Rzecz gustu, czyli subiektywny wybór wydarzeń kulturalnych, które zespół „Pisma” poleca Czytelniczkom i Czytelnikom w drugiej połowie maj 2024.
Maj to jak co roku wielkie święto otwartej kultury, czyli Noc Muzeów. Prawie wszystkie muzea i galerie otwierają swoje siedziby, organizują dodatkowe atrakcje, a my… stoimy w długich kolejkach. Tym razem nie przygotowaliśmy dla Was wyboru najciekawszych wydarzeń w ramach tej europejskiej inicjatywy, bo jeśli tylko zdecydujecie się tak spędzić najbliższe wieczory, na pewno macie już swoje typy albo po prostu zajdziecie tam, gdzie Was nogi poniosą. My chcemy zachęcić Was do odkrywania innych wydarzeń, w tym tygodniu mamy dla Was kilka festiwali (w tym również literackich), kameralne, lokalne spotkania, dużo dyskusji i oczywiście sporą dawkę filmów.
Sprawdźcie też, jakie sztuki teatralne końca sezonu warto zobaczyć, jakie wystawy odwiedzić i które książki przeczytać.
Masz przed sobą otwarty tekst, który udostępniamy w ramach promocji „Pisma”. Odkryj pozostałe treści z magazynu, także w wersji audio. Wykup prenumeratę lub dostęp online.
Zapraszamy!
Co robić w Łodzi?
Łódzki Dom Literatury i Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego zapraszają na festiwal translatorski Za słowo (17–19 maja). My szczególnie polecamy debatę o nowych przekładach literackiego kanonu (18 maja), przekładach polskiej poezji na języki obce, o fenomenie polskiej poezji za granicą i o roli tłumaczy w jej popularyzowaniu (19 maja), a także spotkanie autorskie z Krzysztofem Bartnickim, pisarzem i tłumaczem, laureatem Nagrody Literackiej Gdynia (19 maja).
Do 24 maja będzie też trwała dziesiąta edycja łódzkich Senioraliów, czyli wydarzeń skierowanych dla mieszkańców miasta powyżej sześćdziesiątego roku życia. My przede wszystkim polecamy atrakcje w EC1, na przykład zajęcia z goglami VR w Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej (17 i 24 maja) oraz wykład w Centrum Nauki i Techniki – Świat nie jest taki zły, czyli o tym, czy nasze wyobrażenia o świecie odbiegają od rzeczywistości i jak interpretować dane, aby nie wyciągać pochopnych wniosków (21 maja).
W dniach 21–26 maja Łódź zamieni się natomiast w stolicę (nie tylko) polskiego dizajnu, a to za sprawą osiemnastej już edycji Łódź Design Festival. Tym razem hasłem przewodnim jest „komfort” – organizatorzy chcą zaprosić nas do zastanowienia się, czym jest on w dzisiejszych czasach: czy to kwestia wygody fizycznej, a może dużo więcej? I również ważne pytanie obecnie: czy każdy może sobie pozwolić na komfort? My nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy na samym początku nie zaprosili Was do lektury dwóch Pismowych tekstów, które idealnie wprowadzą Was w ten temat: eseju Jakuba Szczęsnego o komforcie właśnie, a także tekstu Filipa Springera o życiu po komfortocenie. A jeśli chodzi o wydarzenia podczas samego festiwalu, polecamy Wam polską premierę filmu dokumentalnego Monobloc (21 maja), warsztaty dla dzieci Budujemy dostępne miasto (25 i 26 maja), panel dyskusyjny: Dlaczego komfort jest niebezpieczny? (25 maja). Nie może Was zabraknąć na widowni podczas sekcji Archiblok (26 maja), która, jak piszą organizatorzy: „powstała z potrzeby konfrontacji stanu architektury oraz otaczającej nas przestrzeni z jej twórcami, działaczami społecznymi, aktywistami miejskimi, krytykami oraz branżowymi ekspertami”. Po raz kolejny prowadzi ją Filip Springer, a tym razem do rozmów i prezentacji zaprosił Natalię Olszewską, Agatę Szydłowską, Pawła Grobelnego, Kaspra Jakubowskiego i Jana Mencwela.
ŁDF to także wystawy – zobaczcie wystawę pokonkursową Jak używać architektury, dwie ekspozycje związane z nowymi technologiami: Co branża kreatywna myśli o sztucznej inteligencji? oraz Nie_pokój. Koniecznie wybierzcie się również do Centralnego Muzeum Włókiennictwa na wystawę, której otwarcie towarzyszy ŁDF – Fenomen polskiego kilimu (23.05–18.08.2024).
