-
-
Opowiadanie
Przyjechały
Przyjechały kilka tygodni temu, pod koniec zimy. Stały we cztery w małym, kwadratowym przedpokoju i patrzyły po sobie niepewnie.
-
Reportaż
Bramy pałacu. Etiopia pod rządami premiera noblisty
Czy premier Etiopii przebudowuje swój kraj, czy rozdziera go na strzępy?
-
Esej
Ukraina walczy i politykuje
Od dwóch lat Ukraina stawia czoła pełnoskalowej inwazji rosyjskiej, od dziesięciu – toczy wojnę na części swego terytorium. Stawką w tym konflikcie jest przetrwanie państwa i narodu. Mimo to ukraińskie
-
-
Opowiadanie
Wakacje, wakacje!
Wobec zbliżającej się wojny z Niemcami wydawało się, że lepiej tu przeczekać, że na wschodzie kraju będą bezpieczniejsze. Nie były. Od wschodu wkroczyli Sowieci i szli jak po swoje.
-
Opowiadanie
Powrotniki
Tak Wierka mówiła, kiedy jeszcze żyła: nocą trzymaj się, Marysiu, domu, nosa nie wyściubiaj, bo nocą po wsi powrotniki łażą. Dwójkami, trójkami, całymi gromadami. Twarze czarne, czarne ręce, długo w
-
-
Historia osobista
Deokupacja przyszłości albo nienapisany tekst na festiwal w Nju-Jorku
Może to dlatego Kreml rozpoczął ofensywę na pełną skalę? Jasne, nie z powodu jednej wsi pod Donieckiem. Lecz dlatego, że nawet kilka kilometrów od linii frontu, gdzie dało się złapać
-
Historia osobista
Pięć dolarów miesięcznie
Nie wiem, ile czasu będzie potrzeba, żeby przemyśleć i zrozumieć to wszystko, co działo się z nami przez ostatni rok. Wojna wrosła w nas swoimi ciernistymi korzeniami. Artem Czech pisze o tym, jak
-
Dramat
Przez skórę
Jak się potem okazało – plamy wróciły nie tylko u mnie. Lekarze powiedzieli nam, że jeśli któregoś dnia wojna wniknie w człowieka, już nigdy nie odejdzie. Można tylko zmniejszyć wyrządzane
-
-
À propos
À propos wojny
Można kontynuować tę listę ważnych tytułów „à propos wojny” bez końca (z pewnością wyrzucę sobie po czasie, że nie wspomniałam o czymś szczególnie wybitnym). Ale wszyscy się chyba zgodzimy, że mimo tak
-
Opowiadanie
To, co zostaje
Jak najszybciej uciekajcie z miasta. Jedźcie do rodziców. Warszawa nie jest bezpieczna. – Wpatruję się w ekran telefonu. Ręce zaczynają mi drżeć, policzki pokrywa rumieniec. Podaję smartfon Markowi. Gdy czyta,
-
Esej
For You War. Obrazy wojny w czasach TikToka
Mamy do czynienia z rozwojem nowych, hybrydowych form komunikacji. Państwo prowadzi politykę, wchodząc w dialog z influencerami, a organizacje pozarządowe i profesjonalne redakcje wykorzystują materiały umieszczane w sieci przez amatorów. Czas
-
W kadrze
Twarze Majdanu
zdjęcie MYKHAILO PALINCHAK | 2019 Portret demonstranta zabitego przez policję podczas wydarzeń na Majdanie w 2014 roku, w których zginęło 105 osób. Mykhailo Palinchak z Kijowa sfotografował do serii Maidan
-
Premiera Pisma
Czy zostaniemy przyjaciółmi po wojnie?
Czy po wojnie uda nam się utrzymać z Ukraińcami i Ukrainkami bliskie relacje? Czy odżyją historyczne animozje? Czy wspólny wróg wystarczy, abyśmy pozostali solidarni? Posłuchaj podcastu Premiera Pisma.
-
Premiera Pisma
Jak zmieni(a) się układ sił na świecie?
Kto i w jaki sposób rywalizuje dziś o przywództwo nad światem? Posłuchajcie podcastu z cyklu Premiera Pisma.
