»Pobierz okładkę październikowego wydania „Pisma”« „Na tym rysunku chciałem pokazać, że na wyborach może być nas więcej. Oraz że nas przybywa, a ściślej – może nas przybywać. Nie udało mi

Kto i dlaczego pójdzie 15 października do urn wyborczych? A kto – i znów, z jakiego powodu? – tego nie zrobi? Na te pytania (oraz wiele innych) spróbowaliśmy odpowiedzieć podczas

W ostatnich wyborach parlamentarnych frekwencja była prawie tak wysoka, jak w 1989 roku. Chciałoby się powiedzieć „wreszcie”, bo od uzyskania pełnej suwerenności politycznej spadała na łeb na szyję.

„Jestem kobietą, jestem matką, jestem Włoszką, jestem chrześcijanką!” – wołała w 2019 roku na wiecu w Rzymie posłanka niewielkiej partii opozycyjnej. Trzy lata później stanęła na czele rządu.

Jeden zza krat wygrywa wybory, drugi swoje publiczne pijaństwo wykorzystuje w kampanii i startuje pod hasłem „Swój chłop”. Trzeci zatrudnia żonę, czwarty synową, kolejni załatwiają robotę dzieciom i pociotkom. I

Bez wojen, ale z terroryzmem. Świecka, ale usiana meczetami. Balansująca między kryzysami a latami prosperity. Sto lat temu na gruzach Imperium Osmańskiego powstała Republika Turcji. Jej prezydentem właśnie po raz

Czy po wojnie uda nam się utrzymać z Ukraińcami i Ukrainkami bliskie relacje? Czy odżyją historyczne animozje? Czy wspólny wróg wystarczy, abyśmy pozostali solidarni? Posłuchaj podcastu Premiera Pisma.

Trzeciego kwietnia 2011 roku dopadli mnie policyjni tajniacy i na osiemdziesiąt jeden dni zniknąłem w czarnej dziurze. W odosobnieniu zacząłem rozmyślać o przeszłości, zwłaszcza o ojcu, i próbowałem sobie wyobrazić,

Różnice poglądów między nami wykraczają poza rozrzut opinii w przeciętnej demokracji. Dlatego potrzebny jest dialog. Kłopot w tym, że mało kto chce w Polsce rozmawiać.

Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Przedstawiamy autorskie sugestie dla nienasyconych po lekturze, ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej.

Niemieccy decydenci przyznają wprost, że ich polityka zbliżenia Rosji z Zachodem przez zyskowną dla obu stron wymianę handlową poniosła porażkę w momencie rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Czy mają pomysł na przedefiniowanie nie

Przez dekady Chińska Republika Ludowa kładła podwaliny swej przyszłej potęgi, nie ściągając uwagi świata, i dopiero od kilku lat Zachód postrzega ją jako potencjalne zagrożenie. Pekin nie chce jednak wywrócić

Nie ma jej. Elżbieta II nie żyje. Umarła Królowa. To nie są ćwiczenia. God didn’t save the Queen this time.

Pierwsza dama Ukrainy, Ołena Zełenska, o tym, co to znaczy być celem numer dwa Putina: „Kiedy widzisz zbrodnie, jakich się dopuścili, myślisz, że może naprawdę są zdolni do wszystkiego”.

W Peru o fotel prezydencki od 2011 roku walczy Keiko Fujimori, córka dyktatora Alberta Fujimoriego. Do tej pory zawsze zajmowała drugie miejsce, w 2016 i 2021 roku przegrywając wybory o włos. Jak to możliwe, że osiągnęła tak

Mimo licznych afer Partia Socjalistyczna ma się w Portugalii dobrze. Musi tylko uważać na nacjonalistyczne ugrupowanie Chega, nawołujące do zmniejszenia napływu imigrantów i uchodźców oraz udowadniania portugalskości przez Portugalczyków o afrykańskim i arabskim

Skąd się wzięła wysoka inflacja? Jak przekłada się na nasz domowy budżet i konsumpcję? Czy rzeczywiście będzie już tylko gorzej? Katarzyna Kazimierowska rozmawia z ekonomistką Alicją Defratyką o kryzysie gospodarczym,

Dyskusja o klasie średniej jest w jakimś sensie dyskusją o nas. Choć przecież wiemy, że jest to nie do końca prawda.

Nie jesteśmy medium newsowym, ale w tym historycznym momencie dokładamy wszelkich starań, aby pomóc Wam zorientować się w tej złożonej sytuacji. Sięgamy w tym celu do naszego archiwum.