Co robić w Warszawie?
17–19 maja to czas, w którym trwa niezwykłe wydarzenie – Festiwal Sztuki Kobiet PERSONA, poświęcony jak co roku jednej osobie. W tym roku jest nią Lidia Ostałowska, która zmarła w 2018 roku, a nazywana jest „reportażystką uważności”. Wydarzenie rozpocznie się od (z pewnością wzruszającej) rozmowy z dwójką jej przyjaciół, czyli Wojciechem Tochmanem i Magdaleną Kicińską. W sobotę zapraszamy na debatę w Faktycznym Domu Kultury z fotografkami i fotografami: Różni, Inni, Obcy? Jak dziś patrzymy na wykluczenie, w której weźmie udział między innymi znany Wam z „Pisma” Karol Grygoruk, a także na panel dyskusyjny Po co nam herstorie?. W niedzielę warto posłuchać rozmowy z Anną Cieplak, Sylwią Chutnik, Małgorzatą Nocuń i Ewą Winnicką: Reporterki. Inne spojrzenie. Festiwal Persona to również koncerty (Guest Julka + Live Band i Szklane oczy), a ponadto sobotnie słuchowisko na żywo Kobiece akwarele według Lidii Ostałowskiej z udziałem Jowity Budnik i Małgorzaty Zajączkowskiej i innych osób.
18 maja odbędzie się wielkie otwarcie kolejnej, dziesiątej edycji plenerowej inicjatywy Muzeum Powstania Warszawskiego, zatytułowanej Pokój na lato. Z tej okazji usłyszymy jubileuszowy koncert zespołu Mikromusic, który zaprosił do wspólnego występu również Julię Pietruchę i Miuosha. Wykonają z nimi swoje piosenki w nowych aranżacjach (ważne: wstęp na wydarzenie jest bezpłatny, jednak liczba osób jest ograniczona, co oznacza, że uczestniczyć będzie mogło tyle osób, ile pomieści zielona skarpa). Sprawdzajcie regularnie listę wydarzeń w tym miejscu w najbliższym czasie, które odbędą się pod hasłem „Pokój na czas niepokoju”. Czeka nas tu wiele atrakcji: koncerty, warsztaty, kulinarne spotkania i bardzo ciekawe debaty, wśród nich cykle spotkań „Już nigdy nie będzie takiego lata” (prowadzenie: Olga Drenda), „Łączę wyrazy” (prowadzenie: Mateusz Adamczyk), „Mity, w które uwierzyliśmy” (prowadzenie: Justyna Dżbik-Kluge), „Aj, to AI! by Techstorie” (prowadzenie: Sylwia Czubkowska i Joanna Sosnowska).
A jeśli w ten weekend zdecydujecie się wybrać na targi książki (VIVELO Targi Książki i Mediów na Stadionie Narodowym), polecamy, weźcie udział w spotkaniach z dwiema ambasadorkami „Pisma”, Joanną Gutral i Martą Niedźwiecką. Oba odbędą się w strefie #Psychologia x Festiwal Książki Psychologicznej. Rozmowę z Joanną Gutral Pułapki psychowashingu – jak sobie pomóc, nie dając oszukać? poprowadzi Magdalena Kicińska (18 maja o godzinie 13), a w niedzielę (19 maja o godzinie 13) będzie można spotkać tam Martę Niedźwiecką.
Jeśli zaś wolicie bardziej kameralne spotkania, zapraszamy na tydzień zrównoważonej, odpowiedzialnej, wielokulturowej mody Sustainable Fashion Week, współorganizowany przez Fundację Kraina: 21 maja w mokotowskiej Krainie odbędzie się rozmowa Moda i tożsamość, kolejnego dnia Moda i zdrowie psychiczne, a 23 maja w Elektrowni Powiśle Moda i odpowiedzialność. Wszystkie te spotkania poprowadzi Karolina Sulej.
Nie zapomnijcie również, że do 2 czerwca w Warszawie trwa rozpoczęta 6 maja akcja prezentująca poezję w miejscach publicznych, czyli Wiersze w mieście, tegoroczna edycja pod hasłem ZMIANY. Jej kuratorką jest Natalia Malek, poetka i laureatka Nagrody Literackiej GDYNIA. Na plakatach w kameralnych księgarniach i miejscach związanych z literaturą zobaczycie wiersze, które w jednej trzeciej zostały napisane w językach mniejszości narodowych i etnicznych, na przykład w baskijskim, katalońskim, kaszubskim, łemkowskim. A oprócz tego warto wziąć udział w wydarzeniach towarzyszących – 20 maja wybierzcie się na poetycko-didżejski performans Piotra Janickiego do Galerii Turnus, a 28 maja pójdźcie na spacer śladami cudów typowych, cudów ludowych i niedo-cudów po Starym Bródnie razem z Justyną Bargielską
Co robić w Poznaniu?
