Stojąca, cuchnąca woda, odsłonięte dno, 5 milionów martwych ryb i 420 zniszczonych gniazd ptaków. To efekt zatrzymywania i spuszczania wody na tamie we Włocławku w 2018 roku. Od wybudowania tamtejszej elektrowni wodnej (w latach 1962–1970) na odcinku 58 kilometrów Wisła jest sztucznym, pełnym osadów zbiornikiem, nad którym unoszą się chmary ochotek – owadów podobnych do komarów. Stopień we Włocławku – budowla składająca się z zapory, spiętrzającego wodę jazu, elektrowni wodnej, śluzy żeglugowej i przepławki dla ryb – jest pierwszym i do tej pory jedynym z zaplanowanych jeszcze w 1957 roku ośmiu stopni w dolnym odcinku Wisły. Kaskada miała przede wszystkim produkować energię elektryczną, ale też tworzyć międzynarodową drogę wodną i pełnić funkcje retencyjne.
Włocławek ma już pół wieku i zaczyna się starzeć. Na zaporę działają zbyt duże siły nacisku wody wynikające z większej różnicy poziomów przed i za nią (14 metrów), niż przewidywały projekty (11 metrów). Nikt po prostu nie zakładał, że stopień będzie działał samodzielnie. Ponadto doszło do erozji dennej poniżej zapory – spadająca woda pozbawiona materiału skalnego i organicznego zatrzymywanego przez zaporę pogłębiła dno o 3 metry – co zaczęło zagrażać stabilności całej konstrukcji. Aby poprawić bezpieczeństwo, stopień został wyremontowany w 2015 roku, jednak warszawski Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej stwierdził, że nie zlikwidowano problemu niskiego poziomu wody za zaporą i …
Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.
Dostęp do tego materiału mógłby kosztować 8,99 zł. My jednak w tej cenie dajemy Ci miesięczną subskrypcję wszystkich naszych treści. Czytaj i słuchaj do woli. Zostaniesz z nami na dłużej?
Małgorzata Smolak –(ur. 1977), prawniczka specjalizująca się w prawie ochrony środowiska i prawie energetycznym. W ramach projektu Save the Blue Heart of Europe przeciwdziała zabudowie dzikich rzek na Bałkanach elektrowniami wodnymi.
Artykuł ukazał się w majowym numerze miesięcznika „Pismo. Magazyn opinii” (5/2021) pod tytułem Narodowe lanie wody.