Imieniem Mafaldy nazwano ulice, skwery i parki, sklepy i dzieci, satelitę kosmicznego, a także feministyczny program telewizyjny we Włoszech. Mafalda wciąż jest dla różnych grup symbolem wszystkich możliwych ideologii i poglądów.

Czy wspólnoty, które mogłyby uczynić świat lepszym, są możliwe? Katarzyna Kazimierowska rozmawia z Urszulą Jabłońską o wierze w utopie i działania lokalne, która może okazać się najskuteczniejszą strategią przetrwania w

Czy moje ucho zapomniało słyszeć, czy jest to mechanizm obronny w reakcji na niechciane dźwięki? A może chciało mnie wyizolować z huku, wytłumić go?

Bezalternatywna władza potrzebuje konsolidującej podstawy, pozademokratycznych, sakralnych wartości, które pozwalają zjednoczyć ludzi na bazie przeszłości, a nie teraźniejszości.

Usnarz stał się symbolem zabronionej prawem międzynarodowym procedury tak zwanych pushbacków – wypychania ludzi przez granice Unii tak, by uniemożliwić im rozpoczęcie procedury azylowej. Ci, którym uda się przejść, błąkają

W szóstym odcinku podcastu „Dziś w książce” rozmawiam z socjolożką Heleną Chmielewską-Szlajfer o współczesnej polaryzacji w mediach przez pryzmat książki Matta Taibbiego „Nienawiść Sp. z o. o. Jak dzisiejsze media

Proszę usiąść i poczekać. Potem się okaże, co z panem będzie. Na razie niczego nie wiem. Może się pan rozejrzeć po tym pokoju, różne rzeczy tu panu przygotowano. Na przykład

Halo, halo. Jest rok 2021. W Polsce trwa Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań. Dla obywateli, którzy wypełnili formularz w internecie, rząd przygotował loterię spisową z szeregiem atrakcyjnych nagród.

Na świecie jest dziś więcej filantropów niż kiedykolwiek wcześniej. Każdego roku przeznaczają dziesiątki miliardów dolarów na rozmaite szczytne cele. Dlaczego zatem nierówności ciągle rosną?

Jak wygląda bunt w dobie mediów społecznościowych i politycznych podziałów? Czy możliwym jest znalezienie głębszego porozumienia między wściekłymi na siebie wzajemnie grupami? Posłuchaj podcastu z cyklu Premiera Pisma.

Im bardziej władza nie umie się z siebie śmiać, tym bardziej staje się śmieszna. Ale czy protest w formie śmiechu ma szansę wywalczyć jakąkolwiek trwałą zmianę?

Zamiast pozbywać się emocji z polityki, należy szukać takich sposobów pracy z nimi, aby służyły lepszej wspólnocie. Chodzi o próbę opowiedzenia rzeczywistości za pomocą empatii, czy jeśli ktoś woli, czułości.

Ubiór nas obnaża, jest obrazem naszej osobowości, charakteru, nastroju. Opowieścią o nas samych – mówi Sebastian Żukowski, mistrz krawiecki w rozmowie z Juliuszem Ćwieluchem.

Podzielony kraj potrzebuje uzdrowiciela. Takiego jak Paweł Althamer.

Jest listopad. Od dwóch dni paski nawet nie drgnęły. Stoją twarzą w twarz i mierzą do siebie. W środku pas ziemi niczyjej, jakieś sześćdziesiąt głosów elektorskich.

Wodór to idealna recepta, by ludzkość zerwała z uzależnieniem od paliw kopalnych, czyli ropy, gazu i węgla, których spalanie powoduje emisję dwutlenku węgla. Ale czy jeden pierwiastek może nas uratować

Do malgaskiego więzienia w oczekiwaniu na proces można trafić na długie lata. Nawet za kradzież szczoteczki do zębów.

Klimat robi się cieplejszy, tylko coraz trudniej przetrwać zimę. Jeszcze kilka miesięcy. Potem trzeba będzie policzyć straty w ludziach. Na wiosnę zobaczymy, kogo brakuje. Kto się nieopatrznie odłączył i zgubił w ciemności. Kto

Skala upadku dotychczasowych autorytetów jest dziś tak wielka nie tylko dlatego, że współczesność stworzyła doskonałe warunki do dyskredytowania i rozmywania wszelkich autorytetów. Również dlatego, że brakuje nam jakiegokolwiek porozumienia w kwestii tego, kto

Co zrobić, żebyśmy mieli sensowne elity? To konserwatywne pytanie, a ja nie jestem konserwatystą. Jestem od tego, żeby zakłócać, wtrącać się, szarpać. I w tym sensie posiadanie swoich elit interesuje mnie mniej. Wszystko mi

Nie mając nic – powiedział mi raz Epsilon 
– osiągnąłem wszystko.

