Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.


Czytaj i słuchaj bez ograniczeń. Zaloguj się lub skorzystaj z naszej oferty

Esej Kultura

Kiedyś stojak, dzisiaj stand-up. Polski humor z wąsem

Amerykański humor zainstalowano w Polsce równie brutalnie i bezmyślnie co kapitalizm. Straciliśmy całe lata na żarty, które niczego nas nie nauczyły.
Rysunki Ewa Kielska
POSŁUCHAJ

W emitowanym przez HBO w latach 2004–2006 serialu Deadwood Al Swearengen, sutener i spryciarz grany przez Iana McShane’a, ponad trzysta razy wypowiada słowo cocksucker , które w najdelikatniejszej formie możemy przełożyć jako „lachociąg”. Z kolei fuck w ciągu trzech sezonów słyszymy z ekranu zawrotne 2980 razy, co daje 1,56 FNM (fucka na minutę). Swoboda, z jaką twórcy serialu potraktowali język, oraz stylistyczna bezpruderyjność nie zostały im zagwarantowane pierwszą poprawką do konstytucji i zabezpieczone przelewami abonentów, lecz były efektem lat pracy i walki o wolność słowa, jaką stoczyli amerykańscy komicy.  

Kiedy w Ameryce, przesuwano granice tego, co publicznie dopuszczalne, w Polsce Starsi Panowie tęsknili za międzywojniem i śpiewali piosenki o herbatce i randkach.

Nieco ponad czterdzieści lat przed premierą pierwszego odcinka Deadwood , 4 października 1961 roku w San Francisco, Lenny Bruce został po raz pierwszy aresztowany za obsceniczność i publiczne użycie w trakcie występu słowa cocksucker . I chociaż tym razem go uniewinniono, zła sława ciągnęła się za nim, rujnując jego karierę. Jeśli już jakiś klub był na tyle śmiały, żeby zaprosić kontrowersyjnego komika, razem z nim pojawiali się mundurowi, gotowi go zwinąć ze sceny chwilę po usłyszeniu jednego z dziewięciu słów: w występie z 1966 roku Bruce ułożył je w porządku alfabetycznym: ass , balls , cocksucker , cunt , fuck , motherfucker , piss , shit i tits .  

 


kiedy lenny bruce deprawował Amerykę, przesuwał granice tego, co publicznie dopuszczalne, i kładł podwaliny pod nowy, ekshibicjonistyczny humor, w Polsce Starsi Panowie tęsknili za międzywojniem i śpiewali piosenki o herbatce i randkach. Bez całej historii, jaką ma za sobą amerykańska sztuka opowiadania żartów na stojąco, bez charyzmatycznych i innowacyjnych ojców założycieli jesteśmy skazani na imitatorów i …

Chcesz przeczytać do końca? Wykup dostęp online

Zapewnij sobie dostęp do ulubionych tekstów, nagrań audio, a także miesięcznika w wersji na czytniki.

Wykup dostęp online

Esej ukazał się w sierpniowym numerze miesięcznika "Pismo. Magazyn opinii" (08/2019) pod tytułem Dlaczego Polak nie umie śmiesznie stać.

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

Newsletter

Pismo na bieżąco

Nie przegap najnowszego numeru Pisma i dodatkowych treści, jakie co miesiąc publikujemy online. Zapisz się na newsletter. Poinformujemy Cię o najnowszym numerze, podcastach i dodatkowych treściach w serwisie.

* pola obowiązkowe

SUBMIT

SPRAWDŹ SWOJĄ SKRZYNKĘ E-MAIL I POTWIERDŹ ZAPIS NA NEWSLETTER.

DZIĘKUJEMY! WKRÓTCE OTRZYMASZ NAJNOWSZE WYDANIE NASZEGO NEWSLETTERA.

Twoja rezygnacja z newslettera została zapisana.

WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z AKTYWNYM DOSTĘPEM ONLINE.

Zaloguj

ABY SIĘ ZAPISAĆ MUSISZ MIEĆ WYKUPIONY DOSTĘP ONLINE.

Sprawdź ofertę

-

-

-

  • -
ZAPISZ
USTAW PRĘDKOŚĆ ODTWARZANIA
0,75X
1,00X
1,25X
1,50X
00:00
50:00