W kadrze
Jaka piękna katastrofa #1
Jezioro Turkusowe jest nazywane polskimi Karaibami. Za charakterystyczny kolor wody odpowiadają związki chemiczne pochodzące z popiołów od lat trafiających do akwenu z elektrowni Pątnów.
Twój dostęp nie jest aktywny. Skorzystaj z oferty i zapewnij sobie dostęp do wszystkich treści.
Jezioro Turkusowe jest nazywane polskimi Karaibami. Za charakterystyczny kolor wody odpowiadają związki chemiczne pochodzące z popiołów od lat trafiających do akwenu z elektrowni Pątnów.
Czy „nasze” morze nas w ogóle obchodzi poza sezonem? Kto odpowiada za Bałtyk wraz z jego fauną i florą? Co morzu zagraża i jak na te zagrożenia możemy odpowiedzieć?
Wszyscy mamy swoje ulubione, bezpieczne, wyidealizowane nostalgią miejsca. Moim jest pusta plaża pośrodku Półwyspu Helskiego, na której można oglądać fale z pochłoniętego przez wydmy bunkra.
Bałtyk nie umiera, zmienia się. Troska o niego zaczyna się daleko od plaż.
Jak książęta znad Zatoki Perskiej, przemysł safari i organizacje działające na rzecz ochrony przyrody wysiedlają Masajów z ostatnich skrawków ich ojczyzny w Serengeti.
...gaś światło...
Wytwarzane przez nas śmieci można znaleźć już nawet na Księżycu i Marsie.
Na początku XXI wieku Ziemię objechała armia ludzkich figur. Wykonane ze śmieci rzeźby stanęły między innymi na placu Czerwonym w Moskwie, pustyni przed piramidami w Gizie, rynku w Brukseli i Rzymie, Wielkim Murze Chińskim
Być może w architekturze rozpoczyna się właśnie epoka projektowania dyskomfortu. Warto jednak jeszcze podjąć próbę wymyślenia jej innej nazwy – może to być: epoka dobrostanu.
Chcemy tego czy nie, musimy żyć w gęstych miastach. Tylko jeszcze nie wiemy dokładnie, co to tak naprawdę znaczy.
»Pobierz okładkę lipcowego wydania „Pisma”« Nad rzekę. Tam uciekam jak najczęściej, im dalej od miasta, im bliżej wody – tym lepiej. Mam swoje ulubione rzeczki, to te małe, raczej wąskie,
Co robić, by inne rzeki nie podzieliły losu Odry? O tym rozmawialiśmy w trakcie lipcowej Premiery Pisma.
Rzeki dają nam nie tylko wodę. Płyną przez nasze życie, tak jak przez wszystkie krainy na Ziemi.
Już wiemy, że sztuczna regulacja rzek kończy się ich buntem lub obumieraniem wodnych ekosystemów. Dlaczego więc wciąż stosujemy przestarzałe metody w imię wątpliwych planów rozwoju rzecznej żeglugi? Może czas zostawić
Ślad ekologiczny architektury zmusi nas do ograniczenia liczby wznoszonych budynków. To zachwieje karierami wielu architektów i architektek. I już dziś doprowadza ich do furii.
Ci i te, którzy i które mierzą się z powodzią i ogniem, nie mogą pozwolić sobie na utratę nadziei. My też nie możemy. Rebecca Solnit o potrzebie i wartości działania w obliczu katastrofy klimatycznej.
Interesują mnie mechanizmy, które nakręcają rzeczywistość. Zastanawiam się, co prowadzi do końca świata, jakie zależności mają na to wpływ - mówi w wywiadzie z cyklu „Strategie przetrwania" Tomasz Ulanowski.
Jego dziadek pobił rekord wysokości lotu. Ojciec dotarł na dno Rowu Mariańskiego. Skoro tak, Bertrand postanowił, że również zapisze się w historii. Ben Taub pisze o psychiatrze, który podróżował balonem.
Założyciel Patagonii Yvon Chouinard nie mógł postąpić inaczej: po dekadach zarządzania firmą według zasad ekologicznie odpowiedzialnego biznesu przekazał ją matce Ziemi.
Okładka czerwcowego numeru „Pisma” autorstwa Piotra Kowalczyka zatytułowana „Odnowa oblicza Ziemi”.
Jak uratować przyrodę w świecie nastawionym na ciągły rozwój i eksploatację dóbr naturalnych? Posłuchaj podcastu z cyklu Premiera Pisma.
Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Przedstawiamy autorskie sugestie dla nienasyconych po lekturze, ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej.
W ramach Pisma to nowy format, poprzez który chcemy poruszać ważne tematy za pomocą obrazu, oddajemy więc głos artystom i artystkom udostępniając pole dla ich wypowiedzi w ich języku: języku
Jeszcze do niedawna pytanie o zestaw obowiązkowy złożony z najważniejszych książek, reprodukcji obrazów, filmów i płyt brzmiało niewinnie. Dziś nie ma już tylko abstrakcyjnego wymiaru. Co okazuje się naprawdę ważne,
Jak odzyskać i zredefiniować pojęcie solidarności? Czy istnieją takie praktyki kultury, które skierowałyby nas na wzmacnianie wzajemności i empatii? W jaki sposób solidarność wpływa na (oraz jest kształtowana przez) politykę
Czy technologia nas ocali, czy pogrąży? W jaki sposób nowe technologie kształtują obecny świat i w jakim stopniu oraz wymiarze będą go najpewniej kształtować w przyszłości? Czy powinniśmy się obawiać
Moje wspomnienie startu w kosmos zawsze wiąże się z zapachem koniczyny, kostrzewy i tymotki...
Czy wspólnoty, które mogłyby uczynić świat lepszym, są możliwe? Katarzyna Kazimierowska rozmawia z Urszulą Jabłońską o wierze w utopie i działania lokalne, która może okazać się najskuteczniejszą strategią przetrwania w
Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Przedstawiamy autorskie sugestie dla nienasyconych po lekturze, ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej.
W cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
W dzisiejszym odcinku szukam nadziei w poezji autora, którego twórczość jest nierozerwalnie związana z naturą.
W cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
W cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
Pogórze Przemyskie to jedno z ostatnich wyjątkowo cennych przyrodniczo miejsc w Polsce, z fragmentami niegdyś porastającej kontynent puszczy. A te wciąż znikają pod piłami, mimo że przyrodnicy i organizacje pozarządowe od kilkudziesięciu lat walczą
W jednym z opowiadań Olgi Tokarczuk cały ziemski plastik pożerają bakterie. Czy to zwykłe science fiction? Czym zastąpić plastik i co zrobić z miliardami ton tworzyw sztucznych, które już wyprodukowaliśmy?
W cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
Ludzka chciwość i głupota są czasowo ograniczone – albo same siebie zżerają, albo po prostu przestają mieć władzę. I ta myśl to paliwo mojej upartej wiary, że jeszcze wszystko możemy
Trwa wyścig o znalezienie stałego źródła litu, niezbędnego komponentu akumulatorów używanych w samochodach elektrycznych. Unia Europejska koncentruje się na emisji dwutlenku węgla, tymczasem litowa gorączka złota grozi dewastacją środowiska na
W cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
Jak powinniśmy działać w obliczu klimatycznego zagrożenia? Czy musimy pożegnać dotychczasowy komfort i przyzwyczajenia, żeby zapewnić przetrwanie kolejnym pokoleniom? Jak objąć swoją wyobraźnią tak rozległy i złożony problem, jakim są
Czy można obcować z naturą, podróżować odpowiedzialnie i ekologicznie? Posłuchaj podcastu z cyklu Premiera Pisma.
Aby przekonać współobywateli, jak ważna jest troska o zagrożone gatunki zwierząt, kenijska ekolożka Paula Kahumbu została gwiazdą telewizji.
Gdybyśmy zabudowali cały kraj elektrowniami wodnymi i spiętrzyli wszystkie polskie rzeki, moglibyśmy zaspokoić niecałe 8 procent zapotrzebowania na energię elektryczną.
W nowym cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
Dla wielu z nas doświadczenie lockdownu okazało się zaproszeniem do poznania i docenienia tego, co za oknem lub zaraz za miastem. Odkrywanie pobliskich enklaw dzikiej przyrody i zażywanie tak zwanych leśnych kąpieli stało się
Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Przedstawiamy autorskie sugestie dla nienasyconych po lekturze, ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej.
Puszcza Białowieska to ostatni w Europie nizinny las o pierwotnym charakterze oraz sanktuarium dla wielu unikatowych gatunków roślin i zwierząt. Od ponad dekady trwa nieustannie walka organizacji pozarządowych o zachowanie jej bioróżnorodności.