Likwidacja dotacji oświatowej dla szkół niepublicznych nie sprawi, że system radykalnie się zmieni. Nierówności społeczne nie znikną jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Ale byłby to ważny symbol opowiedzenia się za

każdy film katastroficzny rozpoczyna scena, w której rząd ignoruje znaki...

Okładka listopadowego numeru „Pisma” autorstwa Marii Reguckiej zatytułowana „Opad autorytetów”.

Nigdy nie dysponowaliśmy siłą gospodarczą, a nasze instytucje polityczne zawsze były słabe i nie miały przełożenia międzynarodowego. Musieliśmy więc znaleźć jakąś inną zasadę jedności niż polityka czy ekonomia – i to była zasada

Demokracji potrzebujemy bezsprzecznie. Ale wybory? Niektórzy przekonują: bez nich moglibyśmy się obyć.

Odpowiedzią na prawicowy populizm nie może być powrót do naszej świetlanej, liberalnej przeszłości, w której pralka sama pierze, sprząta nam jedna pani, 
a lud to mohery. Potrzebujemy jakiegoś rodzaju nasyconej emocjonalnie lewicowości. Karolina Lewestam

W tym roku modne są dacze, ale miejsce, który widzimy, nie jest daczą. Nie było też działką, gdy modne były działki.

Zadziwiające, jak „piszący dziennikarz” jest dyskredytującym określeniem, choć i Vargas Llosa i García Márquez byli dziennikarzami, nim zostali noblistami. Im zostało wybaczone, zaś tym, którzy sukcesu nie odnieśli wybaczone nie

Powstanie tego, co rozumiemy jako ideę Zachodu, wcale nie było niczym oczywistym, naturalnym ani nieuniknionym. 
Czy uda nam się powstrzymać kulturowy backlash i uratować to, co jeszcze z niego zostało?

Gdy miałam jedenaście lat, wyjechałam z domu i już nie wróciłam. W wieku dwudziestu trzech lat miałam wypadek. I dziękuję losowi, że się wydarzył. Katarzyna Zając rozmawia z fotografką Anną Musiałówną.

Rynek dostarcza ci wszelkich narzędzi, żebyś mogła żyć poza jakąkolwiek wspólnotową interakcją. Nie jesteśmy przez to dla siebie realni, możemy się swobodnie, do woli nienawidzić. Katarzyna Kazimierowska rozmawia z Dorotą

Pandemia spotęgowała nierówności, ale wydobyła też z cienia tych, którzy dotąd pozostawali niewidzialni. Dzięki niej Francuzi zrozumieli, ile zawdzięczają prekariuszom z przedmieść.

Maia Sandu miała być nadzieją na zmianę mołdawskiej polityki. Obie – Mołdawia i Sandu – będą musiały na nią jeszcze poczekać.

Dostęp do bezpiecznej wody pitnej został uznany za jedno z podstawowych praw człowieka. Tyle teorii. Bo w praktyce to, gdzie jest woda, kto rządzi rzeką i co do niej spływa, wciąż się prawu wymyka.

Mimo nieustannych ostrzeżeń naukowców wciąż produkujemy zbyt dużo przedmiotów i za szybko się ich pozbywamy. Świat tonie w odpadach, a my zazwyczaj nawet się nie zastanawiamy, gdzie trafiają i co się z nimi dzieje.

Terespolska ruletka wciąż się kręci. Są tacy, którzy przekroczą granicę przy pierwszej próbie, inni będą próbowali kilkadziesiąt razy. Dlaczego? To mimo procedur pozostaje zagadką.

Kiedy my dryfowaliśmy na spotkanie przyszłości, poważni ludzie wchodzili w środki ochronne. Inwestowali w maski ze specjalnym filtrem i lewym certyfikatem. Prowadzili swoje karawany śladami Marco Polo.

Joe Biden, najbardziej zachowawczy ze wszystkich ubiegających się w tym roku o nominację Partii Demokratycznej, będzie jej najbardziej postępowym kandydatem na urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych w historii. Trudno o lepszy dowód na sukces ruchu, którego twarzą jest

Do niedawna butni neofaszyści ze Złotego Świtu byli w Grecji trzecią siłą polityczną. Po latach stanęli jednak w końcu przed sądem, a ich wieloletni proces właśnie dobiega końca.

Stosując brutalną retorykę i pogłębiając podziały religijne, Modi przejął niemal nieograniczoną władzę w Indiach.