-
Historia osobista
Ołena Zełenska: jej rodzina w czasie wojny
Pierwsza dama Ukrainy, Ołena Zełenska, o tym, co to znaczy być celem numer dwa Putina: „Kiedy widzisz zbrodnie, jakich się dopuścili, myślisz, że może naprawdę są zdolni do wszystkiego”.
-
Reportaż
Uchodźczynie z Syrii odzyskują sprawczość
Nie ma nic dobrego w wojnie – powiedziała kiedyś Ola. – Konflikt w Syrii zmusił nas do zmiany, nie wybrałyśmy jej. Ale teraz nie ma już drogi powrotnej.
-
Poezja
Miłość idzie do domu
Ma wprawę w ukrywaniu się. W szybkim myciu. Wietrzeniu naszego zapachu, zacieraniu śladów. Dlatego wychodzi swobodny. Nigdy z pochyloną głową...
-
Wiersz na poniedziałek
Wiersz na ten dzień
W tym odcinku chciałabym przypomnieć wam wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, który jak nigdy wybrzmiewa dziś niesamowicie aktualnie.
-
Apteczka
Jana Shostak. Pracownia, w której rzeźbię
Jeszcze do niedawna pytanie o zestaw obowiązkowy złożony z najważniejszych książek, reprodukcji obrazów, filmów i płyty brzmiało niewinnie. Dziś nie ma już tylko abstrakcyjnego wymiaru. Co okazuje się naprawdę ważne, gdy tuż za rogiem
-
-
-
Komiks
Kiedy tęsknię za domem
Co teraz będzie? Dlaczego to się zaczęło? Co jeśli zabiorą Ukrainę?
-
Wiersz na poniedziałek
Wiersze naszą bronią
W dzisiejszym odcinku opowiadam o naznaczonej wojennym doświadczeniem poezji Iryny Ciłyk i Eki Kevanishvili.
-
Strategie przetrwania
Inflacja? Czas zacisnąć pasa
Skąd się wzięła wysoka inflacja? Jak przekłada się na nasz domowy budżet i konsumpcję? Czy rzeczywiście będzie już tylko gorzej? Katarzyna Kazimierowska rozmawia z ekonomistką Alicją Defratyką o kryzysie gospodarczym,
-
Galeria
W ramach Pisma: Wojenne rysunki
Od pierwszego dnia wojny ludzie oferują mi pieniądze i nocleg w bezpiecznych krajach, ale nie rozwiązują głównego problemu, jakim są Rosjanie, którzy napadają na mój kraj, mój dom, mojego męża,
-
Strategie przetrwania
Radość mimo cierpienia innych
Kiedy dostrzegamy trudności innych i podejmujemy działanie, żeby im pomóc, aby to ich cierpienie zmniejszyć, może to zwiększyć poziom naszego szczęścia. Nasza motywacja i aktywność wynikają wtedy ze współczucia. I
-
Esej
Obywatel imigrant
Kontynuacja dotychczasowego modelu koegzystencji z cudzoziemcami, zredukowanego do relacji rynkowych, to prosty przepis na społeczną katastrofę, droga prowadząca do konfliktów, gettoizacji i tworzenia całych grup obywateli drugiej kategorii.
-
Remedium
Dobry ślad
Ogołocone ściany. Właściciele zdjęli z nich to, co najważniejsze, gdy trzeba było iść dalej. Albo zrobili to ci, co przyszli potem. Albo nowi lokatorzy kupili lub dostali, wynajęli, przesiedlili ich.
-
-
Jak naprawić przyszłość?
Kto komu zakręci kurek?
Czy wojna w Ukrainie przyspieszy transformację energetyczną? Które państwo za kilka dekad będzie nowym, zielonym „petromocarstwem”? Czy zwykły Kowalski może nałożyć sankcje na Rosję Putina?
-
Czytaj
Nikt tak nie tańczył jak mój dziadek. Fragment książki
Tak w ogóle to Dimkę mieli nazwać Wołodia. Jego ojciec miał starszego brata i jego osobą tak w ogóle, a bohaterską śmiercią w szczególności, był owładnięty na tyle, że gdyby
-
Strategie przetrwania
Jak odzyskać sen?