21–25 maja w Centrum Kultury Zamek odbędzie się Festiwal Fabuły. To kolejne wydarzenie literackie, gdzie spotkacie autorów i autorki, których twórczość na pewno znacie z niejednego numeru „Pisma”. Pierwszy dzień festiwalu będzie poświęcony debiutom, szczególnie zapraszamy Was na spotkanie Ale debiut! z Wiktorią Bieżuńską, Marcinem Oskarem Czarnikiem i Marią Halber, które poprowadzi Urszula Honek. Warto wybrać się również skorzystać z okazji poznania twórczości osób, które czekają jeszcze na swój debut – wybrać się na nocne czytanie studentek(ów) sztuki pisania Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Tu gościem specjalnym będzie Ivan Davydenko. Ciekawie zapowiada się rozmowa Komiks: „Proszę się przesunąć” z udziałem Bereniki Kołomyckiej, Filipa Myszkowskiego i Jacka Świdzińskiego (23 maja). 25 maja zapraszamy na spacer Od stacji do stacji, rzeczne książki, narracje i języki z Małgorzatą Lebdą i Rafałem Siderskim. A na koniec Strzał w dziesiątkę, czyli jubileuszowe spotkanie Poznańskiej Nagrody Literackiej, które poprowadzi nasza redaktorka naczelna Magdalena Kicińska, a jej gośćmi i gościnią będą Małgorzata Lebda, Łukasz Barys oraz Maciej Jakubowiak.
Co robić w Trójmieście?
Koniecznie wybierzcie się 19 maja do gdańskiego Instytutu Kultury Miejskiej na finał projektu narracyjnego Matki (z) morza, czyli czytanie performatywne chóru kobiet. Usłyszycie kilkudziesięcioosobowy chór kobiet czytający specjalnie dla niego napisany poemat Zanim skończy nam się człowiek. Za tekst i reżyserię odpowiada Rita Jankowska, a za muzykę – Maja Miro.
21 maja można odwiedzić sopocki Spatif, tym razem nie imprezowo, ale na dyskusję z Robertem Zawadą, którą poprowadzi filozofka Aga Ossowska (autorka bloga Matka Kurva Polka): Jak kochają mężczyźni?.
Następnego dnia (22 maja) warto przyjść do Goyki 2 Art Inkubatora na spotkanie z cyklu Regeneracja zmysłów.
24 maja w Nadbałtyckim Centrum Kultury w gdańskim Ratuszu Staromiejskim otwarta zostanie wystawa Kreatorzy: Tkanina z Pomorza, która potrwa do 28 lipca, a poświęcona jest procesom kulturotwórczym związanym z narodzinami haftu kaszubskiego i pomorskich dywanów rybackich. Zwróćcie uwagę na bogaty program wydarzeń wokół wystawy – już w pierwszą sobotę po otwarciu będzie można wziąć udział w warsztatach familijnych poświęconych haftowi krzyżykowemu, a także kilkudniowych warsztatach wiązania dywanów rybackich.
Na co wybrać się do kina?
Warto wykorzystać ten weekend na obejrzenie dokumentów podczas Millennium Docs Against Gravity (do 19.05) – spójrzcie jeszcze raz na nasze zeszłotygodniowe polecajki dotyczącego tego festiwalu. Od wtorku wydarzenie przeniesie się do online’u – pamiętajcie jednak, że w programie znajdzie się tylko część filmów, które możemy zobaczyć w kinach. MDAG to jednak nie tylko filmy – czy byliście w festiwalowej strefie VR, czyli MDAG Vision w warszawskim Muzeum Etnograficznym?
17 maja do kin wchodzi film Monster (reż. Hirokazu Koreeda) – zdobywca Złotej Palmy za najlepszy scenariusz (Yûji Sakamoto). To wielowymiarowy obraz o relacjach dzieci i dorosłych, o przemocy, niemocy, niezrozumieniu, ale też o empatii.
Zwróćcie uwagę również na film Powoli (reż. Marija Kavtaradze), który został nagrodzony w Sundance. Jak pisze dystrybutor: „to zmysłowa i prowokacyjna love story, jakiej jeszcze na ekranach nie było”.
Zdjęcia: materiały prasowe
Jeśli organizujesz wydarzenie, które może zainteresować naszych czytelników i czytelniczki, napisz do nas na [email protected]. Może ukaże się w jednym z kolejnych naszych zestawień?