We wrześniu zeszłego roku Pekin szykował się do wielkiego święta: siedemdziesiątej rocznicy proklamacji Chińskiej Republiki Ludowej. Chiny miały po raz kolejny pokazać światu swoją potęgę. Z dzisiejszej perspektywy wydaje się to dawnym snem,

W czasie powszechnej samoizolacji łatwo dostrzec, że kwintesencja polityki nie zmieniła się od czasów Thomasa Hobbesa: jedni ludzie mówią drugim, co mogą, a czego nie mogą robić.

Jak to jest być niezależnym dziennikarzem w państwie Orbána? Zwykłem odpowiadać, 
że nie jesteśmy jeszcze Turcją, żeby nas zamykali w więzieniu, ani też Rosją, by nas zabijali.

Zapewne już Państwo słyszeli, że nieodwołalnie zbliża się kryzys gospodarczy. Ale czy rzeczywiście mamy go już na karku? Skąd to wiemy? I czy wiemy to na pewno?

Tracą godność, zdrowie, a nawet życie. Zatrudnionym w Polsce Ukraińcom nie pomogą najlepsze przepisy, jeśli nie zmieni się postawa polityków i mentalność pracodawców.

Miejska legenda głosi, że kiedy przez dwanaście lat na stanowisku prezydenta Finlandii urzędowała Tarja Halonen, fińskie dzieci pytały swoich rodziców: „Mamo, a czy mężczyzna może zostać prezydentem?”.

Ekonomiczne myślenie wygląda jak elegancka teoria naukowa. Dlaczego więc niszczy nasze relacje, instytucje i system liberalnej demokracji?

Harcerstwo ma nowoczesność wpisaną w swój genotyp. Tylko nie umie o tym opowiadać.

To była kampania hashtagów, happeningów i inscenizacji. Dzięki takiemu ustawieniu rywalizacji polityczny amator Zełenski okazał się jedynym zawodowcem w peletonie.

Żaden europejski kryzys nie podniósł kwestii znaczenia retoryki tak wyraźnie, jak stało się to w przypadku brexitu.

Wolny rynek przegrał z cyfrowymi potentatami, a konsumenci stracili podmiotowość. Do gry muszą wrócić obywatele.

Na szykownym przyjęciu mężczyzna spotyka prawnika i pyta: „Czy to prawda, że za odpowiedź na trzy pytania bierze pan trzy tysiące złotych?”. „Tak” – odpowiada prawnik. „To sporo, nie sądzi

Nie wierzę w to, że karta do głosowania pozwoli wybrać tych, którzy są światli, mądrzy i uczciwi, jeśli nie będzie ukształtowanych społecznych wyobrażeń o tym, co dobre, a co złe.

Nowy prezydent Litwy wygrał wybory hasłem otwartości, dialogu i współpracy. Nikt nie wie, jak Gitanas Nausėda zachowa się w razie kryzysu.

W systematycznym osłabianiu szkolnictwa węgierskiemu premierowi stanęła na drodze jedna instytucja: budapesztański uniwersytet założony przez George’a Sorosa.

Henry Kissinger, amerykański sekretarz stanu w XX wieku, w swojej pierwszej książce A World Restored napisał, że historia jest pamięcią państw. Trzeba by mu zadać pytanie: jaka historia, czyja pamięć

Mimo że w marcu tego roku w Tajlandii odbyły się pierwsze od pięciu lat wybory, walczący o demokrację aktywiści boją się o swoje życie bardziej niż przed nimi.

Lęk przed spojrzeniem na przeszłość – tak wyraźny w polskim życiu publicznym – ktoś musi wziąć na siebie, żeby pokazać, że skonfrontowanie się z nim nie prowadzi do katastrofy. Czy jesteśmy gotowi

Nowo wybrany autorytarny przywódca Brazylii inspiruje się praktykami Trumpa. Sylwetka Jaira Bolsonaro.

W życiu nie ma przypadków. Tak było z Zuzaną Čaputovą, którą 30 marca Słowacy wybrali na pierwszą w historii swego kraju prezydentkę.

Jak być empatycznym? Mały poradnik dla czytelnika spragnionego wytchnienia.

Po najgorszym ataku terrorystycznym w dziejach Nowej Zelandii premierka Jacinda Ardern opowiada o jego następstwach, o znalezieniu się na świeczniku i o tym, jak kraj dochodzi do siebie.

Czy Chińska Republika Ludowa może tolerować różnorodność? Czy też zamierza rozwiązać kwestię Sinciangu za pomocą obozów koncentracyjnych?

