Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
Architektoniczny Parnas znajduje się przy rozgrzebanej do imentu ulicy Gagarina w Warszawie. Żeby się tam dostać, lawiruję na rowerze w labiryncie drucianych ogrodzeń między koparkami, wywrotkami, pryzmami piachu i klnącymi na czym świat stoi robotnikami. Trwa właśnie budowa trasy tramwajowej do Wilanowa. Mimo chaosu i zgiełku budynek, do którego jadę, widoczny jest z daleka. To minimalistyczny, betonowy biurowiec z gustownie opracowaną, szklaną elewacją. Zostawiam rower i naciskam guzik domofonu.
Trzask głośnika, bzyczenie zamka – jestem w środku i otula mnie cisza. Surowe wnętrze z betonowymi ścianami, proste grafiki, kilka makiet budynków, dwa fotele, stolik, schody prowadzące na górę. Po chwili siedzę już w malutkim pokoju na ostatnim piętrze, ciesząc się widokiem na ustawione na dachu skrzynki z krzaczkami pomidorów. Przede mną Maciej Miłobędzki, współtwórca tego miejsca i działającej tu pracowni JEMS Architekci. Właśnie to biuro stoi za tak ikonicznymi projektami, jak skwer Hoovera w Warszawie, siedziba Agory, Hala Koszyki, Browary Warszawskie, poznańska Biblioteka Raczyńskich czy spektakularne katowickie Międzynarodowe Centrum Kongresowe.
Pracownia JEMS powstała w 1988 roku i dziś jest jednym z najbardziej uznanych biur architektonicznych w Polsce. Wielu studentów i studentek architektury marzy o pracy albo chociaż o stażu w nim. Przyjechałem tutaj, by w tym miejscu zadać nurtujące mnie pytanie. To z nim chodziłem od drzwi do drzwi, pracując nad cyklem tekstów dla „Pisma” poświęconych współczesnej architekturze i jej wpływowi na zmiany klimatu. Brzmi ono następująco: czy obecnie w architekturze dokonuje się jakiś przełom? To pytanie nie daje mi spokoju, być może dlatego, że sam chciałbym, aby odpowiedź na nie była twierdząca.
Wpływ budownictwa na planetę jest fundamentalny – poczynając od jego udziału w emisjach gazów cieplarnianych po wykorzystywanie zasobów, takich jak woda, piasek, energia czy metale ziem rzadkich. Człowiek zabudowuje coraz więcej terenów, co zagraża bioróżnorodności. Uświadomienie sobie tego wszystkiego powinno wymusić na nas zmianę myślenia o tym, co budujemy, po co, w jaki sposób, z jakich materiałów i jak tych budynków później używamy. Przemyślenie tych kwestii zmieniłoby podstawowe paradygmaty współczesnej architektury i jest niezbędne do ocalenia stabilności ziemskiego ekosystemu.
Próbowałem to udowodnić w poprzednich tekstach publikowanych w ramach tego cyklu. Jaskółek zmian szukałem w tym, co może się wyłonić z odbudowy Ukrainy, w sposobach rozmowy o tym problemie i strategiach planowania tego procesu. Przyglądałem się celowości stawiania …
Tekst ukazał się w grudniowym numerze miesięcznika (12/2023) pod tytułem Wygodnie albo zdrowo.
Studium jest częścią cyklu Architektura 2.0.
Mecenasem cyklu Architektura 2.0 jest mLeasing.
