Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Wokół książek

Gdzie się ukryły morderczynie?

To rzadki gatunek postaci literackich. Kobiety zdecydowanie częściej są ofiarami fikcyjnych zbrodni niż osobami, które wysyłają na tamten świat. Bo opis umysłu zabójczyni jest wyzwaniem, proste schematy psychologiczne przestają działać, a konwencjonalna waga dobra i zła zaczyna szaleć.
rysunek PAWEŁ SMARDZEWSKI
POSŁUCHAJ

Rok 2023 miał niekwestionowaną królową. Gdzie się nie obejrzeć, wyskakiwała głowa Barbie z przyklejonym uśmiechem lub grymasem egzystencjalnego bólu. Barbie nie tylko była wszędzie, lecz także była interpretowana na wszelkie sposoby: jako ikona mody, produkt patriarchatu, maszynka do zarabiania pieniędzy albo rewolucjonistka, odkrywczyni i przywódczyni. Przekonywano, że nie jest wcale tak konserwatywna, jak ją malują. Wszak są lalki lekarki, astronautki, podróżniczki, naukowczynie i pisarki. Są lalki queerowe , superbohaterskie, czarne i z bielactwem. Plastikowa Barbie dostała misję uwrażliwiania małych dziewczynek na inność, a Barbie z filmu Grety Gerwig na swój różowy sposób walczy z patriarchatem.

Na tym wywrotowość tej postaci się kończy. Jest granica, której Barbie nie przekroczy. Nawet we śnie nie uśmierci Kena ani tym bardziej szefów firmy Mattel. Ech, co to by była za puenta, gdyby Margot Robbie z uśmiechem Meduzy zrobiła temu bractwu jesień średniowiecza. To jednak nie nastąpi ani w  sequelu , ani w  spin-offie . Niewinność Barbie, pilnie strzeżonego przez prawników znaku towarowego, jest wieczna. Nie splami jej piętno zabójczyni, białej kruczycy w popkulturowej menażerii dewiantów. Kogoś teoretycznie możliwego (patrz: rola Carey Mulligan w filmie Obiecuj ą ca. M ł oda. Kobieta z 2020 roku), ale zbyt kłopotliwego w świecie, który wydaje wyrok, zanim dobrze zapozna się z sądzonym przypadkiem.

To prawda, że częściej zabijają mężczyźni. Ledwie co dziesiąty sprawca morderstwa to kobieta. Choć w ostatnich dekadach wzrósł ogólny odsetek zbrodni popełnianych przez kobiety, spadła liczba seryjnych morderczyń. W latach 90. powstała baza Radford University i Florida Gulf Coast University, gromadząca aktualne i historyczne dane o seryjnych mordercach z całego świata (określanych za definicją FBI z 2005 roku jako sprawcy przynajmniej dwóch zabójstw w trakcie dwóch osobnych wydarzeń).

Jeszcze do lat 30. XX wieku około jedną trzecią ujawnionych seryjnych morderców stanowiły kobiety, ten udział gwałtownie spadł po drugiej wojnie światowej, a w obecnej dekadzie wynosi ledwie 2 procent. W całej bazie (obejmującej udokumentowane sprawy sprzed roku 1900) …

Aby przeczytać ten artykuł do końca, zaloguj się lub skorzystaj z oferty.

W „Piśmie” bierzemy odpowiedzialność za słowo.

Każdy tekst przed publikacją przechodzi wielostopniowy proces redakcji i fact-checkingu. To wymaga czasu i pracy całego zespołu. Dołącz do społeczności „Pisma”. Zamów dostęp online. Istniejemy dzięki osobom takim jak Ty.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OSOBA OTRZYMA DOSTĘP DO MATERIAŁU PISMA.

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00