Lejtmotyw w życiorysie Piotra Rachwalskiego? Kontestacja systemu. Nawet ze stołka prezesa Kolei Dolnośląskich.

Pod presją masowych demonstracji prezydent Abd al-Aziz Buteflika zrezygnował z ubiegania się o piątą kadencję i odwołał wybory. Czy mglista obietnica powołania nowej republiki wystarczy, by młodzi przestali protestować?

Pisanie o Rosji to samobójstwo. Robiąc to, sama się pcham w pułapkę. Czy można jej uniknąć?

Śmiejemy się z niemieckiego Ordnungu i mówimy, że ten rozjeżdżany przez rowerzystów w kaskach kraj jest potwornie nudny. I oby tak zostało.

Media stały się chłopcem do bicia. Ich wiarygodność podważają możni tego świata, próbują je uciszyć i pozbyć się niewygodnych krytyków. Atmosfera pogardy dla demokracji tylko temu sprzyja.

Meksykańscy wyborcy mają dość korupcji i dość Donalda Trumpa. Wykorzystał to zuchwały lewicujący polityk Andrés Manuel López Obrador.

Czy Timothy Snyder to wciąż jeden z czołowych badaczy europejskich totalitaryzmów, czy uwikłany w polityczny konflikt ideolog?

W lutym 1933 roku na pokładzie samolotu Hitlera Gareth Jones zanotował: „Jeśli ten samolot ulegnie awarii, wpłynie to na historię całej Europy”. Miesiąc potem ujawnił wielki głód na Ukrainie. Osiemdziesiąt

Na razie Binjamin Netanjahu wydaje się niezagrożony, jednak niespodziewana kandydatka twardej prawicy, Ajelet Szaked czeka na właściwy moment, by rzucić premierowi wyzwanie.

Czy Mark Zuckerberg zdoła naprawić Facebooka, zanim Facebook zniszczy demokrację?

Wstyd jest objawem uczuć patriotycznych. Jeśli uwiera mnie coś, co uczynili Polacy, to znaczy, że łączy mnie z nimi więź – mówi prof. Karol Modzelewski w rozmowie z Kaliną Błażejowską.

Totalnie wymiotłam w tym wyścigu – mówi Alexandria Ocasio-Cortez. – Nie wygrałam o włos, to była pełna dominacja. I zamierzam się tym chwalić. 29-latka właśnie została najmłodszą w historii kobietą

Chcesz rozmawiać o robocie w samorządach? Dla mnie to superkomfortowa sytuacja. Mogę mówić prawdę, całą prawdę i tylko prawdę. I tak nikt ci nie uwierzy, że to tak wygląda od

Alternatywa dla Niemiec (AfD) stawia w polityce na prowokacje i łamanie tabu. Pojawienie się tej partii zmieniło oblicze niemieckiej debaty. Media i tradycyjne ugrupowania nie wiedzą, jak reagować.

Budowanie wolności nie sprowadza się do przezwyciężenia niewoli. Wymaga oduczenia się starych nawyków i wypracowania nowych. Nie przydadzą się do tego gorące głowy, które rwą się pod gilotynę.

Co łączy obecny neopopulistyczny rząd Giuseppe Conte z poprzednimi? Jeden element, od ćwierć wieku obecny na arenie politycznej Włoch – Silvio Berlusconi.

Tyle ludzie nakupowali i co? W sklepie było pusto. Na ladzie stała ogromna puszka piwa Żygulowskiego. Autentyk prosto z Rosji, ręcznie malowana edycja mundialowa z placem Czerwonym i postaciami w

Byłoby nam wszystkim dużo lepiej, gdybyśmy przestali wierzyć w neoliberalną bajkę, że związki zawodowe to anachroniczne i nikomu niepotrzebne zawracanie głowy.

Czy miesiąc miodowy Justina Trudeau się skończył? Wbrew ekscytacji światowych mediów w Kanadzie nigdy go nie było. Choć na weselu z radości upiło się pół Europy, mało kto zauważył, że

Prof. Jolanta Antas, językoznawczyni z Uniwersytetu Jagiellońskiego w wywiadzie dla magazynu "Pismo" o kłamstwie, politykach i opozycyjnej przeszłości.

Rok po przegranych wyborach Hillary Clinton gniewnie patrzy w przeszłość i opowiada o Trumpie, zmowie i potędze seksizmu.

„Zwyciężają ci, którzy wiedzą, kiedy walczyć, a kiedy nie”, głosi stara zasada Sun Tzu. Chińczycy nie chcą podbić świata, lecz go zdominować. Nie tyle przewagą militarną, co gospodarczą.