W trzecim odcinku podcastu rozmawiam z profesorem Tadeuszem Sławkiem o książce Henry’ego Davida Thoreau „Walden, czyli życie w lesie”.
Pierwsza, ta dzika i „prawdziwa”, już właściwie nie istnieje. Druga powstała, bo tak chcieliśmy – zaspokaja nasze potrzeby. Trzecia – urządzona, wyładniona – ma cieszyć oko. Ale jest jeszcze czwarta.
Przy ponad 400 tysiącach instalacji, jakie pojawiły się dotychczas na polskich domach i przy nich, panele słoneczne przestają być wyłącznie technologiczną ciekawostką.
Każdego roku przeciętny mieszkaniec Ziemi zjada dwadzieścia kilogramów ryb, ponaddwukrotnie więcej niż w latach 60. Dla ponad trzech miliardów ludzi są one podstawowym źródłem białka.
Ronienie łez nad światem, który odchodzi, jest potrzebne, bo trzeba żałobę przejść, ale może bez przesady. Nie ma co zbyt długo płakać. Z Andrzejem Lederem rozmawia Justyna Dąbrowska.
W nowym cyklu „Nie wszystko stracone” przypominamy o tym, że na świecie wciąż dzieją się też piękne, dobre rzeczy.
Nic, co nie umie się zmieniać, na brzegu morskim nie przetrwa. Nawet miasto.
Dla leśników łamiąca drzewa nawałnica jest katastrofą. Dla lasu to szansa.
Wodór to idealna recepta, by ludzkość zerwała z uzależnieniem od paliw kopalnych, czyli ropy, gazu i węgla, których spalanie powoduje emisję dwutlenku węgla. Ale czy jeden pierwiastek może nas uratować
Po pięćdziesięciu latach od pierwszego aresztowania Jane Fonda znów została zatrzymana przez policję za udział w proteście. Tym razem osiemdziesięciotrzyletnia gwiazda chce zmusić rząd do przeciwdziałania zmianom klimatu.
Magazyn Pismo i Szkoła Ekopoetyki zapraszają na bezpłatny warsztat dla dziennikarzy o tym jak pisać i mówić o kryzysie klimatycznym i zagrożeniach z nim związanych. Spotkania online przeznaczone są dla
Inne jezdnie są możliwe i obecny kryzys świetnie to pokazał. Nie robiąc jednak nic, zamienimy ten uliczny potencjał w rząd ślepych uliczek.
Świnie mają zdolności poznawcze na poziomie trzyletniego dziecka. Reagują na swoje imię, mają dobrą pamięć, budują silne więzi społeczne i uwielbiają się bawić. W zeszłym roku zabiliśmy ich w Polsce ponad 21 milionów.
Teraz wszyscy są ekoświadomi. Wszyscy są ekokrytyczni. O naturze wypada mówić przyciszonym głosem, tonem pełnym uczucia. (Tak się mówi o ofiarach). A mnie jest głupio.
każdy film katastroficzny rozpoczyna scena, w której rząd ignoruje znaki...
Ponad siedemdziesiąt procent energii elektrycznej w naszym kraju produkujemy z węgla. Jest on najbardziej emisyjnym paliwem kopalnym, ale w Polsce odchodzenie od niego idzie bardzo opornie. Dlaczego?
Musimy zmienić nasz sposób myślenia o miastach. Inaczej na zawsze pozostaną wielkimi parkingami, a my udusimy się w smogu.
W naturalnych warunkach krowa mleczna może przeżyć nawet ćwierć wieku. Na fermie sześcio-, siedmioletnie zwierzę, dojone z kilkudziesięciu litrów mleka dziennie, jest już wrakiem.
To, co zasiałam: teraz boli wzeszłe przede mną.
Piotr Piłasiewicz w ramach założonej przez siebie grupy Bractwo Bartne dba o zachowanie gatunku pszczoły środkowoeuropejskiej linii Augustowskiej. Współpracując z bartnikami z Białorusi, traktuje bartnictwo jako element wspólnego dziedzictwa narodów
Bez chemii, bez przekopywania ziemi, bez agresywnej gospodarki nastawionej na ilość – tym właśnie jest permakultura. Ale czy można wyżyć ze swojego balkonu albo ogródka działkowego? Przeczytaj kolejną część cyklu
Najpierw z neoliberalnego deszczu wpadliśmy pod prawicową rynnę, potem zalała nas fala pandemii. Wiele wskazuje na to, że globalna choroba na kapitalizm dotarła do punktu, z którego nie ma powrotu.
Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Przedstawiamy autorskie sugestie dla nienasyconych po lekturze, ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej.
I jeszcze kilo szpinaku poproszę!
Największym problemem bobrów jest to, że nie wystawiają faktur, nie biorą dotacji, a od ich zbawiennej działalności nie rośnie PKB.
Kiedy w serialu o samozwańczym „królu tygrysów” przewija się parada postaci, które zbudowały swoje pokręcone imperia w teorii z miłości do tygrysów, a w praktyce dla zaspokojenia swojego ego, wciąż nie jest dla nas jasne, co to
Dostęp do bezpiecznej wody pitnej został uznany za jedno z podstawowych praw człowieka. Tyle teorii. Bo w praktyce to, gdzie jest woda, kto rządzi rzeką i co do niej spływa, wciąż się prawu wymyka.
Mimo nieustannych ostrzeżeń naukowców wciąż produkujemy zbyt dużo przedmiotów i za szybko się ich pozbywamy. Świat tonie w odpadach, a my zazwyczaj nawet się nie zastanawiamy, gdzie trafiają i co się z nimi dzieje.
W jaki sposób parę niepopularnych decyzji oraz konsekwentni liderzy polityczni doprowadziło do stworzenia najbardziej logicznego systemu gospodarowania odpadami na świecie?
Przecież i tak wszystko trafi na jedną stertę...
Pakujemy do siateczki?
Czytałeś o ludziach?
Okładka lipcowego numeru Pisma autorstwa Piotra Depty-Kleśty zatytułowana „Znów będą wakacje”.
Chcę biec przy ciele rzeki, żeby doświadczyć jej obecności, mieć przy boku coś, co prowadzi, daje się odkrywać, co będę mogła zmienić w opowieść.
Na pudełkach jajek i paczkach filetów z piersi kurczaka widnieją soczyście zielone łąki, kłosy zboża, wiejskie chaty i szczęśliwe, czyste kury. Nieprzyjemną prawdę kryją długie, białe hale, do których niechętnie wpuszcza się gości.
Skąd się biorą śmieci?
Tęsknota za kontaktem z ludźmi i przyrodą oraz zwyczajną, codzienną możliwością przemieszczania się zainspirowała nas do przygotowania subiektywnego przeglądu sposobów na podróżowanie bez wychodzenia z domu.
Wiesz, ciągle się zastanawiam, jak Ci to powiedzieć. I czy w ogóle Ci mówić. Mógłbym to przecież zostawić. Sam byś w końcu gdzieś o tym przeczytał albo ktoś by Ci powiedział. Ale to by
O godzinie 5:35 rano pod koniec listopada Catherine Saumon wychodzi z kamienicy, w której mieszka, położonej przy Place Levis, w 17. dzielnicy Paryża.
Wiosna to było złoto biedaków. Nie mieli oni złota prawdziwego, nie dojadali, nie dosiadali pięknych ogierów. Ale mieli nieśmiały marzec, kwietny kwiecień, maj w rozkwicie.
Kochamy łososia i bez skrupułów wyjadamy go do ostatniej sztuki. Z każdą kolejną nieodpowiedzialnie wyłowioną rybą podpisujemy jednak cyrograf w imieniu całego ekosystemu.
Moja kulturalna apteczka ulega stałym przemianom. Jej podstawą jest muzyka, to w niej odnalazłam sposób na uwalnianie emocji.
Jest najbardziej uwielbianym człowiekiem w Wielkiej Brytanii, ma dziewięćdziesiąt cztery lata i status globalnej supergwiazdy. W swoich filmach długo nie zabierał głosu w dyskusji o wpływie człowieka na losy planety. Teraz bije na alarm – czy aby
Biznes stawiający wyłącznie zysk na piedestale zaprowadził świat w ślepy zaułek. Od katastrofy klimatycznej może nas uratować zrównoważony rozwój i dobre pomysły. Na przykład wtórne wykorzystanie opon samochodowych.
Rozmawiamy o tym czy przemysł odzieżowy znajdzie ekologiczne zamienniki dla dzisiejszych materiałów i jak będą wyglądać ubrania w przyszłości.
Jedzenie mięsa generuje ogromne koszty dla środowiska. Właściciel firmy Impossible Foods twierdzi, że znalazł rozwiązanie tego problemu.
