanskrycie Świątynia Wszelkiego Rodzaju Kształtów , autorstwa Kevina Macka. Praca ta ma swój konkretny cyfrowy adres – znajduje się w Museum of Other Realities (w wolnym tłumaczeniu Muzeum Innych Rzeczywistości), czyli w wirtualnej galerii, w której zgromadzono kolekcję VR-owej sztuki [VR – virtual reality , rzeczywistość wirtualna].

Współtwórczynią tej i wielu innych wystaw dostępnych w wirtualnej rzeczywistości jest Ana Brzezińska – jedna z najbardziej uznanych na świecie specjalistek od sztuki cyfrowej, obecnie kuratorka odpowiedzialna za program immersyjny (a zatem związany z interaktywnymi działaniami artystycznymi, prowadzonymi w rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości) w ramach festiwalu Tribeca, jednej z największych imprez kulturalnych na świecie, która co roku odbywa się w Nowym Jorku.

Ana Brzezińska

Kuratorka programu immersyjnego na festiwalu Tribeca, ekspertka ds. VR, producentka doświadczeń i wystaw w wirtualnej rzeczywistości, dokumentalistka. Wcześniej szefowa Kaleidoscope – amerykańsko–francuskiego studia zajmującego się produkcją immersyjną.

We wcześniejszej pracy, jako szefowa Kaleidoscope, amerykańsko-francuskiego studia zajmującego się produkcją immersyjną, Ana stworzyła między innymi jedną z największych wystaw sztuki w wirtualnej rzeczywistości (w ramach Cannes XR, czyli programu artystycznego poświęconego technologiom immersyjnym, realizowanego podczas branżowych targów towarzyszących festiwalowi filmowemu), pierwszy wirtualny pokaz mody czy pierwszą narodową kolekcję brytyjskiej sztuki immersyjnej (wyprodukowaną przez Digital Catapult/UKRI).

Studio, które współtworzyła Ana, wyprodukowało też wiele wirtualnych doświadczeń, takich jak Battlescar (seria krótkometrażowych filmów VR z Rosario Dawson, polegająca na zanurzeniu się w punkowy świat nowojorskich nastolatków z lat 70.), Evolver (zbiorowe doświadczenie wirtualnej rzeczywistości współprodukowane przez Terrence’a Malicka i Edwarda Pressmana, które przenosi odbiorców do środka ciała po to, by śledzić przepływ tlenu przez ludzki ekosystem) czy Spheres: Songs of Spacetime (stworzone przez Elizę McNitt, a wyprodukowane przez Darrena Aronofsky’ego, które zabiera odbiorcę w podróż w kosmos i słyszalne tam dźwięki, z Jessicą Chastain w roli głównej).

Na tym tle fakt, że Ana współtworzyła wystawy w Muzeum Innych Rzeczywistości, jawi się jako zaledwie kolejny kamyczek w imponującej kolekcji, która pomimo swojego …