Czym jest jakość snu? Co to znaczy dobry sen? Czy potrafimy się jeszcze wysypiać? Psycholożka kliniczna Małgorzata Fornal-Pawłowska opowiada Katarzynie Kazimierowskiej jak, mimo coraz większego lęku i stresu, możemy odzyskać
-
Czytaj
Cerebro. Fragment książki
W lutym ogrody zoologiczne są przeznaczone dla szczególnego gatunku ludzi – pomyślał jakoś zbyt książkowo. Nie zdawał sobie sprawy, dlaczego i po co tu przyszedł. Nie wiedział również, czym charakteryzuje
-
Czytaj
Magnetyzm. Fragment książki
To było bardzo upojne lato, jerzyki między budynkami krzyczały tak przejmująco i melancholijnie, jakby ktoś im zapętlił w słuchawkach Hotel California. Gadżet upychała podkoszulki i majtki do wysłużonej czarnej walizki.
-
Premiera Pisma
Koszmar na ekranach. Jak dziś mówić o wojnie?
Jak ewoluował nasz sposób mówienia o wojnie? Gdzie szukamy dziś rzetelnych informacji, w jakiej postaci do nas trafiają i kto je tworzy? Posłuchaj podcastu z cyklu Premiera Pisma.
-
Esej
Gdzie diabeł nie może, tam drona pośle
Konflikty zazwyczaj nie gasną, ale ewoluują. Miejsce kosztownych działań militarnych w coraz większym stopniu zajmują siły cybernetyczne i informacyjne. To między innymi dlatego coraz powszechniejsza staje się dziś wojna hybrydowa, łącząca w sobie
-
À propos
À propos języka
Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Przedstawiamy autorskie sugestie dla nienasyconych po lekturze, ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej.
-
Rozmowy z K.
Droga K.! Jak być przyzwoitym w obliczu propagandy?
Napisz do mnie, tak jak się mówi czasem do księżyca. Raz w miesiącu wybiorę list, na który odpowiedź może przydać się nam wszystkim. Nie musi być poważny, nie musi być
-
-
-
-
Rzecz gustu
Jak wesprzeć 1 procentem Ukrainę
Wszyscy z niepokojem śledzimy wydarzenia rozgrywające się za polską wschodnią granicą, dlatego podpowiadamy, jakie organizacje, na które można przeznaczyć swój 1 procent, angażują się w pomoc Ukrainie.
-
Felieton
Wzornik pisma
Typograf Marian Misiak i felietonista Marcin Wicha układają wzornik pisma.
-
Miniatury
Wola / Вв ВОЛЯ
Wola.
-
Miniatury
Walka / Бб БОРОТЬБА
Walka!
-
Miniatury
Ej! / Аа Агов!
Ej! (wykrzyknienie). Używamy, gdy chcemy zwrócić czyjąś uwagę, zawołać kogoś.
-
Wiersz na poniedziałek
Wolność bez kompromisów
Dzisiejszy odcinek podcastu poświęcam poezji Wasyla Stusa, najważniejszego poety ukraińskiego drugiej połowy ubiegłego stulecia.
-
Strategie przetrwania
Ludziom w potrzebie należy się godne traktowanie
Trzeba wsłuchać się w potrzeby innych, ale też zadbać o własny dobrostan. Gagik Grigoryan opowiada Katarzynie Kazimierowskiej, jak mądrze pomagać.
-
Wiersz na poniedziałek
Wiersze spod ostrzału
W dzisiejszym odcinku opowiadam o Hałynie Kruk, której wiersze są poetyckim zapisem tego, co dzieje się obecnie w Ukrainie.
-
Jak naprawić przyszłość?
TikTok, trolle i cyfrowe fronty wojny w Ukrainie
Brutalna, krwawa i do bólu konwencjonalna, a jednocześnie najbardziej internetowa ze wszystkich dotychczasowych wojen. Co dzieje się na cyfrowych frontach konfliktu w Ukrainie?
-
Wiersz na poniedziałek
O poecie, który nadaje z oblężonego miasta
Dziś po raz kolejny wracam do poezji Serhija Żadana, który przebywa obecnie w Charkowie, skąd relacjonuje wojenną rzeczywistość.