Współprowadzi kilka restauracji, ma rubrykę w „Wysokich Obcasach”, wydaje książki, tłumaczy, jak gotować w domu, i przekonuje, że warto. Rozmowa z Agnieszką Kręglicką o kulinarnych modach ostatniego trzydziestolecia.
Jak jeść, by jeszcze bardziej nie dewastować planety? – przez ostatnie pół roku stawialiśmy to pytanie sobie i naszym rozmówcom.
Okładka styczniowego numeru Pisma autorstwa Piotra Kowalczyka zatytułowana "Przed-mieście".
Na południu Europy nie ma torfowisk. W Polsce wkrótce może być podobnie. Te, które mamy, po prostu wyschną, a zmagazynowany w nich węgiel uleci do atmosfery.
Nie wierzę w to, że karta do głosowania pozwoli wybrać tych, którzy są światli, mądrzy i uczciwi, jeśli nie będzie ukształtowanych społecznych wyobrażeń o tym, co dobre, a co złe.
Do niedawna wiadomo było, że do Wyspy Białej się nie dopływa, bo dostępu do niej broni lód. Teraz widzę, jak wyspę oblewa spokojne morze, i wiem, że jeszcze dziś zejdę
Jedno pokolenie miało tu szansę przeżyć powódź, pożar lasu, trąbę powietrzną i niszczącą suszę. Tu, na Śląsku, nie gdzieś daleko, za morzem. Przedstawiamy czwartą część cyklu Filipa Springera "Podróż do
Dla parków narodowych państwo jest jak zła macocha. Bo ochrona przyrody zwykle przegrywa z małą i dużą polityką.
Nowo wybrany autorytarny przywódca Brazylii inspiruje się praktykami Trumpa. Sylwetka Jaira Bolsonaro.
Rozmowa z autorem reportażu „Trujmiasto” Juliuszem Ćwieluchem na antenie Chilli Zet. Dziennikarz „Polityki” specjalnie dla Pisma wraz z krakowską Strażą Miejską wyruszył na poszukiwania źródeł smogu. W wywiadzie mówi o
Problemem jest konflikt między wartościami, które są dla nas ważne na krótką metę, a wartościami mającymi znaczenie dla całej ludzkości w dłuższej perspektywie. Ale łączy nas chyba przekonanie, że cywilizacja
Kryzys klimatyczny dzieje się tu i teraz i zmusza nas także do bycia tu i teraz. Nie ma od niego ucieczki. I wreszcie – nie ma też ucieczki od nas samych.
Pewnego dnia piętnastoletnia Greta Thunberg nie poszła do szkoły, usiadła przed szwedzkim parlamentem i niechcący zapoczątkowała globalny ruch.
Czy w tym zdewastowanym świecie zostało jeszcze cokolwiek, co daje podstawy do nadziei?
Smrodzą i trują, ale mogą powiedzieć: mamy was w nosie. Bo w Polsce nie ma norm zapachowych. Życie i smród w zonie Nowy Port.
Nasze relacje ze śmieciami są dwubiegunowe: po okresach dystansu, przychodzi czas bliskości.
Jakim sposobem coś tak oczywistego jak owady mogło po prostu rozwiać się w powietrzu? I co stanie się ze światem, w którym ich zabraknie?
Zimą polskie powietrze śmierdzi i zabija. Sami to sobie robimy. Węglem. Jak naprawdę wygląda w Polsce walka ze smogiem?
Rok 2018 zapisał się serią rekordów klimatycznych. Emisje dwutlenku węgla ze spalania paliw kopalnych wzrosły o blisko trzy procent, do najwyższego poziomu w historii ludzkości. Rekord ustanowiło też stężenie CO2
Kilka dekad po tym, jak plastik stał się częścią tkanki naszego życia, rozpętała się przeciwko niemu ogólnoświatowa rewolta.
Søren Kierkegaard: Zdarzyło się, że kulisy teatru zajął ogień. Na scenę wyszedł klaun, aby poinformować publikę. Ta pomyślała, że to dowcip i zaklaskała gromko. On powtórzył ostrzeżenie. Widownia krzyczała jeszcze
O prawach roślin i ich emocjach, o tym, czy lasy pierwotne jeszcze istnieją, o grabieżczej gospodarce ludzkiej oraz o lesie, który świetnie sobie radzi bez człowieka i jego zarządzania rozmawiamy