-
Poezja
Bez tytułu / без назви
Wiersze dla pokoju to wspólna akcja „Pisma”, Staromiejskiego Domu Kultury i projektu translatorskiego Rozstaje. Codziennie publikować będziemy wiersz poety lub poetki z Ukrainy, w przekładzie na język polski i w
-
Wiersz na poniedziałek
Kiedy brakuje słów, a nie można milczeć
W dzisiejszym odcinku podcastu wraz z Valerią, uchodźczynią z Kijowa, czytamy wiersze dla pokoju.
-
Poezja
Mówić i milczeć. Mówić / Я так довго мовчав
Wiersze dla pokoju to wspólna akcja „Pisma”, Staromiejskiego Domu Kultury i projektu translatorskiego Rozstaje. Codziennie publikować będziemy wiersz poety lub poetki z Ukrainy, w przekładzie na język polski i w
-
Poezja
Bez tytułu / без назви
Wiersze dla pokoju to wspólna akcja „Pisma”, Staromiejskiego Domu Kultury i projektu translatorskiego Rozstaje. Codziennie publikować będziemy wiersz poety lub poetki z Ukrainy, w przekładzie na język polski i w
-
Poezja
Bez tytułu / без назви
Wiersze dla pokoju to wspólna akcja „Pisma”, Staromiejskiego Domu Kultury i projektu translatorskiego Rozstaje. Codziennie publikować będziemy wiersz poety lub poetki z Ukrainy, w przekładzie na język polski i w
-
-
Poezja
Bez tytułu / без назви
Wiersze dla pokoju to wspólna akcja „Pisma”, Staromiejskiego Domu Kultury i projektu translatorskiego Rozstaje. Codziennie publikować będziemy wiersz poety lub poetki z Ukrainy, w przekładzie na język polski i w
-
Reportaż
Tylko w uszach mi dalej piszczy
Tłum po obu stronach granicy gęstniał z godziny na godzinę. A to dopiero początek.
-
Poezja
Wiersze dla pokoju / Вірші заради миру
Wiersze dla pokoju to wspólna akcja „Pisma”, Staromiejskiego Domu Kultury i projektu translatorskiego Rozstaje. Codziennie publikować będziemy wiersz poety lub poetki z Ukrainy, w przekładzie na język polski i w
-
Od Redakcji
Wokół Ukrainy. W oczekiwaniu na pokój
Nie jesteśmy medium newsowym, ale w tym historycznym momencie dokładamy wszelkich starań, aby pomóc Wam zorientować się w tej złożonej sytuacji. Sięgamy w tym celu do naszego archiwum.
-
Wiersz na poniedziałek
Głosy czasu wojny
W tym odcinku rozmawiam z Ivanem Davydenko, poetą, którego wiersz opublikowaliśmy w dniu wybuchu wojny na stronie „Pisma”.
-
Felieton
Wojna za naszą granicą
W świetle prawa międzynarodowego, bez względu na interpretacje Kremla, Rosja stała się agresorem. Przyszłość Ukrainy jest nie tylko w rękach jej armii, ale i sojuszników na Zachodzie.
-
Poezja
Chciałem napisać wiersz o wojnie
Chciałem napisać wiersz o wojnie...
-
Wiersz na poniedziałek
Głosy przeciwko bierności
W dzisiejszym odcinku opowiem o poezji Marianny Kijanowskiej, kolejnej nominowanej do tegorocznej edycji nagrody Europejski Poeta Wolności.
-
-
Esej Kultura
Co o narodach mówią ich fantazje erotyczne?
Powtarzam za swoją o dwadzieścia lat młodszą bohaterką tę samą rozpaczliwą prośbę, adresowaną w przestrzeń – „nie wódź nas na pokuszenie”. Nie pozwól przestać kochać siebie.
-
Opowiadanie
Dziecię elfów
Miasto całkiem niedawno opuściły wojska wrogiej armii, które wycofując się, wysadziły most Dębnicki na Wiśle. Kiedy pył bitewny opadł, wyłoniła się nad miastem niewyraźna sylwetka Wawelu i kościoła ojców Paulinów
-
Prawa człowieka
Donbas
Wczesnym rankiem 21 stycznia 2015 roku Swietłana Krawczenko (lat 64) kończyła właśnie trening w swoim mieszkaniu, gdy pierwsze pociski spadły na ukraińskie miasto Switłodarsk w Donbasie. Odłożyła sztangę i spokojnie
-
Esej
Karabach, wieczna kość niezgody
Wojna o Górski Karabach zakończyła się zwycięstwem Azerbejdżanu i dotkliwą klęską Armenii. Spór o tę maleńką enklawę pozostał jednak nierozstrzygnięty, a kolejna wojna na Kaukazie Południowym jest wyłącznie kwestią czasu.
-
Opowiadanie
Shuggie Bain
Jeździła mopem z szarą końcówką po schodach, przerywając co jakiś czas swój taniec, żeby wykręcić go gołymi rękami. Intensywny, kwaśny zapach wybielacza i żywicy sosnowej szczypał ją w oczy, gdy przeganiała brudną wodę ze schodka
-
Poezja
Okno w tamtą stronę
Mam okno na tamtą stronę, bezczelne żydowskie okno na piękny park Krasińskiego...
-
Galeria
W ramach Pisma: Obrazy zbudowane decyzjami
„Ja chcę wyjść z siebie, przejść siebie, dokonać rzeczy niemożliwej, wypełnić zadanie niesłychane, zrealizować wizję, stworzyć obraz przekonywający bezwzględnie, zbudować go decyzjami”. Oto galeria obrazów Andrzeja Wróblewskiego.
-
Reportaż
Na wschodzie bez zmian
Terespolska ruletka wciąż się kręci. Są tacy, którzy przekroczą granicę przy pierwszej próbie, inni będą próbowali kilkadziesiąt razy. Dlaczego? To mimo procedur pozostaje zagadką.
-
Portret
Ziemia i krew. Indie Narendry Modiego
Stosując brutalną retorykę i pogłębiając podziały religijne, Modi przejął niemal nieograniczoną władzę w Indiach.
-
Historia osobista
Leczę się z wojny
Gdy refleksyjne trzecie pokolenie opowiada historię, to dokonuje jej przepracowania. Najtrudniejszy jest proces oddzielenia się od stanu umysłu i historii rodziców. Ale można im powiedzieć: „Wszyscy cierpieli, babcia, ty, szanuję to, ale
-
-
Esej
Czy warto zaczepiać Bartoszewskiego?
Lęk przed spojrzeniem na przeszłość – tak wyraźny w polskim życiu publicznym – ktoś musi wziąć na siebie, żeby pokazać, że skonfrontowanie się z nim nie prowadzi do katastrofy. Czy jesteśmy gotowi
-
Reportaż
Życie po wojnie. Weterani zdobywają Arktykę
Nieprzytomnego, umierającego żołnierza uścisnął za ramię jego młodszy brat, który zginął w dzieciństwie. „Jeszcze nie teraz” – powiedział. Według lekarzy Kuba Tynka miał szansę jedną na tysiąc, żeby przeżyć postrzał
-
Studium
Jemen nad przepaścią
Strategia Zjednoczonych Emiratów Arabskich w Jemenie pokazuje, w jaki sposób mały i bardzo ambitny kraj wykracza swoją potęgą poza własne granice.
-
Reportaż
Powiedz im, że zaczynamy puchnąć z głodu
W lutym 1933 roku na pokładzie samolotu Hitlera Gareth Jones zanotował: „Jeśli ten samolot ulegnie awarii, wpłynie to na historię całej Europy”. Miesiąc potem ujawnił wielki głód na Ukrainie. Osiemdziesiąt
-
Esej
Niepodległość w prezencie i symboliczna pustka 1918 roku
Rozstrzygnięcie pierwszej wojny światowej przyniosło Polsce niepodległość, lecz jej przebieg oddalił nasz kraj od Zachodu.
-
Felieton
Kiedy tatuś wróci...
Uwaga-uwaga! Przeszedł! Koma trzy. Ktoś biegnie po schodach. Trzasnęły gdzieś drzwi.
-